Historia

Rozejm w Nieszawie. Krok do pokoju z Krzyżakami

Ostatnia aktualizacja: 09.12.2023 05:40
9 grudnia 1410 roku w Nieszawie podpisano rozejm pomiędzy Koroną Królestwa Polskiego a Zakonem Krzyżackim.
Władysław Jagiełło pędzla Michała Godlewskiego (1863)
Władysław Jagiełło pędzla Michała Godlewskiego (1863)Foto: Wikimedia Commons, domena publiczna

Geneza wojny z Zakonem Krzyżackim

Wojna pomiędzy Zakonem Krzyżackim a Władysławem Jagiełłą rozpoczęła się w 1409 roku, jednak przyczyn jej wybuchu należy upatrywać już kilka lat wcześniej. W 1402 roku Marchia Branderburska oddała pod zastaw Krzyżakom Nową Marchię stanowiącą lenno polskie zhołdowanego jeszcze przez Kazimierza Wielkiego rodu von Ostenów. Tym samym ostatnią przeszkodą na drodze krzyżackiej ekspansji stał się gród Drezdenko.

Ponadto wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego Ulrich von Jungingen był zwolennikiem zaostrzenia kursu wobec Polski. Jednak bezpośrednim sygnałem do wypowiedzenia wojny było poparcie udzielone przez króla Polski Władysława Jagiełłę wielkiemu księciu litewskiemu Witoldowi w jego konflikcie z Krzyżakami o Żmudź.


Posłuchaj
07:50 Prof. Tadeusz Rosłanowski przybliżył kulisy I pokoju toruńskiego w audycji Andrzeja Sowy pt. "Kronika dwóch tysiącleci". (PR, 27.04.2000) Prof. Tadeusz Rosłanowski przybliżył kulisy I pokoju toruńskiego w audycji Andrzeja Sowy pt. "Kronika dwóch tysiącleci". (PR, 27.04.2000)

 

Początek wojny

Krzyżacy wojnę rozpoczęli od opanowania ziemi dobrzyńskiej leżącej tuż przy granicy państwa zakonu krzyżackiego. Po pewnym czasie okazało się, że zakon nie posiada odpowiednich sił na prowadzenie wojny, dlatego zawarł rozejm mający obowiązywać od października 1409 roku do czerwca roku 1410. Strona polska wykorzystała czas rozejmu na pozyskanie poparcia króla czeskiego Wacława IV oraz Zygmunta Luksemburskiego.

Po zakończeniu rozejmu, w lipcu 1410 roku, Jagiełło wraz z wojskami polskimi i litewskimi postanowił zaatakować siedzibę Zakonu Krzyżackiego - zamek w Malborku. Ulrich von Jungingen zaskoczył maszerujące przez tereny państwa zakonnego wojska Jagiełły w okolicach wsi Grunwald, gdzie 15 lipca 1410 roku rozegrała się wielka bitwa. W jej trakcie zginął sam wielki mistrz i wielu wysokich dostojników krzyżackich.

Oblężenie Malborka

Triumf Jagiełły był tak przygniatający, że wiele miast pruskich bez walki podporządkowało się polskiemu królowi. Mimo to, król opóźniał wymarsz wojsk na krzyżacką fortecę w Malborku. Pod koniec lipca Jagiełło znalazł się pod murami stolicy państwa zakonnego. Przez blisko dwa miesiące bezskutecznie próbował zdobyć twierdzę. Stronie polskiej zabrakło potrzebnych do zdobywania tego typu obiektów machin oblężniczych. Ponadto, na początku września 1410 roku wielki książę Witold powrócił na Litwę wraz ze swoimi wojskami.

- Historycy do dziś zastanawiają się, dlaczego Jagiełło tyle zwlekał z uderzeniem na Malbork. Czas zwłoki Jagiełły pozwolił na zorganizowanie Krzyżakom zwartej obrony - mówił prof. Wojciech Falkowski w audycji "Historia Polski. Średniowiecze".


Posłuchaj
05:37 O wojnie Polski z Zakonem Krzyżackim mówił prof. Wojciech Falkowski w audycji Andrzeja Sowy pt. "Historia Polski. Średniowiecze". (PR, 27.03.2003) O wojnie Polski z Zakonem Krzyżackim mówił prof. Wojciech Falkowski w audycji Andrzeja Sowy pt. "Historia Polski. Średniowiecze". (PR, 27.03.2003)

 

- Nie ma co ukrywać, że wojska polskie nie miały szans na zdobycie zamku - dodał prof. Marek Urbański w audycji "Pokój z Zakonem Krzyżackim".

