Historia

Skąd szachownica na skrzydłach polskich samolotów?

Ostatnia aktualizacja: 01.12.2023 05:40
105 lat temu,1 grudnia 1918 roku, szachownica stała się znakiem polskiego lotnictwa wojskowego.
Szachownica na polskim F-16 Jastrząb, fot. Radomil talk, źr. Wikimedia Commonsdp
Szachownica na polskim F-16 Jastrząb, fot. Radomil talk, źr. Wikimedia Commons/dp

Genezy symbolu polskiego lotnictwa należy szukać w zwyczaju malowania osobistych znaków na maszynach, którymi piloci latali podczas Wielkiej Wojny.

Biało-czerwona szachownica była godłem osobistym wymalowanym na maszynie pilota Stefana Steca - Polaka, który w I wojnie światowej służył w armii austro-węgierskiej na froncie włoskim. Jak podaje Tomasz Gworek w monografii "Pierwsze samoloty myśliwskie lotnictwa polskiego", oprócz Steca było jeszcze dwóch lotników, którzy używali tego znaku jako godła osobistego podczas I wojny światowej. Byli to Austriak urodzony w Krakowie Frank Linke-Crawford i Polak Marian (Maryan) Gaweł. 

Znak został zaadaptowany przez Sztab Generalny jako symbol polskiego lotnictwa po tym, jak Stec przyleciał 15 listopada 1918 z meldunkami z oblężonego Lwowa do Warszawy.

Początkowo symbol miał postać kwadratu podzielonego na cztery równe pola. Lewe górne i prawe dolne miały kolor czerwony, prawe górne zaś i lewe dolne kolor biały. Znak zmodyfikowano w 1921 roku, kiedy to dodano do niego obwódki.

Kliknij w obrazek i dowiedz się więcej o wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920:

src=" //static.prsa.pl/18c6af74-3478-4b75-bc41-37b63c3bea80.file"

W tej formie obowiązywał do 1993 roku, kiedy ze względów poprawności heraldycznej zmieniono kolejność pól: lewe górne i prawe dolne pola mają kolor biały.

Dlaczego zmieniona została kolejność pól? Pytał o to słuchacz programu Janusza Weissa z cyklu "Wszystko, co chciałbyś wiedzieć i nie boisz się zapytać". Odpowiedzi udzielił dr Sławomir Górzyński, prezes Polskiego Towarzystwa Heraldycznego. 


Posłuchaj
09:26 Janusz Weiss szachownica 17-12-2014.mp3 Audycja Janusza Weissa z cyklu "Wszystko, co chciałbyś wiedzieć i nie boisz się zapytać". (PR 17. 12.2014)

 

bm


Zobacz więcej na temat: HISTORIA lotnictwo
Czytaj także

Jerzy Bajan. Wirtuoz pilotażu, który zwyciężył własne ograniczenia

Ostatnia aktualizacja: 27.06.2023 05:50
56 lat temu, 27 czerwca 1967 roku, zmarł w Londynie Jerzy Bajan, pilot myśliwski i sportowy. W 1934 roku wspólnie z Gustawem Pokrzywką zwyciężył na samolocie RWD-9 w międzynarodowych zawodach Challange. W czasie II wojny światowej walczył w Polskich Siłach Powietrznych w Wielkiej Brytanii.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Antoni Kocjan – konspirator z głową w chmurach

Ostatnia aktualizacja: 12.08.2023 05:55
– Tragedia zaszła w momencie najbardziej szczytowego sukcesu. Na miesiąc przed aresztowaniem Kocjan miał w rękach rakietę V-2, cud techniki niemieckiej – wspominał w Polskim Radiu Michał Wojewódzki, konspirator i autor książki "Akcja V-1, V-2".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Witold Urbanowicz. Posłuchaj wspomnień dowódcy legendarnego Dywizjonu 303

Ostatnia aktualizacja: 17.08.2023 05:52
– Nie błagamy o wolność, my walczymy o wolność. Tak miałem napisane na samolocie. W bitwie o Anglię mieliśmy rekord 126 zestrzeleń, przy najmniejszych stratach własnych – wspominał gen. Witold Urbanowicz, dowódca Dywizjonu 303.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Janusz Meissner - pionier polskiego lotnictwa

Ostatnia aktualizacja: 06.10.2020 10:30
- W 1918 roku Janusz Meissner zakochuje się w lotnictwie, już nie widzianym tylko z perspektywy mechanika. Podejmuje decyzję: ja chcę latać. Pod koniec 1919 roku kończy kurs pilotażu w niższej szkole pilotów w Krakowie, a wiosną 1920 roku jest już w wyższej szkole pilotów w Poznaniu - mówił dr Krzysztof Mroczkowski, gość audycji "Bohaterowie wielkiej bitwy".
rozwiń zwiń