Historia

Józef Mackiewicz. "Ostrze jego pióra było wyraźnie antysowieckie"

Ostatnia aktualizacja: 31.01.2024 05:55
Pisarz i dziennikarz, który jako jeden z pierwszych widział masowe groby w Katyniu, był po wojnie odtrącony przez część polskiej emigracji i środowisk Armii Krajowej. Wszystkiemu winne były zarzuty o kolaborację z Niemcami.
Redakcja wileńskiego dziennika Słowo. Od prawej stoją: Bolesław Wit-Święcicki, Witold Tatrzański, Józef Mackiewicz, Kazimierz Luboński, Hartung
Redakcja wileńskiego dziennika "Słowo”. Od prawej stoją: Bolesław Wit-Święcicki, Witold Tatrzański, Józef Mackiewicz, Kazimierz Luboński, HartungFoto: Narodowe Archiwum Cyfrowe

39 lat temu, 31 stycznia 1985 zmarł, Józef Mackiewicz, pisarz i dziennikarz, brat Stanisława Cata-Mackiewicza, świadek ekshumacji grobów katyńskich. Był jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci polskiej emigracji. Posłuchaj dlaczego.

Posłuchaj
15:56 Sprawa Mackiewicza.mp3 "Sprawa Mackiewicza" - felieton Włodzimierza Odojewskiego. (RWE, 26.08.1990)

 

Przed wybuchem II wojny światowej pracował w Wileńskim "Słowie", gdzie redaktorem naczelnym był jego starszy brat - Stanisław Cat-Mackiewicz.

Kontrowersje

Kontrowersje na temat postaci Mackiewicza wzbudza to, czym zajmował się po zajęciu Wilna przez Niemców. Został wtedy redaktorem w polskojęzycznym, gadzinowym "Gońcu Codziennym". AK wydała na Mackiewicza wyrok śmierci.

- Na skutek protestów różnych środowisk wileńskich ten wyrok został cofnięty przez dowódcę Okręgu Wileńskiego AK, gen. Krzyżanowskiego - mówił siostrzeniec Mackiewicza, pisarz Kazimierz Orłoś w audycji "Józef Mackiewicz - rodzinny punkt widzenia" Ewy Stockiej-Kalinowskiej.


Posłuchaj
38:34 józef mackiewicz - rodzinny punkt widzenia1___138_12_ii_tr_0-0_113116940ceba60e[00].mp3 "Józef Mackiewicz - rodzinny punkt widzenia" - audycja Ewy Stockiej-Kalinowskiej z cyklu "Zakładka literacka". (PR, 1.04.2012)

 

- Żaden z jego artykułów i fragmentów prozy nie miał w najmniejszym stopniu antypolskiego i proniemieckiego charakteru. Ich ostrze było wyraźnie antysowieckie, a ostatnią z tych publikacji był reportaż z odkrycia grobów pomordowanych oficerów w Katyniu - mówił Włodzimierz Odojewski na antenie Radia Wolna Europa.

Katyń

Mackiewicz został zaproszony do oględzin masowych grobów przez Niemców. Dziennikarz otrzymał przyzwolenie na udział w ekshumacji od polskich władz podziemnych.

W 1944 roku zaczęła się jego ucieczka na zachód przed Sowietami. W styczniu 1945 roku dotarł do Rzymu, gdzie został oczyszczony przez sąd koleżeński z zarzutów o kolaborację i opracował obszerny raport na temat zbrodni katyńskiej.

KATYŃ -zobacz serwis specjalny Polskiego Radia >>>>>

Trudny los na emigracji

Po wojnie przebywał w Londynie. Tam współpracował z czasopismami emigracyjnymi. W 1955 roku przeprowadził się do Monachium, które - dzięki otwarciu Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa - stało się kolejnym politycznym centrum emigracji.

- Monachium nie okazało się dla niego szczęśliwym miejscem. Został niedoceniony przez emigrację, a przez jej część był zwalczany - mówiła historyk dr Małgorzata Ptasińska.

W Monachium nadal publikował. Wydał m.in. książki krytykujące politykę Watykanu wobec ZSRR.

bm


Czytaj także

Józef Mackiewicz odsłania kulisy mordu katyńskiego

Ostatnia aktualizacja: 25.04.2015 16:13
Dziewiętnasty tom Dzieł Józefa Mackiewicza – pierwszą książkę o zbrodni katyńskiej, czytał na antenie Radiowej Jedynki Krzysztof Gosztyła.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ferdynand Goetel – badacz zbrodni katyńskiej

Ostatnia aktualizacja: 15.05.2023 05:50
"Jestem dzieckiem okresu, kiedy to ludzie i ich idee, i zamysły ruszyły naprzód w zawrotnym tempie. Wiele hipotez, doktryn i haseł, które w mojej młodości uchodziły za rewolucyjne, zostało obalonych, a nawet skompromitowanych" – pisał Ferdynand Goetel w swoich wspomnieniach.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Katyń - kłamstwo Stalina. "Oficerowie zbiegli do Mandżurii"

Ostatnia aktualizacja: 03.12.2019 08:45
3 grudnia 1941 roku podczas spotkania z generałami Władysławem Sikorskim i Władysławem Andersem, Józef Stalin zapytany o los polskich oficerów więzionych od 1939 roku w ZSRR odpowiedział, że zostali oni zwolnieni i zbiegli do Mandżurii. Dyktator dobrze wiedział, że pomordowani oficerowie leżą w lesie katyńskim. Sam wydał rozkaz ich zgładzenia.
rozwiń zwiń