Historia

Burzliwe dzieje polskich insygniów królewskich

Ostatnia aktualizacja: 04.10.2023 05:55
Polska jest jednym z niewielu europejskich państw, które nie posiadają oryginalnych regaliów. 4 października 1795 roku Prusacy zrabowali ze skarbca na Wawelu regalia, które zostały przetopione na monety w 1811 roku.
Korona, berło, jabłko królewskie - kopie insygniów króla Kazimierza Wielkiego, wykonane w 1869 r. W zbiorach skarbca katedralnego na Wawelu.
Korona, berło, jabłko królewskie - kopie insygniów króla Kazimierza Wielkiego, wykonane w 1869 r. W zbiorach skarbca katedralnego na Wawelu. Foto: PAP/Wojciech Kryński, Tomasz Prażmowski

Dzieje tych drogocennych przedmiotów sięgają już roku 1000, kiedy Bolesławowi Chrobremu swój diadem na głowę włożył cesarz Otton III. Chrobry ukoronował się jednak oficjalnie dopiero 25 lat później.

- Ukoronował się prawdopodobnie koroną zrobioną od nowa. Tym przedmiotem ukoronował się też jego następca, Mieszko II – wyjaśniał prof. Jerzy Lileyko w audycji Anny Lisieckiej pt. "Krótka historia polskich insygniów królewskich".


Posłuchaj
23:38 krótka historia polskich insygniów królewskich___4203_04_i_tr_0-0_114204241aad7dda[00].mp3 "Krótka historia polskich insygniów królewskich" - audycja Anny Lisieckiej z udziałem prof. Jerzego Lileyko i antykwariusza Adama Orzechowskiego, który wykonał repliki polskich regaliów. (PR, 11.11.2004)

 

Za czasów panowania syna Chrobrego doszło do kryzysu: państwo było nieustannie atakowane przez sąsiadów, doszło do pogańskiego buntu ludności. Wykorzystał to brat Mieszka, Bezprym, który przejął władzę. Prawowity władca musiał uciekać do Czech.

- Rycheza, żona Mieszka II wywiozła koronę męża do Niemiec i oddała ją cesarzowi – mówił prof. Jerzy Lileyko w audycji z 2004 roku.

Kolejny klejnot wykonany został na koronację Bolesława Śmiałego. Po zamordowaniu biskupa Stanisława i buncie możnych Bolesław musiał udać się na wygnanie. Insygnia władzy królewskiej przez blisko 200 lat czekały na kolejnego monarchę w wawelskiej katedrze. Tymi insygniami koronowali się w Gnieźnie: Przemysł II w 1295 roku i Wacław III w 1300 roku.

- Po koronacji zabrał insygnia do Pragi, gdzie słuch po nich zaginął - wyjaśniał historyk. - Kolejne insygnia zostały wykonane na potrzeby koronacji Władysława Łokietka. Nimi też koronowali się wszyscy kolejni królowie aż do Stanisława Poniatowskiego.

Posłuchaj o procedurze koronacji i przechowywaniu polskich insygniów koronacyjnych w audycji Anny Lisieckiej pt. "Krótka historia polskich insygniów królewskich".

bm


Zobacz więcej na temat: HISTORIA królowie Polski
Czytaj także

Stanisław Leszczyński. Walczył o koronę za wszelką cenę

Ostatnia aktualizacja: 23.02.2024 05:35
– Był to człowiek o charakterystycznej mentalności, umysłowości magnata polskiego schyłku wieku XVII i początku wieku XVIII – podkreślał prof. Andrzej Zahorski. Stanisław Leszczyński zmarł w wieku 88 lat, 23 lutego 1766 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jan I Olbracht – król rozpustnik

Ostatnia aktualizacja: 23.09.2022 05:38
Syn Kazimierza Jagiellończyka panował niespełna 9 lat. Współczesnym znane były pijaństwo i hulaszczy tryb życia króla. Wiedziano o tym, że oddawał się gorszącym przyjemnościom i oskarżano także o nieudolność w dowodzeniu armią.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Co by było gdyby... Zygmunt III Waza połączył Polskę i Szwecję?

Ostatnia aktualizacja: 29.09.2015 13:03
W audycji "Co by było, gdyby...?" zastanowimy się, jak zmienić by się mogły losy świata, gdyby kilkaset lat temu historia potoczyła się inaczej.
rozwiń zwiń