Historia

Tadeusz Tomaszewski. Świadek płonącej Warszawy

Ostatnia aktualizacja: 10.12.2023 05:40
– Dziesięć godzin takiego piekła, że nikt kto tego nie przeżył, nie może powziąć nawet przybliżonego wyobrażenia – wspominał bombardowanie Warszawy na antenie Rozgłośni Polskiej  Radia Wolna Europa gen. Tadeusz Tomaszewski.
Tadeusz Roman Tomaszewski
Tadeusz Roman TomaszewskiFoto: Wikipedia/domena publiczna

10 grudnia 1894 roku urodził się Tadeusz Tomaszewski, generał, szef sztabu obrony Warszawy.

Po ukończeniu gimnazjum wstąpił do I Brygady Legionów. W 1917 roku rozpoczął naukę w szkole podchorążych, uczył go m.in. gen. Franciszek Kleeberg. Po odzyskaniu niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. Walczył m.in. w obronie Lwowa.

W latach dwudziestych pełnił szereg funkcji jako szkoleniowiec i wykładowca uczelni wojskowych. Dowodził też jednostkami artylerii, od 1932 był szefem sztabu Okręgu Korpusu Nr. V w Krakowie. Od 1937 roku pełnił funkcję dowódcy Legii Akademickiej – ochotniczej formacji studentów kształcącej żaków w duchu obronności.

Rozwiązał tę organizację 2 września 1939. Dzień później został powołany na stanowisko szefa sztabu obrony Warszawy. Szef sztabu jest najbliższym współpracownikiem dowódcy i odpowiada za realizację jego rozkazu. Tomaszewski pełnił tę funkcję przy gen. Walerianie Czumie. Mężczyźni znali się prawdopodobnie od 1936 roku, gdy obaj stacjonowali we Lwowie.

Posłuchaj
03:47 tadeusz_tomaszewski.mp3 Bombardowanie Warszawy 25 wrzesień 1939 r. - relacja ówczesnego szefa sztabu generalnego Wojska Polskiego gen. Tadeusza Tomaszewskiego - nagranie z archiwum Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

 

Funkcję szefa sztabu pełnił do 29 września. Po kapitulacji Warszawy dostał się do niemieckiej niewoli, w której spędził wojnę. Po uwolnieniu z oflagu został przyjęty do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i został delegatem dowódcy II Korpusu Polskiego w Niemczech.

Po wojnie pozostał na emigracji. 11 listopada 1966 Prezydent RP August Zaleski awansował go do stopnia generała brygady, zmarł 3 grudnia 1967. Nigdy już nie zobaczył Warszawy.

Posłuchaj wspomnień gen. Tomaszewskiego w serwisie specjalnym Radia Wolności >>>>

bm


Czytaj także

Stefan Starzyński - prezydent, który poświęcił życie dla stolicy

Ostatnia aktualizacja: 31.07.2014 10:00
- Mógł uciec, nawet miał rozkaz opuszczenia miasta razem z rządem, ale tego nie uczynił. Został do końca. To jest wzór odpowiedzialności za funkcje, które mu w zaufaniu zostały powierzone - powiedziała rzeźbiarka, prof. Ludwika Nitschowa.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Robotnicza Brygada Obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku

Ostatnia aktualizacja: 06.09.2023 05:55
6 września 1939 roku stolicę opuścił prezydent Ignacy Mościcki wraz z władzami państwa. Z obrony Warszawy wycofano lotnictwo. Na barykadach stanęli cywile oraz Robotnicze Barykady Obrony Warszawy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bitwa nad Bzurą – największe starcie wojny obronnej we wrześniu 1939

Ostatnia aktualizacja: 09.09.2023 05:52
Rozmach i siła natarcia polskiego całkowicie zaskoczyły armię niemiecką. "Bitwa nad Bzurą stała się największą bitwą w zwarciu toczącej się kampanii polskiej" – pisał wybitny niemiecki strateg gen. Erich von Manstein. 20 września 1939 roku polskie wojsko skapitulowało. 
rozwiń zwiń