Historia

Elvis Presley. Legendarny król rock'and'rolla

Ostatnia aktualizacja: 08.01.2024 05:30
Elvis Presley w ciągu swojego życia sprzedał ponad miliard płyt i zyskał miliony fanów na całym świecie. Jego twórczość na zawsze zmieniła oblicze muzyki rozrywkowej, a legenda króla rock'and'rolla przetrwała jego śmierć.
Elvis Presley, 1972 r.
Elvis Presley, 1972 r.Foto: PAP/DPA

Urodził się 8 stycznia 1935 roku na południu USA w miejscowości Tupelo w stanie Misisipi. Pochodził z biednej rodziny. Kiedy miał 15 lat, rodzina przeniosła się do Memphis. Na początku lat 50. miasto było jednym z centrów raczkującego wtedy rock'and'rolla.

Kariera przez przypadek

Elvis już w czasach szkolnych przejawiał talenty muzyczne. Często grał na gitarze i śpiewał popularne przeboje. W 1954 roku postanowił, że z okazji urodzin mamy nagra dla niej pocztówkę muzyczną.

 Był bardzo związany ze swoją rodziną. Za pierwsze zarobione pieniądze kupił samochód swojej mamie – mówił autor książek o gwiazdach muzyki Dariusz Michalski.


Posłuchaj
10:21 Życie i kulisy kariery Elvisa Presleya przybliżył autor książek o gwiazdach muzyki Dariusz Michalski w rozmowie z Małgorzatą Raduchą w programie "Lato Życie i kulisy kariery Elvisa Presleya przybliżył autor książek o gwiazdach muzyki Dariusz Michalski w rozmowie z Małgorzatą Raduchą w programie "Lato z radiem". (PR, 16,08.2017)

 

W tym celu skierował się do studia nagraniowego Sun Records, w którym za kilka dolarów można było nagrać własną piosenkę. W tym samym czasie właściciel centrum nagraniowego – Sam Philips – szukał młodych talentów. Twierdził, że jedynym powodem, dla którego nie zdobył jeszcze milionowej fortuny, jest brak białego piosenkarza, który potrafiłby śpiewać w "czarnym" bluesowym stylu. Śpiew Elvisa spodobał mu się już podczas próby. Zaproponował współpracę.

Niespodziewana sława

Wkrótce wykonana specjalnie dla mamy Presleya piosenka pt. "That's All Right" została zaprezentowana w wieczornym programie lokalnej stacji radiowej. Zaledwie kilkanaście minut po jej premierze, do rozgłośni nadesłano 14 telegramów oraz odebrano 47 telefonów od słuchaczy, którzy zachwyceni utworem chcieli wiedzieć, kto jest jego wykonawcą. W odpowiedzi na prośby od słuchaczy, piosenka była nadawana codziennie przez kilka tygodni i stała się znana na całym południu Stanów Zjednoczonych.

W 1955 roku Elvis podpisał umowę ze swoim przyszłym managerem - Tomem Parkerem - dotyczącą organizacji trasy koncertowej. Dzięki serii koncertów Presley stał się popularny w całych Stanach. Kiedy rok później wydał swoją pierwszą płytę, jego sława dotarła także do Europy.

- Presley miał bardzo szeroki repertuar. Młodzież na całym świecie interesowała się jego twórczością i osobą – mówił Wojciech Gąssowski w audycji zrealizowanej w 35. rocznicę śmierci piosenkarza. – Nie wiem, z czym można by dziś porównać, to, co Presley znaczył dla tamtych pokoleń.

Kim był dla młodego pokolenia Elvis Presley? Posłuchaj audycji zrealizowanej w 35. rocznicę śmierci artysty.


Posłuchaj
12:12 Wojciech Gąssowski przybliżył legendę Elvisa Presleya w 35.rocznicę śmierci artysty w rozmowie z Romanem Czejarkiem. (PR, 16.08,2012). Wojciech Gąssowski przybliżył legendę Elvisa Presleya w 35.rocznicę śmierci artysty w rozmowie z Romanem Czejarkiem. (PR, 16.08,2012).

