Z życiem Poli Negri wiąże się wiele legend. W biografii aktorki kwestią sporną była nawet data jej urodzenia. Na jej nagrobku widnieje 31 grudnia 1899 roku, w innych źródłach pojawiały się kolejne sprzeczne daty. Ostatecznie do metryki aktorki z datą 22 grudnia 1896/3 stycznia 1897 roku (w Królestwie Polskim obowiązywało podwójne datowanie) dotarła Wiesława Czapińska.

Droga do fabryki snów

Kiedy Pola była jeszcze małą dziewczynką jej ojca zesłano na Sybir. W 1902 roku wraz z matką przeniosła się do Warszawy. Tam dziewczynka chodziła do szkoły baletowej i uczęszczała na lekcje aktorstwa. Szybko zauważono jej talent. Pseudonim przybrała od modnej wtedy włoskiej poetki Ady Negri. Na deskach teatru pierwszy raz wystąpiła 1 września 1912. Zagrała wtedy Klarę w "Ślubach panieńskich" w Teatrze Małym w Warszawie. Z kolei jej debiut filmowy miał miejsce w 1914 roku w "Niewolnicy zmysłów".

Kilka lat później wyjechała do Berlina. Najbardziej wartościowe artystycznie filmy z jej udziałem to te z okresu niemieckiego, m.in.: "Oczy mumii Mia", "Carmen", "Madame du Barry", "Sumurun". Z Berlina w wieku 25 lat wyruszyła na podbój Hollywood.

– Pola Negri wniosła do Hollywood powiew czegoś nowego, czegoś innego – słyszymy w audycji Anny Arwaniti z cyklu "Biografia dźwiękowa" w 1997 roku. – Ona nie dała się do końca zmienić. Pozostała dziewczyną z charakterem.

Okres lat 20. XX wieku był czasem rozkwitu jej kariery. Wówczas nagrała aż 20 filmów zarabiając milion dolarów rocznie. – Potrafiła być i zabawna i tragiczna – słyszymy w audycji. – Ernst Lubitsch, jej długoletni reżyser, nie pracowałby z byle kim.

"Kobieta bezwstydna" (ang. "A Woman of the World") – amerykański film niemy z 1925 roku, Pola Negri w roli głównej

Gwiazda światowego formatu

Pierwszego męża poznała, gdy jechała z Warszawy do Berlina w 1919 roku. Wówczas została zatrzymana przez komendanta Straży Granicznej, podporucznika Eugeniusza Dąmbskiego, który zarekwirował kopię jej pierwszego filmu "Niewolnica zmysłów”. Jeszcze w listopadzie tego samego roku para pobrała się. Jednak ten związek  rozpadł się już w 1922 roku. Pola Negri bez wątpienia była kochliwą kobietą. W swoich pamiętnikach sama wspomina o ponad czterdziestu kochankach, w tym o Charlie Chaplinie i Rudolfie Valentino. Jednak wszystkie jej związki prędzej, czy później się rozpadały.

– Życie prywatne Poli Negri, acz pozornie atrakcyjne, było życiem kobiety bardzo nieszczęśliwej – słyszymy w audycji Anny Arwaniti. – Ona nigdy nie osiągnęła tego, co nazywa się szczęściem.

Jak przystało na prawdziwą gwiazdę Pola Negri nie stroniła od ekstrawagancji. Stworzyła swój niepowtarzalny styl: malowała paznokcie, narzucała trendy w makijażu, a także nosiła oryginalne jak na tamte czasy buty.

Odeszła w samotności

Pola Negri była królową filmów niemych. Kiedy te zostały udźwiękowione, aktorka musiała ustąpić miejsca młodszemu pokoleniu. Wówczas wróciła do Niemiec. Kiedy do władzy doszli naziści, zakazano angażowania jej do filmów w związku z jej rzekomym żydowskim pochodzeniem. Podobno w jej sprawie osobiście interweniował sam Adolf Hitler. Wówczas zagrała jeszcze w kilku dobrych filach: w "Mazurce", czy "Tangu Notturno".

Ostatni raz na ekranie pojawiła się w 1965 roku. W 1970 roku opublikowała jeszcze swoje wspomnienia o wiele mówiącym tytule: "Pamiętniki gwiazdy". Pola Negri żyła 90 lat – zmarła 1 sierpnia 1987 roku w San Antonio w USA. Od 2007 roku Lipnowskie Towarzystwo Kulturalne organizuje festiwal "Pola i inni", w czasie którego przyznaje nagrody "Politki".

– Kiedy przeglądam gwiazdozbiór ludzi, których podziwiam i wielbię to Pola Negri znajduje się w czołówce – mówił o aktorce Bogusław Kaczyński. – Może dlatego, że była dziewczyną, która urodziła się w bardzo ubogiej rodzinie i która dzięki własnemu zapałowi, dzięki rzuceniu wszystkiego na szalę światowej kariery, tę światową karierę osiągnęła.

