Historia

Rycheza. Pierwsza królowa Polski nie była heterą

Ostatnia aktualizacja: 21.03.2024 05:46
Przekupna, okrutna, zdrajczyni interesu Polski - taki obraz Rychezy utrwalił się w zbiorowej świadomości. Wszystko przez wywiezienie z kraju na cesarski dwór insygniów władzy królewskiej. Co kierowało monarchinią?
Rycheza, rysunek Jana Matejki
Rycheza, rysunek Jana MatejkiFoto: materiały prasowe

961 lat temu, 21 marca 1063 roku, zmarła Rycheza, żona Mieszka II, pierwsza królowa Polski.

Rycheza pochodziła z najwyższych kręgów arystokracji niemieckiej. Była córką Matyldy, siostry cesarza Ottona III i palatyna reńskiego Ezzona. Ślub tej pary uważano za mezalians. Dlaczego? Posłuchaj audycji Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego".


Posłuchaj
58:20 rycheza - pierwsza królowa polski___517_10_ii_tr_0-0_99770816a6e693c[00].mp3 Audycja Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego" poświęcony postaci Rychezy. (PR, 24.07.2010)

 

Małżeństwo polityczne

Za podobny mezalians uważano małżeństwo krewnej cesarza z wnukiem pogańskiego księcia, Mieszkiem II. Ich związek miał być gwarantem postanowień zawartych na zjeździe w Merseburgu w 1013 roku, który kończył jeden z etapów konfliktu Polski z niemieckim Cesarstwem Rzymskim.

- Wojna między Bolesławem a Henrykiem, następcą Ottona III, była przede wszystkim wojną o zachowanie przez Chrobrego takiej pozycji, jaką mu proponował Otton (na zjeździe gnieźnieńskim - przyp. red.) - mówił dr Jerzy Pysiak w audycji Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego". - Małżeństwo księcia, wyznaczonego w ten sposób na następcę tronu, z Rychezą było potwierdzeniem związków z arystokracją Cesarstwa.

Królowa zdrajczyni?

W 1025 roku, kiedy jej mąż koronował się na króla Polski, ona założyła na skroń koronę królowej. Jako władczyni sprowadziła do Polski budowniczych i fundowała klasztory.

- Rycheza była importerem rozwoju kulturowego – wyjaśniał historyk.

Małżeństwo nie było udane. Mieszko zdradzał żonę z nałożnicą, o czym wspominają kronikarze. Sześć lat po koronacji, w 1031 roku państwo znalazło się w kryzysie. Po napaści niemieckiej i ruskiej na Polskę, po władzę sięgnął starszy syn Chrobrego – Bezprym. Mieszko II musiał uciekać do Czech, Rycheza wywiozła syna i insygnia władzy do Niemiec.

Ten fakt przyczynił się do tego, że królowa przez wieki była postrzegana jako osoba okrutna i przekupna, która zdradziła interes Polski. Czy tak było faktycznie? Czy współpracowała z Bezprymem? Posłuchaj audycji Hanny Marii Gizy.

Dbała o syna

W późniejszym okresie odegrała istotną rolę w odzyskaniu władzy przez jej syna, Kazimierza Odnowiciela.

- Trudno powiedzieć, czy była lojalna wobec Mieszka II. Wiadomo, że była lojalna wobec interesu dynastycznego, gdyż był to jej własny interes – wyjaśniał gość audycji. - Udało się jej dzięki kontaktom z Cesarstwem zapewnić pomoc zbrojną dla syna i odbudować prestiż monarchii piastowskiej.

Jak wiele monarchiń wczesnośredniowiecznych, które przeżyły swoich mężów, jesień życia Rycheza spędziła w klasztorze.

bm


Czytaj także

Chrzest Polski - początek naszych dziejów

Ostatnia aktualizacja: 14.04.2021 06:00
- Bez tego aktu na pewno Polski by nie było, absolutnie nie dałoby się jej utrzymać. Sądzę, że nie przyjąć chrztu, to zostawić lukę polityczną, w którą wszystko może wejść - mówił historyk prof. Jacek Banaszkiewicz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Mieszko I. Wprowadził Polskę do Europy

Ostatnia aktualizacja: 25.05.2023 05:55
Przyjmując chrzest Mieszko I wprowadził Polan do świata zachodniej Europy. Ten krok stawiał także samego Mieszka jako równorzędnego innym władcom kontynentu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Mieszko II - w cieniu ojca

Ostatnia aktualizacja: 10.05.2023 05:35
Historia ocenia drugiego króla Polski przez pryzmat sukcesów Bolesława Chrobrego. Mieszko, jak nikt inny, boleśnie przekonał się o tym, że bycie synem wybitnego ojca nie jest łatwe.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kazimierz Odnowiciel – Restaurator Poloniae

Ostatnia aktualizacja: 28.11.2023 05:40
Syn Mieszka II i niemieckiej księżniczki Rychezy rozpoczął rządy w dramatycznych okolicznościach. Po śmierci ojca w państwie Piastów zapanowała anarchia. W ciągu osiemnastu lat Kazimierz przywrócił kontrolę nad zbuntowanymi terytoriami, zyskując przydomek Odnowiciela.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bitwa Mieszka I z Wichmanem - walka ze Słowianami i saskim hrabią

Ostatnia aktualizacja: 22.09.2023 05:35
22 września 967 roku miała miejsce zwycięska bitwa Mieszka I z Wichmanem i Wolinianami. Starcie to kończyło zmagania polskiego księcia z saskim watażką.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Władysław Łokietek - wielki mały człowiek

Ostatnia aktualizacja: 02.03.2024 05:50
2 marca 1333 roku zmarł Władysław Łokietek. Zjednoczenie państwa po trwającym ponad sto lat okresie rozbicia dzielnicowego to niewątpliwy sukces tego władcy. Koronacja, która miała miejsce w styczniu 1320 roku, to zwieńczenie trwającej dwie dekady drogi do tego celu. Drogi pełnej wzlotów i upadków. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zjazd gnieźnieński. Jak Chrobry zrobił z Polski państwo europejskie

Ostatnia aktualizacja: 07.03.2024 05:50
Mieszko I wprowadził nas do Europy, ale to Bolesław Chrobry pokazał, że możemy w niej funkcjonować na zasadach równych zachodnim państwom kontynentu. Punktem kulminacyjnym aspiracji piastowskiego księcia była wizyta cesarza Ottona w jego państwie. Sam cesarz również miał swoje powody, by przyjechać do Gniezna.
rozwiń zwiń