Historia

Erich Fromm – mieć czy być?

Ostatnia aktualizacja: 18.03.2020 05:35
- Fromm zarzucał społeczeństwu zachodniemu bezmyślność. Kierowanie się pewnymi impulsami, w naszym pojęciu dobrze pojętym interesem, podczas gdy w rzeczywistości realizujemy scenariusz napisany nie przez nas, a przeciwko nam – mówił na antenie Polskiego Radia dr hab. Tomasz Wiśniewski.
Audio
  • Erich Fromm - audycja Artura Wolskiego z cyklu "Naukowy zawrót głowy". (PR, 22.04.2015)
Erich Fromm w 1974 roku
Erich Fromm w 1974 rokuFoto: Wikimedia Commons/CC-BY-SA-3.0/Müller-May

18 marca 1980 roku zmarł Erich Fromm, niemiecki filozof, który usiłował pokazywać ludziom rzeczy ważne i potrzebne. Miał odwagę stawiania diagnoz ogólnych, ale uzasadnionych empirycznie.

Fromm, urodzony w 1900 roku, pochodził z rodziny zasymilowanych niemieckich Żydów. Z młodości wyniósł świetną znajomość Biblii i Talmudu, a judaizm był dla niego przede wszystkim religią humanistyczną. Idee Fromma wykrystalizowały się po zetknięciu ze szkołą frankfurcką i środowiskiem wybitnych uczonych. Studiował dzieła Kanta, Hegla, Freuda, czy Marksa. Uważał za niezbędną syntezę myśli dwóch ostatnich. Obaj jego zdaniem byli zbyt jednostronni, a zarazem niesłychanie istotni. Bowiem to Freud odkrył zjawisko nieświadomości, a Marks zajmował się makrostrukturami – zależnościami między myśleniem, a zbiorowymi interesami i funkcjonowaniem państwa.

Fromm w 1932 roku wyjechał na stypendium do Stanów Zjednoczonych. Tam zastało go dojście Hitlera do władzy. Do Niemiec już nie wrócił.

Dziełem, które przyniosło Frommowi międzynarodową sławę była "Ucieczka od wolności". Pierwsza poważna próba analizy hitleryzmu. Fromm zadał proste pytanie: jak to się stało, że relatywnie wykształcone, cywilizowane społeczeństwo przyjęło z entuzjazmem tak reakcyjną i zwierzęcą formę bytu? Odpowiedź Fromma brzmi następująco: W Niemczech, po klęsce w I wojnie światowej i Wielkim Kryzysie, posypały się wszystkie istotne autorytety, którymi to społeczeństwo żyło.

W innych ważnych dziełach Fromm zajął się psychologią społeczną. Relacją między jednostką a społeczeństwem. "Celem naszego życia nie powinno być posiadanie bogactwa, lecz bogactwo bycia" brzmi tytuł jednej z jego książek.

- Fromm zarzucał społeczeństwu zachodniemu bezmyślność. Kierowanie się pewnymi impulsami, w naszym pojęciu dobrze pojętym interesem, podczas gdy w rzeczywistości realizujemy scenariusz napisany nie przez nas, a przeciwko nam – mówił na antenie Polskiego Radia dr hab. Tomasz Wiśniewski.

Przede wszystkim zaś uczył produktywnego życia, którego warunkiem jest pokochanie i zrozumienie samego siebie. Uświadomienie sobie swoich wad i słabości oraz ich akceptacja.  

Dowiedz się więcej o filozofii Ericha Fromma w audycji z cyklu "Naukowy zawrót głowy".

mjm


Czytaj także

Immanuel Kant – filozof z Królewca

Ostatnia aktualizacja: 12.02.2024 05:40
– Był przekonany, że można mówić o pełnym człowieczeństwie wtedy, gdy dana jednostka zmierza do jakichś ideałów – zaznaczała prof. Maria Szyszkowska. Kant przez całe życie chciał swe ideały zweryfikować.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Fryderyk Nietzsche – źle wykorzystany geniusz

Ostatnia aktualizacja: 25.08.2023 05:30
Mówi się, że jego filozofia stanowiła podstawy koncepcji nazistowskich. Dziś wiemy, że ideologiczne interpretacje myśli Nietzschego przekłamywały jego filozofię.
rozwiń zwiń