 

Grupą docelową twórczości piosenkarza początkowo była młodzież. Z czasem zaczął śpiewać także dla rodziców swoich fanów, dzięki czemu przebił popularnością Franka Sinatrę. Płyty Presleya rozchodziły się w milionowych nakładach.

Jest absolutnym rekordzistą pod względem sprzedaży płyt – sprzedał ich miliard. Cechą charakterystyczną występów Elvisa był nie tylko sposób śpiewania, ale także ruchy sceniczne.

- W latach 50. charakterystyczne potrząsanie biodrami uważano za nieobyczajne ruchy. W telewizji zakazano nawet pokazywać Elvisa w pełnych planach, tylko od pasa w górę – mówił antropolog kultury Mariusz Czubaj w audycji "Elvis Presley jako fenomen socjologiczny".


Posłuchaj
29:05 Elvis Presley jako fenomen socjologiczny. mp3 Antropolog kultury Mariusz Czubaj wyjaśniał przyczyny popularności piosenkarza w rozmowie z Magdaleną Mikołajczuk w audycji "Elvis Presley jako fenomen socjologiczny". (PR, 17.08.2007)

 

Na wielkim ekranie

W 1956 roku za namową swojego managera, Presley rozpoczął karierę filmową. Pierwszym filmem, w którym wystąpił był western pt. "Love me tender". Fani Presleya koczowali przed kinami w noc poprzedzającą premierę, by móc jak najszybciej zobaczyć swojego idola na ekranie. Niektórzy śmierć granego przez niego bohatera utożsamiali ze śmiercią samego artysty, na co reagowali histerycznie. Tytułowa piosenka filmu, której wykonawcą był Elvis, stała się ponadczasowym przebojem.

Słynny rekrut

W 1958 roku Presley odpowiedział na wezwanie do wojska i stawił się na komisję poborową. Jego decyzji towarzyszyło przeświadczenie, że w armii może służyć tak samo dobrze, jak jego rówieśnicy.

- Presley wstąpił do armii u szczytu swojej popularności. W czasach obecnych realiów branży muzycznej, takie zachowanie byłoby nie do pomyślenia - dodał Mariusz Czubaj.

Jednostka wojskowa Elvisa stacjonowała na terenie Niemiec Zachodnich. Jako żołnierz był zdyscyplinowany, bez słowa wypełniał wszystkie rozkazy dowódców. Nie wykorzystywał swojej sławy. Zarobione pieniądze przeznaczył na cele charytatywne, m.in. wyposażył jednostkę wojskową w potrzebne sprzęt. Kupił mundury kolegom z biednych rodzin.

W 1958 roku zmarła mu matka. Wrócił wtedy do domu w Stanach i zdecydował się na kilkutygodniowy urlop, by dojść do siebie.

Podczas służby w Niemczech zakochał się w zaledwie 14-letniej Priscilii Beaulieu. Ze względu na młody wiek dziewczyny, zakochani musieli rozstać się na kilka lat. Po osiągnięciu przez dziewczynę pełnoletności, para pobrała się w 1967 roku. Rok później urodziła się ich córka Lisa Maria Presley.

Inspiracja dla innych

Presley w latach 60. zawiesił karierę muzyczną. Występował tylko w filmach. Choć przynosiły one milionowe dochody, to jednocześnie były niskiej wartości artystycznej. Manager Tom Parker cieszył się z wysokich zysków. Nie chciał słuchać Elvisa, kiedy mówił o tym, że chciałby się rozwijać muzycznie, a gra w filmach tylko mu to uniemożliwia.

- Pomimo występów w filmach, nigdy nie potrafił nawiązać dobrych relacji z mediami. Nie do końca zdawał sobie sprawę z obowiązujących konwencji, w ramach których musiał się obracać – wyjaśniał Mariusz Czubaj. - Był nowym typem idola, którego istnienie w gruncie rzeczy zależało od tego, jak długo będzie budził zainteresowanie mediów.

W 1968 roku rozwiązał współpracę ze swoim dotychczasowym managerem i postanowił wrócić na scenę. Na reaktywację działalności wybrał sobie szczególnie trudny czas. Był wykończony grą w filmach. W dodatku na popularności zyskały zespoły rockowe z Wielkiej Brytanii. Presley postanowił dać serię koncertów w Las Vegas i po całych Stanach. Dzięki temu udało mu się utrzymać pozycję w czasach beatlemani.

