86 lat temu,  20 grudnia 1937 roku, zmarł gen. Erich Ludendorff, pruski dowódca, współautor sukcesu w bitwie pod Tannenbergiem, który pod koniec życia związał się z ruchem nazistowskim.

Nawet genialny wódz nie zdziała wiele bez dobrego sztabowca. To on wprowadza w życie jego pomysły, to on weryfikuje plany. Porażki i zwycięstwa zależą często od obu. Historia jednak częściej zapamiętuje tego pierwszego. Tak też było w przypadku Ericha Ludendorffa.

Ludendorff pochodził z pruskiej rodziny o tradycjach wojskowych. Urodził się 9 kwietnia 1865, w momencie wybuchu I wojny światowej był już doświadczonym oficerem. Błyskotliwe sukcesy frontowe poskutkowały szybkimi awansami.  Został Szefem Sztabu 8. Armii gen. Paula von Hindenburga. Duet odniósł spektakularny sukces, rozbijając w pył dwie rosyjskie armie pod Tannenbergiem.

Mimo zdolności armii do dalszego prowadzenia wojny, wyczerpane ekonomicznie Niemcy zmierzały ku klęsce. Ludendorff był zwolennikiem prowadzenia wojny do końca, wszystkimi możliwymi środkami.

- Trzeba znać ducha pruskiej armii i założeń tej armii i przeświadczenia, że Niemcy to jest wszystko – mówił Marian Podkowiński, gość audycji Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku".

Porażka państwa dotknęła Ludendorffa osobiście. Po I wojnie światowej oddał się spisywaniu wspomnień i prac o tematyce wojennej.

- Doszedł do następującego przekonania: wolnomularstwo i Żydzi byli przyczyną klęski Niemiec w 1918 roku. Ten element podchwycili przedstawiciele ideologii nazizmu i wykorzystywali to. W obiegowej opinii utarło się takie przekonanie, że Ludendorff dał tej ideologii pewien prapoczątek. Myślę, że wyciąganie takich strategicznych wniosków byłoby chyba krzywdzące dla tego starego generała – wyjaśniał prof. Tadeusz Panecki.

Niemniej, Ludendorff dał się początkowo omamić austriackiemu kapralowi, który otwarcie krytykował postanowienia wersalskie. Przyszły Führer potrzebował dla swojego ruchu – złożonego w dużej mierze z weteranów – autorytetu wojskowego.

Czy pozostał zwolennikiem Hitlera do końca swoich dni? Posłuchaj audycji z cyklu "Postacie XX wieku".

bm

1 sierpnia 1907 roku brytyjski generał Robert Baden-Powell zorganizował na wyspie Brownsea w Anglii obóz młodzieżowy, który zapoczątkował dzieje skautingu.

Do 1910 roku służył w brytyjskich wojskach kolonialnych i policji w Indiach, Afganistanie i Afryce Południowej. Pracował także w wywiadzie brytyjskim na terenie całej Europy.

W 1907 roku bohater wojny burskiej począł realizować swoją wizję. Postanowił zrzeszać młodzież w związkach skautów, chciał wykorzystać młodych, dynamicznych, utalentowanych ludzi dla dobra Imperium Brytyjskiego.

Idea zakładała, że organizacja propagować będzie wartości koleżeństwa, solidarności jej członków oraz krzewić cały katalog powszechnie akceptowalnych cnót, takich jak trzeźwość, odwaga, hart ducha i ciała.

Skautów wychowywano w szacunku dla bezinteresownej, szeroko rozumianej pracy społecznej na rzecz otaczającej ich społeczności i środowiska. Fundamentem skautowskiej metody była atrakcyjna idea zakładania obozów na łonie dziewiczej przyrody i wędrówek przez dzikie terytoria.

- Dzięki temu skauting, przeznaczony przede wszystkim dla młodzieży brytyjskiej, stał się popularny na całym niemal świecie, a więc także i w Polsce – mówił na antenie Polskiego Radia dr Janusz Osica.

Nasze harcerstwo inspirowało się hasłami skautingu. Dostosowując je do polskich realiów, promowało przede wszystkim wychowanie młodzieży w duchu patriotyzmu, ofiarności społecznej i poświęcenia w walce o odbudowę niepodległej Polski. Jednym z twórców skautingu na ziemiach polskich był Andrzej Małkowski.

Posłuchaj audycji z cyklu "Kronika dwóch tysiącleci".

mjm