Posłuchaj wspomnień o panience z Lipna na Kujawach, która zawojowała Hollywood

mb

Nie lubi udzielać wywiadów i mówić o sobie. Przyznaje, że rzadko słyszy komplementy, stara się nie brylować w towarzystwie, nie urzeka jej "magia czerwonego dywanu", ani blichtr i światła ramp. - Niespecjalnie to lubię, bo mam wrażenie, że to co robię, gdy nie ma wokół mnie kamer, i tak przysparza mi wielu atrakcji. Nie potrzebuję ich więcej - mówi Grochowska. - Raz na jakiś czas pojawiają się fajne festiwale filmowe i się tam pojawiam, ale muszę przyznać, że na żywo wyglądają one dużo gorzej niż na zdjęciach, które potem pojawiają się w prasie. Wszystko odbywa się zupełnie inaczej, niż można by sądzić.

Grochowska urodziła się 31 grudnia, więc zbliżający się Sylwester i przełom lat, to dla niej wydarzenie podwójnie wyjątkowe. Aktorka przyznaje jednak, że nie robi bilansu zysków i strat, stara się nie oceniać mijającego roku. Ostatnie 365 dni postanowiła jednak poświęcić głownie rodzinie, która całkiem niedawno się powiększyła. - To był pierwszy rok z moim synem, ale próbowałam wrócić do pracy - mówi gość "Ex Magazine". - Zagrałam więc u Krzysztofa Zanussiego w filmie "Obce ciało", a potem w amerykańskim "Child 44". Mam tam niewiele scen, ale sądzę, że nie da się ich wyciąć - dodaje ze śmiechem.

Agnieszka Grochowska w Czwórce

Jak przyznaje aktorka, praca na amerykańskim planie filmowym bardzo różni się od tej przy polskich produkcjach. - Tam jest inny system. Każdy ma swoją przyczepę, a aktorzy nie poruszają się po terenie samodzielnie, tylko ludzi, którzy towarzyszą im aż przed kamery. Miałam wrażenie, że to za duże ubezwłasnowolnienie - opowiada Grochowska. - Wolałabym móc samodzielnie zrobić sobie kawę, nie być cały czas pod kontrolą. Większy budżet, który jest do dyspozycji sprawia, że zamiast dziesięciu scen, dziennie nagrywa się jedną.

Grochowska ceni talent wielu kolegów po fachu. Jej zdaniem sekretem dobrego aktorstwa jest umiejętność uwierzenia na chwilę, że jest się kimś innym.

(kd)

O tym, że będzie aktorką, wiedziała już będąc w liceum. - I to był ostatni dzwonek, by to osiągnąć - wspomina Osyda. - Zawsze jednak śpiewałam, pociągał mnie ten "światek". Miałam też szczęście, bo do mojej szkoły przyjeżdżali ludzie, którzy organizowali warsztaty aktorskie i oni namówili mnie ostatecznie na egzaminy do łódzkiej szkoły filmowej.

Udało się, zdała za pierwszym razem. - W szkole mieliśmy bardzo dużo zajęć, długie próby, to była ciężka praca. Po niej jednak przyjemnie spędzaliśmy razem czas - wspomina życie studenckie Osyda.

Jak przyznaje aktorka, w jej zawodzie cały czas trzeba stawiać sobie poprzeczkę coraz wyżej. - Gdy dostałam się do szkoły aktorskiej, myślałam, że zrealizowałam już marzenia, ale okazało się, że wszyscy, którzy studiują wraz ze mną, są w tej samej sytuacji. Nie mogłam więc spocząć na laurach, trzeba było pracować dalej - tłumaczy Osyda w "Ex Magazine". - Dziś myślę, że w tym zawodzie jest tak przez cały czas, aż do końca. Wciąż trzeba podnosić sobie poprzeczkę, trzeba się pilnować: czytać, oglądać, mieć oczy otwarte na cały świat.

Joanna Osyda i Ula Kaczyńska w Czwórce

Osyda uważa, że z negatywnymi opiniami na swój temat potrafi sobie radzić. - Zaczęłam grać w serialu jeszcze na studiach, stykałam się wówczas z totalnie niekonstruktywną krytyką ludzi, którzy wypisywali w internecie obelgi korzystając z tego, że są anonimowi. Znieczuliłam się na to - mówi aktorka. - Recenzje spektakli, w których gram dzisiaj, czytam, ale nie wpływa to na mnie w żaden sposób.

Joanna Osyda niedawno dołączyła do ekipy Teatru Powszechnego w Warszawie. Oprócz ról w popularnych serialach, będzie można więc zobaczyć ją już niedługo także na deskach tego teatru. Na swoim koncie ma także pierwsze nagrody: otrzymała laur publiczności na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym VGiK w Moskwie i dostała Nagrodę XXIX Festiwalu Szkół Teatralnych.

(kd/asz)