Zimowe treningi na świeżym powietrzu. "Warto się zmotywować"

Bóle głowy, astma, nudności, problemy z układem oddechowym, czy nerwowym, to tylko niektóre konsekwencje oddychania zanieczyszczonym powietrzem. Skutki smogu są odczuwalne nie tylko dla nas, ale również dla innych zwierząt, w tym dla ptaków. 

- Już na przełomie XIX i XX wieku ptaki były wskazywane jako indykatory tego, co się dzieje w powietrzu. W kopalniach kanarki miały wykrywać metan - mówi prof. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Swoją wrażliwość ptaki zawdzięczają mechanizmowi podwójnego oddychania. Pomaga on im pokonywać przestworza, ale też sprawia, że ich organizm wchłania większą ilość toksyn. Zanieczyszczają się nie tylko ich płuca, ale również pióra - podkreśla. Jak mówi specjalista obecnie w USA ptaki są bardziej czyste niż 45 lat temu. Na skutek prowadzonych przez 135 lat badań, zmieniono tam ustawę o czystości powietrza.

Jemiołuszka - piękny ptak z punkową duszą

- Amerykańcy badacze wykazali, że zmiana tego jednego dokumentu zarządzającego jakością powietrza w Stanach Zjednoczonych uratowała 1,5 mld ptaków - tłumaczy rozmówca Szymona Majchrzaka. - Przy okazji sprawdzono, jak wygląda sytuacja ptaków i ludzi w niektórych hrabstwach. Badano zapadalność na różnego rodzaju choroby, w tym na choroby płuc. Okazało się, że jakość życia ludzi i ptaków są bardzo mocno skorelowane. Obserwując ptaki od razu możemy powiedzieć, co się dzieje ze stanem zdrowotnym populacji ludzkiej.

Czytaj także:

• Krogulec - mistrz polowania na patencie
• Jak pomagać jeżom jesienią i zimą?

Czy przez obserwację ptaków możemy wyciągać wnioski dotyczące powietrza, którym oddychamy? - Każdy gatunek charakteryzuje się inną wrażliwością. W przypadku wielu z nich nawet nie jesteśmy w stanie stwierdzić, jaka jest ich wrażliwość na jakość powietrza - wyjaśnia ekspert. - Przyjmujemy zasadę, że wiosną tam, gdzie widzimy gatunki owadożerne, jak jaskółki i jerzyki, możemy się spodziewać, że jakość powietrza jest lepsza. Zimą mamy jednak problem ze smogiem. Zagraża on nie tylko nam, czy ptakom, ale też roślinom. Przez smog mają one kłopoty z fotosyntezą i są mniej atrakcyjne dla owadów, przez co - w tych skażonych terenach - jest mniej pokarmu dla ptaków.

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Patryk Kuniszewicz

Materiał przygotował: Szymon Majchrzak

Data emisji: 20.01.2021

Godzina emisji: 12.42

aw/kd

Zobacz

Kolor wskaże, jaka jest jakość powietrza

Smog drapie w gardle

Krakowscy badacze z Collegium Medicum zajęli się tematem, ponieważ lekarze nie byli w stanie wskazać przyczyn niektórych dolegliwości, na które skarżyli się pacjenci. - Stąd pojawiła się koncepcja, że być może czynnikiem tłumaczącym objawy takie jak kaszel czy drapanie w gardle, jest ekspozycja na zanieczyszczone powietrze, a konkretnie na pył zawieszony - tłumaczy dr Marcel Mazur. 

Do tej pory w tzw. "teście aktywacji bazofilów" wykorzystywaliśmy alergeny i leki. Nowym pomysłem była ekspozycja na pył zawieszony dr Marcel Mazur

PM2,5 aktywuje bazofile

Badaniu poddano próbki krwi pacjentów i sprawdzano wrażliwość niektórych komórek układu odpornościowego na działanie pyłu PM2,5. - Okazało się, że tak jak komórki te mogą być aktywowane przez znane alergeny, tak również pył zawieszony może aktywować bazofile, jak pyłek brzozy czy trawy - wyjaśnia alergolog. - Udowodniliśmy, że osoby, które nie mają żadnej alergii wziewnej, reagują tak, jakby były eksponowane na tradycyjny alergen.

Posłuchaj także:

• Selfie z dzikimi zwierzętami? Już nie zrobisz
• Kompostowanie - jak ratuje naszą planetę?

Sprawdź

Drugie życie rzeczy. Czy to koniec karnawału konsumpcji?

Alergia, której nie da się "odczulić"

Pacjenci uczestniczący w pilotażowym badaniu nie byli alergikami, a mimo to skarżyli się na różne choroby dróg oddechowych. - Katar, kichanie, zatkany nos, kaszel, duszności i drapanie w gardle charakterystyczne dla alergicznego nieżytu nosa czy astmy oskrzelowej naprowadziły nas na to, że wyzwalaczem tych dolegliwości może być smog - wyjaśnia rozmówca Ady Janiszewskiej. - Niestety tej alergii nie będzie można "odczulić" w tradycyjny sposób, bo trudno sobie wyobrazić, żeby metodą iniekcji podskórnej podawać komuś pył zawieszony. 

***

Tytuł audycji: "Ratujemy świat" 

Prowadzi: Kasia Dydo

Materiał przygotowała: Adrianna Janiszewska

Data emisji: 26.02.2021

Godzina emisji: 15.45

kul