Historia

Piotr Włostowic – palatyn Bolesława Krzywoustego

Ostatnia aktualizacja: 18.08.2022 05:00
W pamięci zapisał się jako potężny palatyn, wielki fundator, którego losy były najbardziej niezwykłe spośród wszystkich wojewodów polskiego średniowiecza. 
Audio
  • Piotr Włostowic - audycja Andrzeja Sowy z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków". (PR, 11.01.2002)
Scena oślepienia Piotra Własta. Miedzioryt Gottlieba Boettgera z 1808 roku
Scena oślepienia Piotra Własta. Miedzioryt Gottlieba Boettgera z 1808 rokuFoto: Wikimedia Commons/domena publiczna

Spośród wszystkich wielmożów jest najlepiej poświadczoną źródłowo postacią dla wczesnego średniowiecza w Polsce. Mimo to nie znamy daty dziennej jego przyjścia na świat. Urodził się jeszcze w XI wieku.

Wiemy za to, że pochodził z możnego Pełnił funkcję palatyna, czyli wojewody. Był drugą osobą w państwie, zastępcą samego księcia.

Niesłychane bogactwo zdobył w czasie łupieżczych wypraw na Pomorze. Mierzył bardzo wysoko, o czym świadczy małżeństwo z Marią, córką księcia kijowskiego Świętopełka z rodu Rurykowiczów.

Około 1121 roku został włączony do grona najbliższych doradców Bolesława Krzywoustego. Swój urząd piastował od 1124 roku i w tym czasie odbył słynną wyprawę na dwór księcia przemyskiego Wołodara. 

Tradycja przypisuje mu bardzo ambitną działalność fundacyjną. Podjął ją w ramach pokuty za grzeszny czyn oszustwa popełnionego na księciu przemyskim. Wedle przekazów miał ufundować 77 kościołów, w tym tak znanej jak kościół Najświętszej Marii Panny we Wrocławiu. 

– Ta liczba jest z pewnością przesadzona. Nawet jak na polskiego wojewodę jest zbyt duża – mówił na antenie Polskiego Radia prof. Grzegorz Myśliwski.

Konflikt z Władysławem Wygnańcem 

Po śmierci Bolesława Krzywoustego Piotr Włostowic dalej piastował urząd wojewody, służąc tym razem seniorowi Władysławowi Wygnańcowi. Gdy wybuchła wojna miedzy nowym władcą, a jego młodszymi braćmi doszło, w bliżej niewyjaśnionych okolicznościach, do konfliktu między księciem, a możnym palatynem.

Piotr Włostowic został obalony na rozkaz Władysława i oślepiony. Wkrótce jednak sam książę padł ofiarą intrygi młodszych braci, a nowy senior Bolesław Kędzierzawy przywrócił Piotra Włostowica do łask. Pomimo swego kalectwa piastował urząd aż do śmierci w 1153 roku.

Posłuchaj audycji z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków".

Czytaj także

Thietmar – pierwszy polakożerca

Ostatnia aktualizacja: 01.12.2023 05:04
- Jego dzieło, które – choć jest tendencyjne, zwłaszcza w sferze komentarzy, które zdradza wiele uprzedzeń, fobii Thietmara – jest nieocenionym źródłem do poznania historii słowiańszczyzny przełomu X i XI stulecia – oceniał dr hab. Grzegorz Myśliwski na antenie Polskiego Radia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wyprawa kijowska - zapełnić pusty skarbiec

Ostatnia aktualizacja: 14.08.2018 06:04
- Wyprawa na Kijów to nic innego jak wyprawa do banku w celu podreperowania kasy po trwających osiemnaście lat wojnach – mówił na antenie Polskiego Radia prof. Marek Urbański.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Władysław Łokietek – od zera do bohatera

Ostatnia aktualizacja: 24.07.2016 16:20
Nic nie zapowiadało jego kariery. Pod koniec XIII wieku, w czasie największego rozbicia dzielnicowego, Władysław Łokietek był jedynie dziedzicem niewielkiego skrawka Kujaw.
rozwiń zwiń