Historia

Radio Kraków - pierwsza rozgłośnia regionalna Polskiego Radia

Ostatnia aktualizacja: 15.02.2024 05:40
- Halo, halo, tu Radio Kraków – tymi słowami Lena Meyerholdowa zainaugurowała 15 lutego 1927 roku nadawanie Radia Kraków. Była to pierwsza spośród rozgłośni regionalnych Polskiego Radia.
Fotografia grupowa wykonana przed wejściem do budynku krakowskiej rozgłośni Polskiego Radia. Widoczni m.in.: Zygmunt Chamiec (w środku w pierwszym rzędzie), Kisielnicki, redaktor Ludwik Szczepański (w środku w górnym rzędzie) i John Reith (pierwszy z prawej).(1932), źr. NACdp
Fotografia grupowa wykonana przed wejściem do budynku krakowskiej rozgłośni Polskiego Radia. Widoczni m.in.: Zygmunt Chamiec (w środku w pierwszym rzędzie), Kisielnicki, redaktor Ludwik Szczepański (w środku w górnym rzędzie) i John Reith (pierwszy z prawej).(1932), źr. NAC/dp

- Kiedy program rozgłośni zwiększył się i pierwsze audycje rozpoczynały się wcześnie rano, Lena nie zawsze zapowiadała ze studia. Tak się złożyło, że Mayerholdowie mieszkali przy ul. Wróblewskiego, w budynku sąsiadującym z rozgłośnią radia. Bywało, że gdy Lena była po balu, technicy podłączali jej domowy telefon na antenę i w ten sposób Lena zapowiadała program w papilotach, popijając ranną herbatę - wspominała Irena Thune-Sagan.

Posłuchaj
34:08 historia polskiego radia Kraków.mp3 Historia Radia Kraków w audycji z cyklu "Historia Polskiego Radia" Ireny Thune-Sagan. (PR, 6.11.1994)

 

Radosna i skuteczna prowizorka

Bronisław
Na zdjęciu: Bronisław Winiarz, dyrektor Rozgłośni Krakowskiej Polskiego Radia - fotografia portretowa z papierosem, źr. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny/NAC/dp


W atmosferze prowizorki pracowali nie tylko spikerzy. Dyrektorem nowopowstałej rozgłośni został Bronisław Winiarz, który z zawodu był... bankierem.

- Jego koleżanką w banku była panna Jaworówna, siostra wysoko postawionej postaci wojskowej, pułkownika Jawora, który się dowiedział od niej, że jej szef ma odbiornik radiowy. Był jednym z pierwszych, który zafundował sobie odbiornik - opowiadał po latach ówczesny kierownik programu, inż. Bronisław Broniewski.

Winiarz odnalazł się w nowej roli. We wspomnieniach podwładnych jawił się jako sprawny organizator. Funkcję pełnił aż do wybuchu II wojny światowej.

Wachlarz programów

Pierwszą audycją była retransmisja warszawskiego koncertu. Regularne programy krakowska rozgłośnia zaczęła nadawać już tydzień później: 3 marca 1927 roku. Codziennie od 1 sierpnia 1927 roku, o godz. 18 i 22 emitowano m.in. bicie dzwonu Zygmunta i hejnał z wieży Mariackiej, słuchacze mogli też słuchać retransmisji meczów Cracovii z Wisłą (w 1929). W programie dominowały jednak audycje popularnonaukowe i odczyty profesorów uniwersyteckich.

- Coraz to nowy typ audycji był wprowadzany, m.in. pamiętam, że z artystką dramatyczną Haliną Starską wprowadziłyśmy audycje dziecięce - wspominała Lena Meyerholdowa. Pierwsza dama krakowskiej rozgłośni mówiła w audycji Ireny Thune-Sagan również o tremie, którą odczuwali goście przed wejściem na antenę. - Leon Wyrwicz, wspaniały humorysta, zawsze prosił mnie, żebym trzymała go za rękę nim mikrofon zostanie włączony.

Radio akademickie

Przy siedzibie rozgłośni - przy ulicy Basztowej 9 - zainstalowano cztery gigantofony uliczne, za pośrednictwem których, radia mogli słuchać przechodnie. Zasięg stacji wynosił początkowo 20 km, ale już wkrótce sygnał odbierać można było nawet pod Warszawą.

W 1936 roku, z okazji Dni Krakowa nadano pierwszy z cyklu "Koncertów wawelskich". Z radioodbiorników płynęła muzyka m.in. Karola Szymanowskiego w interpretacji Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia. Koncerty transmitowano w Austrii, Niemczech i Anglii.


Posłuchaj
06:18 radio kraków - najstarsza rozgłośnia regionalna w polsce.mp3 O dzisiejszej działalności Radia Kraków mówi gość audycji "Sygnały dnia" prezes Rozgłośni Regionalnej Polskiego Radia w Krakowie Janusz Andrzejewski. (PR, 9.05.2005)

 
bm

Czytaj także

Hejnał mariacki. Najstarsza na świecie cykliczna audycja radiowa

Ostatnia aktualizacja: 16.04.2023 05:45
- Jest to jakaś niesłychanie urocza melodia. Powtarzający się motyw z tym nagłym urwaniem ma w sobie coś, co w jakiejś mierze symbolizuje całą Polskę - mówił architekt prof. Wiktor Zin.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Feliks Gwiżdż. Góral, radiowiec, męczennik

Ostatnia aktualizacja: 27.05.2023 05:40
Ten rzecznik regionalizmu podhalańskiego, polityk i dziennikarz poświęcił życie dla swojego regionu i ojczyzny. Zapłacił za to najwyższą cenę. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wisła-Cracovia. Pierwsza transmisja meczu w dziejach Polskiego Radia

Ostatnia aktualizacja: 22.09.2023 05:50
22 września 1929 roku Radio Kraków przeprowadziło pierwszą w kraju transmisję meczu piłkarskiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Miejskie klimaty II Rzeczypospolitej

Ostatnia aktualizacja: 12.11.2016 11:40
- Nawet w Polsce centralnej, nie mówię o Polsce "B" czyli o Kresach, tak naprawdę poza Warszawą niewiele się działo. Prawie cała cyganeria artystyczna, elity kulturalne Krakowa, które nadawały ton temu miastu przeprowadziły się do Warszawy - mówi Sławomir Koper.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Piłsudski, Zamenhof, Tołstoj. Głosy z archiwum Polskiego Radia

Ostatnia aktualizacja: 27.10.2017 14:20
W Światowym Dniu Dziedzictwa Audiowizualnego odkrywamy tajemnice archiwów Polskiego Radia i emitujemy nasze najcenniejsze nagrania - zarejestrowane przed wojną wypowiedzi czołowych postaci świata polityki i kultury.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Hanka Bielicka. Babcia, krokodyl i Dziunia z chrypką

Ostatnia aktualizacja: 09.03.2024 05:49
Nazywano ją "królową estrady i kabaretu" oraz "mistrzynią monologu". Była jedną z najbardziej charakterystycznych postaci polskiej kultury. I do samego końca nie opuszczało jej poczucie humoru. 9 marca 2006 roku zmarła Hanka Bielicka. 
rozwiń zwiń