Historia

Arkady Fiedler - wielkie podróże i Dywizjon 303

Ostatnia aktualizacja: 07.03.2024 05:40
Jako podróżnik zwiedził niemal cały świat. Jego książki należą dziś do klasyki literatury podróżniczej. Na historiach opisanych przez Arkadego Fiedlera wychowały się pokolenia żądnych przygód obieżyświatów. 7 marca mija 39. rocznica śmierci Arkadego Fidlera. 
Arkady Fiedler we wsi Ambinanitelo z ulubionym lemurem o imieniu Wadi.
Arkady Fiedler we wsi Ambinanitelo z ulubionym lemurem o imieniu Wadi.Foto: Archiwum Muzeum Arkadego Fiedlera/Muzeum Podróżników w Toruniu

Zainteresowanie przyrodą rozbudził w nim w dzieciństwie jego ojciec Antoni.

– Mój ojciec nauczył mnie kochać rzeczy, obok których inni ludzie przychodzili obojętnie – mówił Arkady Fiedler w audycji "Mój ojciec i dęby" (PR, 1974)


Posłuchaj
03:22 fiedler_mój ojciec i dęby.mp3 Arkady Fiedler opowiada o narodzinach swojej pasji, aud. Marii Dzięgielewskiej "Mój ojciec i dęby" (PR, 26.12.1974)

 

Marzenia, które stały się rzeczywistością

Pięcioletniego Arkadego ojciec zabrał na wycieczkę na obrzeża Poznania. Jego dziecięce przeżycie przerodziło się w pasję życiową.

– Wyszliśmy na polanę, na której rosła wysoka trawa, wiele barwnych kwiatów i wiele słońca, aż przyjemnie raziło – wspominał Arkady Fiedler w audycji "Biografia dźwiękowa". – Doznałem na ten widok jakiegoś wstrząsu. Tak silnego i dziwnego, że echo jego pozostało we mnie przez długie lata.

W wieku 20 lat Arkady Fiedler rozpoczął studia filozoficzne i przyrodnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego naukę przerwał wybuch I wojny światowej oraz wcielenie do armii niemieckiej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości brał udział w powstaniu wielkopolskim.

W 1926 roku wydał pierwszą reportażową relację z wyprawy "Przez wiry i porohy Dniestru". Rok później odbył swoją pionierską wielką podróż do Brazylii. Jego pracą badawczą zainteresowały się muzea i placówki naukowe. W 1933 roku Fiedler spełnił swoje marzenie o wyprawie do Amazonii. Stamtąd przywozi kolejny bestseller "Ryby śpiewają w Ukajali".

Przygodę przerwała wojna

Kiedy Niemcy w 1939 roku zaatakowali Polskę, Arkady Fiedler przebywał na jednej z wysp Polinezji Francuskiej. Natychmiast podjął decyzję o powrocie do Francji i zaciągnięciu się do armii polskiej. W lutym 1940 roku dotarł ze swoim oddziałem do Wielkiej Brytanii, gdzie poznał lotników walczących w bitwie o Anglię. Zebrany materiał posłużył mu do napisania słynnej książki o ich losach pt. "Dywizjon 303".

Bitwa o Anglię - zobacz serwis specjalny

Jeszcze w czasie wojny, w 1943 roku, ożenił się z Marią Maccariello. W 1947 roku wraz z dwoma synami wrócił do Polski i zamieszkał w Puszczykowie pod Poznaniem. 26 lat później w swoim domu otworzył prywatne muzeum podróżnicze, gdzie wystawił swoje bogate zbiory przywiezione z najdalszych zakądków świata.

Powrót do egzotycznego świata

Towarzysze podróży Fiedlera wspominają, że pisanie sprawiało mu wielką trudność. Bardzo długo pracował nad każdą stroną, a później wielokrotnie przerabiał gotowe już teksty. Co ciekawe, zawsze pisał piórem i atramentem. Jak przystało na rodowitego poznaniaka był człowiekiem bardzo oszczędnym, mimo że dzięki popularności swoich książek nie miał problemów finansowych i bez wyrzeczeń mógł dalej podróżować.


Posłuchaj
18:28 fiedler_biografie_dźwiękowe.mp3 Podróżnik i oszczędny Poznaniak - jaki był Arkady Fiedler? Rozmawiali Zdzisław Beryt, Janusz Dembski, Zbigniew Staszyszyn, Józef Ratajczak, aud. Anny Borkowskiej z cyklu "Biografia dźwiękowa" (PR, 11.03.1995)

 

Arkady Fiedler odbył w swoim życiu 30 wypraw. Na ich podstawie napisał 32 książki, które zostały przetłumaczone na 23 języki i wydane w ponad 10 milionowym nakładzie. Co roku muzeum jego imienia wręcza nagrody "Bursztynowego Motyla" polskiemu autorowi książki podróżniczej.

– Obrzędy prymitywnych ludów i ich barwność straciły w obecnych czasach swą atrakcyjność – opowiadał o swoich zainteresowaniach Arkady Fiedler w audycji "Pisarz i książka” w 1974 roku. – Zniwelowały się pod wpływem nowych prądów. Natomiast wciąż atrakcyjne dla mnie są niektóre cechy ludów pierwotnych: ich głęboka znajomość sił przyrody i zdolność szczerej przyjaźni.


Posłuchaj
07:09 Arkady_fiedler_pisarz i książka.mp3 Arkady Fiedler opowiada o tym, co go najbardziej fascynuje w podróżach, aud. z cyklu "Pisarz i książka" (PR, 2.02.1974)

Arkady Fiedler podchodził do swoich wypraw z wielką pasją. W swoich książkach przekazywał ją kolejnym pokoleniom. Egzotyczny, pełen rytuałów i nieokiełznanej przyrody świat przedstawiał w czasach, kiedy w kraju panowała szara rzeczywistość PRL.

