Historia

Jane Austen – rozwaga przed romantycznością

Ostatnia aktualizacja: 16.12.2023 05:35
- Ona opisywała świat, który dobrze znała. Ona go wykadrowała z ogromnej rzeczywistości. To wystarczyło, żeby stworzyć mikrokosmos - mówiła Anna Trzeciakowska, tłumaczka powieści Jane Austen w audycji Bogumiły Prządki z cyklu "Biografie niezwykłe".
Jane Austen, ilustracja z 1873 roku
Jane Austen, ilustracja z 1873 rokuFoto: Wikipedia/domena publiczna

16 grudnia 1775 roku urodziła się Jane Austen, angielska pisarka, autorka "Dumy i uprzedzenia" i "Rozważnej i romantycznej".

Rody jej ojca i matki były bardzo stare, dobrze skoligacone. Żyły w południowej Anglii, tej bogatszej, dużo bardziej wykształconej. Kiedy człowiek zagłębia się w biografię Jane Austen, to po pewnym czasie dostaje zamętu w głowie. Wszyscy brali śluby dwa, a nawet trzy razy, mieli po pięcioro dzieci, wszyscy się znali i odwiedzali. Byli na tyle biedni, żeby znać realia człowieka, który ma potrzeby, a jednocześnie na tyle dobrze skoligaceni, żeby nie mieć poczucia zagrożenia.

Przyszła na świat w parafii Steventon, gdzie jej ojciec był proboszczem Kościoła anglikańskiego, jako jedna z ośmiorga rodzeństwa. Miała sześciu braci i siostrę.

W tym opisie łatwo odnaleźć cechy wspólne Jane i jej bohaterek. Panny Dashwood z "Rozważnej i romantycznej" i panny Bennet z "Dumy i uprzedzenia" również borykały się z trudną sytuacją finansową. Jak podkreślała Anna Trzeciakowska, gość audycji Bogumiły Prządki, to właśnie w szczegółowym odmalowaniu realiów epoki (kryzysu Wielkiej Brytanii związanym z wojnami napoleońskimi i krajobrazami, które wkrótce potem zostały zmienione przez rewolucję przemysłową) kryje się geniusz Austen.

- Myślę, że za każdą z jej bohaterek stoi to pytanie: rozważna czy romantyczna? Te przeciwstawne postawy bardzo wyraźnie przedstawiają wartości. Rozważna zwycięża. Romantyczna musi zracjonalizować swoje uczucia - mówiła Anna Trzeciakowska.


Posłuchaj
29:19 jane austen____1965_02_ii_tr_0-0_127856897e667fc2[00].mp3 Audycja Bogumiły Prządki poświęcona postaci Jane Austen z cyklu "Biografie niezwykłe". (PR, 15.10.2002)

 

Życie bohaterek powieści angielskiej pisarki koncentruje się na znalezieniu męża. Sama Austen nigdy nie wyszła za mąż. Miała kilku adoratorów, wśród nich był snobistyczny pastor anglikański (prawdopodobnie pierwowzór postaci pastora Collinsa z "Dumy i uprzedzenia") oraz bogaty jegomość, który jednak nie odznaczał się intelektem. Swojego pana Darcy’ego spotkała w młodości, jednak nie mogła się z nim związać ze względu na sprzeciw rodziny mężczyzny.

Posłuchaj audycji z cyklu "Biografie niezwykłe" Bogumiły Prządki poświęconej postaci Jane Austen.

bm


Czytaj także

Sir Arthur Conan Doyle – zakładnik Sherlocka Holmesa

Ostatnia aktualizacja: 07.07.2020 06:00
– Dla nas Arthur Conan Doyle to przede wszystkim Sherlock Holmes. Mało, Sherlock Holmes, a później jego twórca Conan Doyle, podczas gdy on przez całe życie traktował te opowiadania jako rzecz zupełnie drugorzędną – mówił krytyk literacki Marek Wydmuch.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Charles Dickens - najpoczytniejszy pisarz angielski

Ostatnia aktualizacja: 07.02.2023 05:45
- Jestem człowiekiem, który utrzymuje się z literatury i któremu odpowiada służba narodowi poprzez literaturę – mówił o sobie Charles Dickens, jeden z największych pisarzy w historii literatury.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Mary Shelley. Ostrzegała przed zabawą w Boga

Ostatnia aktualizacja: 30.08.2023 05:38
- Powieść o Frankensteinie jest swego rodzaju skumulowaniem tradycji gotyckich. To co było dotąd rozrywką u Shelley urosło do faustowskiego motywu zagarniania kompetencji stwórcy - mówił na antenie Polskiego Radia krytyk literacki Marek Wydmuch.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Henry James. Pisarz, który wchodził do ludzkiej głowy

Ostatnia aktualizacja: 28.02.2024 05:45
108 lat temu zmarł jeden z najwybitniejszych anglojęzycznych prozaików przełomu XIX i XX wieku. Henry James był mistrzem portretów psychologicznych. Tworzył na pograniczu kultur amerykańskiej i europejskiej oraz na styku literackiego realizmu i modernizmu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Christopher Robin Milne. Chłopiec, który nie chciał być Krzysiem

Ostatnia aktualizacja: 21.08.2023 05:40
Pokochało go wiele pokoleń dzieci na całym świecie. Dzięki książkom o Kubusiu Puchatku zyskał sławę. Dla kilkulatka była ona jednak zbyt dużym ciężarem. Gdy dorósł, niewiele się zmieniło. Niełatwo być kimś, o kim wszyscy wokół myślą jak o postaci literackiej. Ale Christopher Milne nie był Krzysiem. Przynajmniej nie całkiem.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Hobbit", czyli początek wielkiej czytelniczej przygody

Ostatnia aktualizacja: 21.09.2023 05:48
86 lat temu w brytyjskich księgarniach ukazało się pierwsze wydanie książki "Hobbit, czyli tam i z powrotem" Johna Ronalda Reuela Tolkiena. Obok trylogii "Władca Pierścieni" tego samego autora to jedna z najsłynniejszych powieści fantasy, dzieło kultowe, które spopularyzowało gatunek i utrwaliło jego czołowe miejsce w kulturze masowej XX i XXI wieku.
rozwiń zwiń