Pamięć o Żołnierzach Wyklętych
2015-02-28, 11:22
Żołnierze wyklęci nie uznali porządku po zakończeniu II wojny światowej i z bronią w ręku wystąpili przeciw stalinizmowi. Wielu z nich poległo z bronią w ręku, innych zamęczono w więzieniach. Byli uznawani za bandytów, którzy występowali przeciwko komunistycznej władzy ludowej. 1 marca obchodzą swoje święto.
Posłuchaj
Według Instytutu Pamięci Narodowej, w latach 1944-1956 wskutek terroru komunistycznego w Polsce śmierć poniosło ponad 50 tys. osób. Zostali oni straceni na mocy wyroków sądowych, zostali zamordowani w budynkach Urzędu Bezpieczeństwa i Informacji Wojskowej, a także w więzieniach i obozach. Ich ciała grzebano w utajnionych miejscach, w pobliżu cmentarzy w lasach, a także na poligonach wojskowych.
Gość PR24 dr Paweł Kosiński z Instytutu Pamięci Narodowej powiedział, że sytuacja polityczna w połowie lat 40 tych ubiegłego wieku nie zachęcała do kontynuowania walki.
- Nowa władza dysponowała wielokrotnie większymi siłami i mogła liczyć na wsparcie żołnierzy radzieckich. Szacuje się, że zaangażowanych było 200 tys. żołnierzy. Tych, którzy aktywnie walczyli, z bronią w ręku, było ok. 20 tys. Uważam, że warto kultywować pamięć o tych ludziach – podkreślił dr Paweł Kosiński.
Historyk dodał, że żołnierze podejmując walkę z wrogiem mieli nadzieję na wsparcie ze strony Zachodu. – Każdy miesiąc po 1945 roku odbierał nadzieję na zainteresowanie ze strony państw zachodnich. Żołnierze wyklęci walczyli, bo pragnęli pełnej niepodległości i suwerenności Polski – wyjaśnił dr Kosiński.
Od 1 marca 2011 roku obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy wyklętych”. Z tej okazji w całym kraju zostanie zorganizowanych około 300 przedsięwzięć: od wystaw, przez wykłady, lekcje i pokazy filmowe po imprezy sportowe poświęcone Żołnierzom Wyklętym.
Muzeum w Ostrołęce
W Ostrołęce powstaje pierwsze w Polsce Muzeum Żołnierzy Wyklętych. Gość PR24 Janusz Kotowski, prezydent Ostrołęki powiedział, że pierwsze ekspozycje pojawią się pod koniec roku.
– Muzeum powstaje w budynku po byłym areszcie śledczym. W tym budynku po wojnie więzieni byli żołnierze niezłomni, dlatego to miejsce ma szczególne znaczenie. Naszym celem jest pokazanie losów ludzi, którzy stanęli przed dramatycznym wyborem. Mamy już gotowy projekt. Niestety bardzo wiele zależy od środków finansowych – powiedział Janusz Kotowski.
Budowla powstała w 1903 roku jako więzienie carskie, tak było też podczas okupacji niemieckiej i po 1944 roku. Areszt śledczy przeniósł się stąd do pod ostrołęckich Przytuł w 2012 roku.
Polskie Radio24/op