– Do przyrody podchodzę przede wszystkim uczuciowo i z sercem – wyznał Fiedler w audycji Marii Dzięgielewskiej w 1974 roku. – Kochając słońce nie zamykam oczu na cienie, chociaż wiem, że w życiu jest więcej słońca niż cieni. O tym właśnie piszę w moich książkach.

 

Posłuchaj
00:58 7dni_w_kraju_i_na_świecie_urodziny.mp3 Relacja z 90. urodzin Arkadego Fiedlera, fragm. aud. z cyklu "7 dni w kraju i na świecie" (PR, 2.12.1995)

 

mb/im

Czytaj także

Stanisław Skalski legendą stał się za życia. Mówili o nim "latająca śmierć"

Ostatnia aktualizacja: 12.11.2023 06:00
Stanisław Skalski zasłynął w czasie bitwy o Anglię. Dwa razy cudem uniknął śmierci. Zmarł wiele lat po zakończeniu II wojny światowej, 12 listopada 2004 roku. Był asem lotnictwa i bohaterem Bitwy o Anglię. Koledzy piloci mówili, że ma "ptasi instynkt", Niemcy nazywali go "latająca śmierć". 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bitwa o Anglię. Przełomowy dzień 15 września 1940 roku

Ostatnia aktualizacja: 15.09.2023 06:00
- Tuż przed nami pojawiła się duża grupa samolotów, dowódca nie miał czasu na manewr. Skierował samoloty łeb w łeb. Wszystkie te nosy były czerwone, to znaczy, że był otwarty ogień. Szyk został rozbity - wspominał płk Marian Duryasz, pilot i późniejszy dowódca słynnego polskiego dywizjonu 303 przełomowy dzień w bitwie o Anglię.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gen. Witold Urbanowicz: "Nie błagamy o wolność, my walczymy o wolność"

Ostatnia aktualizacja: 30.03.2023 06:00
– Nie błagamy o wolność, my walczymy o wolność. Tak miałem napisane na samolocie. W bitwie o Anglię mieliśmy rekord 126 zestrzeleń, przy najmniejszych stratach własnych – wspominał gen. Witold Urbanowicz, dowódca legendarnego Dywizjonu 303.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Witold Urbanowicz. Posłuchaj wspomnień dowódcy legendarnego Dywizjonu 303

Ostatnia aktualizacja: 17.08.2023 05:52
– Nie błagamy o wolność, my walczymy o wolność. Tak miałem napisane na samolocie. W bitwie o Anglię mieliśmy rekord 126 zestrzeleń, przy najmniejszych stratach własnych – wspominał gen. Witold Urbanowicz, dowódca Dywizjonu 303.
rozwiń zwiń
Czytaj także

5 faktów, których mogłeś/aś nie wiedzieć o bitwie o Anglię  

Ostatnia aktualizacja: 10.07.2023 05:57
10 lipca 1940 roku był pierwszym dniem w Bitwie o Anglię. Bohaterską rolę odegrali w niej polscy piloci. Przedstawiamy pięć mało znanych faktów dotyczących jednego z przełomowych momentów II wojny światowej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Franciszek Kornicki. Ostatni polski pilot bitwy o Anglię

Ostatnia aktualizacja: 16.11.2023 05:45
Sześć lat temu w wieku 101 lat zmarł ppłk Franciszek Kornicki. Był ostatnim polskim dowódcą biorącym udział w bitwie o Anglię, latał w legendarnych dywizjonach myśliwskich. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Początek Bitwy o Anglię. Bohaterska karta polskich pilotów

Ostatnia aktualizacja: 10.07.2023 06:00
10 lipca 1940 roku, rozpoczęła się bitwa o Anglię ("Battle of Britain"). Była to zmasowana niemiecka ofensywa lotnicza III Rzeszy skierowana przeciwko Wielkiej Brytanii, mająca na celu zdominowanie przestrzeni powietrznej Anglii oraz przecięcie brytyjskich szlaków komunikacyjnych. Istotną rolę w obronie Wielkiej Brytanii odegrali polscy lotnicy z dywizjonów myśliwskich. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Dywizjon 303 i inni. W Kanadzie powstaje pomnik w hołdzie polskim lotnikom

Ostatnia aktualizacja: 13.04.2021 05:30
Monument upamiętniający polskich lotników walczących w drugiej wojnie światowej, a także polski personel naziemny w służbie RAF i w Pomocniczej Służbie Kobiet, stanie przy polskim centrum kulturalnym w Mississauga w prowincji Ontario.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bitwa o Anglię - wspomnienia polskich lotników [POSŁUCHAJ]

Ostatnia aktualizacja: 31.10.2023 05:58
W bitwie o Anglię walczyły cztery polskie dywizjony - dwa bombowe: 300 i 301, dwa myśliwskie: 302 i 303 oraz 81 polskich pilotów w dywizjonach brytyjskich. W sumie 144 polskich pilotów, których postawa rozsławiła ich imię na cały świat.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Dywizjon 303 w Bitwie o Anglię. "Nigdy tak wielu nie zawdzięczało tyle nielicznym"

Ostatnia aktualizacja: 05.08.2022 14:17
Dywizjon 303 był najsłynniejszą, legendarną polską jednostką lotniczą II wojny światowej. Według oficjalnych danych do października 1940 roku zanotował na swoim koncie rekordową liczbę 126 zestrzelonych podczas Bitwy o Anglię niemieckich samolotów. W tym tygodniu - 2 sierpnia - minęła 82. rocznica utworzenia tej jednostki. 
rozwiń zwiń