Wigilijne potrawy - kupić, czy przygotować samemu?
Jak się okazuje, historia tej słynnej postaci jest zupełnie inna, niż się powszechnie sądzi.
- Z etnograficznego punktu widzenia jest pewien kłopot z tym Świętym Mikołajem z Laponii. Bo Święty Mikołaj nie pochodził z mroźnej północy, ale bardziej z ciepłego południa, w którym renifery nie miałyby dobrych warunków do życia - mówi Robert Zydel z Państwowego Muzeum Etnograficznego.
Historycznie Święty Mikołaj był biskupem Miry, obecnie miejscowości w Turcji. Mikołaj, gdy nie był jeszcze świętym, a zwykłym biskupem, zajmował się tymi, którzy byli biedniejsi i słabsi. Między innymi pomagał nieposażnym pannom zbierać posag. Dzięki jego darom mogły znaleźć kawalerów i dobrze wyjść za mąż. Również w polskiej tradycji, w kościołach pojawiała się skrzynia Świętego Mikołaja, w której składano datki dla biednych i ubogich panien.
Posłuchaj
03:51 _PR4_(sw_mikolaj)_ 2020_12_17-14-16-47.mp3 Co wiemy o Świętym Mikołaju? (Dajesz Radę/Czwórka)
Ten fakt na pewno zaskakuje, pojawia się jednak pytanie, dlaczego wybrano Finlandię na dom św. Mikołaja?
- Umówmy się, że Święty Mikołaj nie może być gdzieś blisko, bo wtedy chcielibyśmy, żeby on do nas przychodził nie raz w roku, ale kilka razy. W związku z tym ten dystans geograficzny musi nas dzielić, a co jest bardziej odległego, tajemniczego i bezludnego niż te północne rubieże - tłumaczy gość audycji. - Przemawiają za tym również względy ekonomiczne. Nie tylko Finowie, ale też ich sąsiedzi Szwedzi i Norwegowie, myśleli jak tu komercyjnie wykorzystać postać Mikołaja i jak sprawić, żeby ten Święty Mikołaj był atrakcją turystyczną. Stąd te opowieści, że mieszka na północy. Finowie chyba ten wyścig zbrojeń o Świętego Mikołaja wygrali, bo potrafili przekonać nie tylko siebie, ale cały świat, że mieszka w Laponii na ich terenie.
Czytaj także:
Lampki nie tylko na choince. Patenty na świąteczne ozdoby
Kolejna kwestia to wygląd naszego Mikołaja. Jak przekonywał ekspert, duży wpływ na jego wizerunek miały filmy i pop kultura z samego Hollywood.
- Dużo hollywoodzkich filmów i opowieści o Świętym Mikołaju ma te wszystkie atrybuty. Mikołaj to nie tylko broda, ale też renifery, sanie, no i oczywiście ten kolor czerwony. Na pewno kojarzy się z jedną z marek, która produkuje napoje i to jest słuszne skojarzenie. Dlatego, że w XX wieku za sprawą reklam utrwaliła się taka ikonografia Świętego Mikołaja w czerwonym anturażu - tłumaczy Robert Zydel.
Jak już wiemy, według obiegowej opinii Święty Mikołaj mieszka w Laponii, która leży na terenie czterech państw, Norwegii, Szwecji, Finlandii i Rosji.
09:21 _PR4_(Laponia_all) 2020_12_17-14-26-32.mp3 Laponia - dom Świętego Mikołaja (Dajesz Radę/Czwórka)
- Mieszkańcy Laponii, to nie Lapończycy, ale Saamowie. Cały bieg ich dnia uzależniony jest od natury, od warunków pogodowych i od stad reniferów - opowiada Małgorzata Dworakowa, autorka bloga "Gazela w Laponii". - W Laponii mówią w kilku językach saamskich - to grupa języków ugrofińskich. Więc można zakładać, że Mikołaj również w nim mówi.
Czytaj także:
Jak przekonuje blogerka, jest to piękna kraina reniferów, ale tylko zimą. - Kraina Świętego Mikołaja jest położona w Finlandii, w Napapiiri - 8 km na północ od Rovaniemi. Jest tam ogromny dom, w którym mieszka Święty Mikołaj i elfy. Można się przejechać na reniferach i psim zaprzęgiem. Laponia zimą jest przepiękna i polecam, ale w lecie jest tam mnóstwo komarów.
***
Tytuł audycji: Dajesz radę
Prowadzi: Anna Hardej
Materiał przygotowała: Ada Janiszewska
Gość: Robert Zydel (Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie), Małgorzata Dworakowa (Polka mieszkająca w Laponii, autorka bloga "Gazela w Laponii")
Data emisji: 17.12.2020
Godz. emisji: 14.37
aw
