Ślady sowieckiej agresji 1939 roku. Prof. Panfil: historia jest drogowskazem, ma nas uczyć

- Historia jest nam potrzebna do tego, by rozumieć dzień teraźniejszy i planować przyszłość. Historia nie jest czymś zamkniętym, oddzielonym barierą czasu, historia jest drogowskazem, ma nas uczyć - powiedział w Polskim Radiu 24 historyk prof. Tomasz Panfil pytany, czy współcześnie widać jeszcze ślady sowieckiej napaści na Polskę 84 lata temu.

17 września 1939 r., łamiąc polsko-sowiecki pakt o nieagresji, Armia Czerwona wkroczyła na teren Rzeczypospolitej Polskiej, realizując ustalenia zawarte w tajnym protokole paktu Ribbentrop-Mołotow. Konsekwencją sojuszu dwóch totalitaryzmów był rozbiór osamotnionej Polski.

Historia fundamentem demokracji

Jego zdaniem, "znajomość przeszłości jest fundamentem demokracji", ta bowiem opiera się na wyborach. - Jeśli nie mamy wiedzy o przeszłości, nie jesteśmy w stanie dokonywać logicznych, dobrych wyborów. Widzimy to na co dzień, gdy rozmaite siły polityczne dążą do tego, by Polacy historii nie znali, bo chcą pozbawić Polaków, i nie tylko, rozsądnych wyborów - ocenił.

- Kłamstwa dotyczące przepisywania historii mają konsekwencje w teraźniejszości, a ponieważ wybory, których dokonujemy, będą kształtować naszą przyszłość - argumentował.

Czytaj także w PAP.pl: Ambasador Szczerski: agresja ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku to dopełnienie tragedii polskiego września

- Nawet, jeżeli niczego nie uzyskamy od Rosji, mówię tutaj o konkretnych zadośćuczynieniach, odszkodowaniach i reparacjach, to przynajmniej oszacowanie strat przez nas poniesionych, pozwoli nam znać prawdę. A to już bardzo dużo - ocenił prof. Tomasz Panfil.

Więcej w nagraniu:

17 września 1939. Realizacja tajnej umowy między Niemcami i Sowietami

Sowiecka napaść na Polskę 17 września 1939 była realizacją układu podpisanego w Moskwie 23 sierpnia 1939 r. przez ministra spraw zagranicznych III Rzeszy Joachima von Ribbentropa oraz ludowego komisarza spraw zagranicznych ZSRS Wiaczesława Mołotowa, pełniącego jednocześnie funkcję przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych (premiera).

Czytaj także w TVP.Info: 17 września 1939 roku – cios w plecy i wstęp do ludobójstwa

Integralną częścią zawartego wówczas sowiecko-niemieckiego paktu o nieagresji, był tajny protokół dodatkowy. Jego drugi punkt, dotyczący bezpośrednio Polski, brzmiał następująco: "W wypadku terytorialnych i politycznych przekształceń na terenach należących do Państwa Polskiego granica stref interesów Niemiec i ZSRS przebiegać będzie w przybliżeniu po linii rzek Narwi, Wisły i Sanu. Kwestia, czy w obopólnym interesie będzie pożądane utrzymanie niezależnego Państwa Polskiego i jakie będą granice tego państwa, będzie mogła być ostatecznie wyjaśniona tylko w toku dalszych wydarzeń politycznych. W każdym razie oba rządy rozstrzygną tę kwestię na drodze przyjaznego porozumienia".

Informacja na temat wspomnianego tajnego protokołu nie dotarła do Polski, mimo że przywódcy alianccy dysponowali wiedzą na jego temat.

[ZOBACZ TAKŻE] Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk gościem Polskiego Radia:

***

Audycja: "Szkiełko i oko"

Prowadzący: Dorota Kania

Gość: prof. Tomasz Panfil (historyk)

Data emisji: 18.09.2023

Godzina emisji: 20.33

Polskie Radio 24, IAR/ mbl