Juliusz Kulesza, ps. „Julek” o działalności grupy PWB/17
2018-09-24, 16:55
– W czasie powstania towarzyszyły nam ogromna chęć walki i entuzjazm – powiedział Juliusz Kulesza, ps. „Julek”, członek konspiracyjnej grupy PWB/17. Czym się zajmowała i jaki był jej wkład w przygotowania i przebieg Powstania Warszawskiego? O tym w audycji „Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój”.
Posłuchaj
Przy okazji wspomnień z Powstania Warszawskiego poruszane są najczęściej wątki dotyczące przebiegu walk. Rzadko natomiast mówi się o kwestiach ekonomicznych i o tym, z jakich źródeł finansowany był zryw niepodległościowy z 1944 roku. Jedną z osób, która posiada dużą wiedzę na ten temat jest Juliusz Kulesza, ps. „Julek”.
– Pieniędzmi, które zostały przeznaczone na przygotowanie powstania dysponowało Polskie Państwo Podziemne. Funkcjonowały w nim różne działy odpowiadające m.in. za poszczególne dziedziny działalności oddziałów wojskowych. Był wśród nich również resort finansowy. Na terenie Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych, którą kierowali Niemcy, funkcjonowała konspiracyjna grupa PWB/17. Skrót ten należy rozumieć jako Podziemna Wytwórnia Banknotów. To właśnie ona zaopatrywała PPP i Armię Krajową w pieniądze – powiedział rozmówca Polskiego Radia 24, który był praktykantem-rysownikiem w PWPW.
Technika pozyskiwania środków finansowych przez PWB/17 była zdaniem Juliusza Kuleszy nie tylko prosta, ale i pomysłowa. Członkami grupy były osoby pracujące w PWPW, które zajmowały się fałszowaniem i drukowaniem nominałów niższej wartości.
– Pieniądze o wyższej wartości mogły powstawać tylko na maszynach PWPW. Jednak i na to mieliśmy sposób. W prywatnych drukarniach, które były zaprzysiężone AK, drukowano imitację banknotów o najwyższych nominałach, po czym przemycano je do PWPW. Następnie, wykorzystywaliśmy fakt, że każda, nawet najlepiej wyregulowana maszyna drukarska, do pewnego momentu po uruchomieniu, zawsze wypuszcza kiepskie druki, które były traktowanie jak makulatura. W ten sposób obchodzono się z przemyconymi przez nas wydrukami, które komisyjnie niszczono, a zamiast nich wynoszono odpowiednią liczbę dobrych banknotów – przedstawił proces zdobywania pieniędzy przez grupę PWB/17 Juliusz Kulesza.
W taki sposób PWB/17 przekazała PPP ponad 16 mln złotych. Jednak Juliusz Kulesza podkreślił, że trwało to tylko do pewnego momentu, gdyż członkowie PWB/17 zostali zdekonspirowani.
Jak to się stało i jak sobie z tym poradzono? O tym w całej rozmowie z „Julkiem”. Zapraszamy do jej wysłuchania.
Z Juliuszem Kuleszą rozmawiał Adrian Klarenbach.
Polskie Radio 24/db
---------------------------