Jakie jeszcze problemy spotkały oblegające zamek w Malborku wojska Jagiełły? Posłuchaj audycji "Historia Polski. Średniowiecze".

Posłuchaj
02:38 O konsekwencjach zakończenia wojny Polski z Krzyżakami mówił prof. Marek Urbański w audycji Arkadiusza Ekierta "Pokój z Zakonem Krzyżackim". (PR, 15.0 O konsekwencjach zakończenia wojny Polski z Krzyżakami mówił prof. Marek Urbański w audycji Arkadiusza Ekierta "Pokój z Zakonem Krzyżackim". (PR, 15.03.2007)

 

Odstąpienie od oblężenia zamku w Malborku nie oznaczało końca działań wojennych. Krzyżacy próbowali przechylić losy konfliktu na swoją stronę. 10 października 1410 roku doszło do bitwy pod Koronowem, w której ponownie zwyciężyła Polska.

Rozejm w Nieszawie

Odniesione zwycięstwa nie stawiały Jagiełły w komfortowej sytuacji. Zakon Krzyżacki mógł liczyć na poparcie papiestwa i cesarstwa. W tej sytuacji obie strony konfliktu, 9 grudnia 1410 w Nieszawie zawarły rozejm. Podpisany układ stał się podstawą do zawarcia 1 lutego 1411 roku tzw. I pokoju toruńskiego. Na jego mocy ziemia dobrzyńska wracała do Polski. Ponadto Zakon Krzyżacki m.in. rezygnował ze starań o Żmudź do końca życia Jagiełły i Witolda i zobowiązywał się do wypłacenia Polsce odszkodowania w kwocie 6 milionów groszy czeskich.

Drugi pokój toruński

- Jagiełło nie wykorzystał do końca potencjału pokoju toruńskiego. Skala odniesionego zwycięstwa nad Krzyżakami przerosły oczekiwania nie tylko króla, ale również całego jego otoczenia - wyjaśniał prof. Wojciech Falkowski.

- Czasem mówi się, że Jagiełło działał wbrew interesom Polski na rzecz Litwy. Jednak wydaje mi się, że Jagiełło w tym momencie działał nie jako Polak ani jako Litwin, tylko jako król, który właśnie spełnia marzenie - zakłada własną dynastię - twierdził prof. Marek Urbański w audycji "Pokój z Zakonem Krzyżackim".

seb/im

Czytaj także

Jagiełło. Litwin, który obudził polski patriotyzm

Ostatnia aktualizacja: 04.03.2021 05:35
635 lat temu w katedrze wawelskiej odbyła się koronacja Władysława Jagiełły, po tym gdy miesiąc wcześniej został wybrany królem przez polską szlachtę. Spędził na tronie następne 48 lat.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Koronowo. Zwycięstwo w cieniu Grunwaldu

Ostatnia aktualizacja: 10.10.2023 05:45
"Wygrana pod Koronowem była mniejsza, niż pod Grunwaldem, ale wszelako ze względu na niebezpieczeństwo, wytrwałość i zapał walczących można ją wyżej kłaść nad grunwaldzką" – pisał o starciu Jan Długosz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Królowa, za której czasów narodził się mit Polski od morza do morza

Ostatnia aktualizacja: 30.01.2018 15:36
Zapraszamy do wspólnej zabawy. Tym razem konkursowe pytania dotyczą ciekawostek z życia Jadwigi Andegaweńskiej - królowej Polski, świętej Jadwigi, kanonizowanej w 1997 roku.   
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jadwiga Andegaweńska. "Wzór dla ówczesnych kobiet"

Ostatnia aktualizacja: 17.07.2023 05:40
- Jadwiga odchodziła w opinii świętości. Nie pozostawiła po sobie spektakularnych cudów, niemniej stanowiła wzór do naśladowania dla ówczesnych kobiet chrześcijańskiego świata – podsumował prof. Jerzy Besala. 624 lata temu w wieku 25 lat, zmarła Jadwiga Andegaweńska, królowa Polski. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jagiełło. Litwin, który obudził polski patriotyzm

Ostatnia aktualizacja: 01.06.2021 05:35
589 lat temu, 1 czerwca 1434 roku w Gródku pod Lwowem zmarł Władysław Jagiełło, król Polski i wielki książę litewski. Zasiadał na tronie przez 48 lat.
rozwiń zwiń