Presley zmienił muzykę rozrywkową i wpłynął na twórczość wielu innych artystów. Jakie słynne zespoły przyznawały się do fascynacji Elvisem Presleyem? Posłuchaj audycji "Przypadki z życia króla" Marii Szabłowskiej w cyklu "Niedziela z radiową Jedynką".


Posłuchaj
06:57 Twórczość Elvisa Presleya przypomniała Maria Szabłowska w audycji "Przypadki z życia Króla" w cyklu "Niedziela z Radiową Jedynką". (PR, 16.08.2015) Twórczość Elvisa Presleya przypomniała Maria Szabłowska w audycji "Przypadki z życia Króla" w cyklu "Niedziela z Radiową Jedynką". (PR, 16.08.2015)

 

Lata 70.

W 1973 roku wystąpił na Hawajach w pierwszym dziejach koncercie transmitowanym przez satelitę. Występ oglądało miliard osób na całym świecie. Jednak sukcesy w życiu zawodowym nie przekładały się na życie prywatne. W tym samym roku rozwiódł się. Zaczął także chorować przewlekle na różne choroby.

16 sierpnia 1977 roku w swojej posiadłości Graceland w Memphis, na dzień przed rozpoczęciem trasy koncertowej, zmarł z powodu zatrzymania akcji serca. Pogrzeb króla rock'and'rolla zgromadził setki tysięcy osób.

Legenda króla rock'and'rolla przetrwała jego śmierć. Część fanów zaczęła utrzymywać, że ich idol tak naprawdę żyje. Zmęczony popularnością miał sfingować własny zgon i zaszyć się gdzieś w spokojnym zakątku świata.

- Dla tego pokolenia jego śmierć była czymś absolutnie nie do zaakcpetowania. Muzyka Elvisa wiązała się z ważnymi wydarzeniami w ich życiu – podsumował prof. Paweł Wieczorkiewicz w audycji "Nieznane o znanych".


Posłuchaj
01:57 Prof. Paweł Wieczorkiewicz wspominał Elvisa Presleya.mp3 Prof. Paweł Wieczorkiewicz wspominał Elvisa Presleya jako postać historyczną w audycji Arkadiusza Ekierta pt. "Nieznane o znanych". (PR, 8.01.2007)

 

seb

Czytaj także

Elvis Presley zrobił karierę... przez przypadek

Ostatnia aktualizacja: 16.08.2015 19:35
- Zjawił się w wytwórni "Sun" Sama Phillipsa, aby nagrać dla mamy pocztówkę dźwiękową w prezencie urodzinowym. Dwa lata później ochrzczono go już Królem rock'n'rolla - opowiada Maria Szabłowska.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Elvis Presley. 45 lat temu odszedł legendarny król rock and rolla

Ostatnia aktualizacja: 16.08.2022 09:10
Elvis Presley w ciągu swojego życia sprzedał ponad miliard płyt i zyskał miliony fanów na całym świecie. Jego twórczość na zawsze zmieniła oblicze muzyki rozrywkowej, po śmierci muzyka pozostała jego legenda. Król rock 'n' rolla odszedł 45 lat temu. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Nie żyje księżniczka rock and rolla Lisa Marie Presley. Córka Elvisa miała 54 lata

Ostatnia aktualizacja: 13.01.2023 06:33
Nie żyje Lisa Marie Presley, córka legendy rock'n'rolla Elvisa Presleya. Miała 54 lata. "Z ciężkim sercem muszę podzielić się druzgocącą wiadomością, że opuściła nas moja piękna córka" - napisała Priscilla Presley, matka Lisy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ostatni występ Elvisa Presley'a

Ostatnia aktualizacja: 26.06.2023 05:30
Pamiętna niedziela 45 lat temu, wieczór 26 czerwca 1977 roku, publika zgromadzona w amerykańskim Indianapolis, stolicy i największym mieście stanu Indiana... to zaledwie 290 km na południe od Chicago i 1100 km na zachód od Nowego Jorku, a na scenie król rock and rolla - Elvis Presley.
rozwiń zwiń