Historia

Gen. Stanisław Maczek: Bijcie się twardo, ale po rycersku

Ostatnia aktualizacja: 05.09.2019 06:00
"Żołnierz polski bić się może o wolność wszystkich narodów - umiera tylko dla Polski" - mawiał gen. Stanisław Maczek, dowódca 1. Dywizji Pancernej w czasie walk o wyzwolenie Europy Zachodniej spod okupacji niemieckiej w 1944 roku.
Audio
  • Dyrektor Muzeum Historii Robert Kostro mówi o wystawie "Generał Stanisław Maczek i jego żołnierze". (PR, 2.09.2019)
Gen. Stanisław Maczek jako dowódca 1 Dywizji Pancernej w czasie II wojny światowej
Gen. Stanisław Maczek jako dowódca 1 Dywizji Pancernej w czasie II wojny światowejFoto: fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Do 28 września br. można oglądać wystawę plenerową "Generał Stanisław Maczek i jego żołnierze", przygotowaną przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Muzeum Stanisława Maczka w Bredzie. 

– Był jednym z twórców polskich nowoczesnych sił zbrojnych. Przez całą karierę wojskową dążył do stworzenia mobilnej, dysponującej dużą siłą jednostki. Ta wystawa pokazuje go zatem jako wybitnego generała – opowiadał dyrektor Muzeum Historii Polsk Robert Kostro w czasie wenisażu wystawy. – Był jedynym polskim dowódcą tej rangi w czasie II wojny światowej, który nie przegrał żadnej bitwy. Gen. Maczek i jego żołnierze z 1. Dywizji Pancernej to symbol polskich losów w trakcie II wojny światowej.

Jak podkreślił dalej, pamięć o legendarnym pancerniaku i jego żołnierzach była zaniedbana w okresie PRL:

– Wspaniały dowódca, tak jak tysiące Polaków nie mógł wrócić po wojnie do komunistycznej Polski. Pozbawiono go obywatelstwa kraju, groziły mu represje. Przez lata, by przeżyć, musiał w Szkocji zarabiać na chleb ciężką pracą, niedoceniony także przez kraj, w którym zamieszkał. Dopiero po upadku komunizmu doczekał się uznania.

Zapowiedział również, że Muzeum Historii Polski współpracuje w tworzeniu filmu dokumentalnego oraz animacji opowiadających o generale Maczku. Dyrektor Muzeum Historii Polski 2 września był gościem Polskiego Radia, w którym opowiedział o wystawie.

Karolina Maczek-Skillen (wnuczka gen. Stanisława Maczka) i prof. Andrzej Maczek (syn gen. Stanisława Maczka) na wernisażu wystawy Karolina Maczek-Skillen (wnuczka gen. Stanisława Maczka) i prof. Andrzej Maczek (syn gen. Stanisława Maczka) na wernisażu wystawy

Posłuchaj rozmowy z dyrektorem Muzem Historii Polski.

Sekretarz stanu w Kancelarii Premiera Rady Ministrów Piotr Naimski odczytał list premiera Mateusza Morawieckiego. Przypomniał w nim słowa, którymi kierował się gen. Stanisław Maczek: "Żołnierz polski walczy o wolność wszystkich narodów i krajów, ale umiera tylko za Polskę".

O szacunku, jakim darzy się 1. Dywizję Pancerną w Holandii opowiedział ambasador Chargé d’Affaires Ambasady Królestwa Niderlandów Raphael Varga van Kibed. Przemówił również prof. Andrzej Maczek, syn generała. Podziękował za zaproszenie na uroczystość i wyraził nadzieję na dalsze upamiętnie ojca w Ojczyźnie. Jak podkreślił – historia jego i jego żołnierzy to nasz skarb narodowy.

W otwarciu wystawy udział wzięli najbliżsi krewni generała Stanisława Maczka  syn, prof. chemii Andrzej Maczek i wnuczka – Karolina Maczek-Skillen oraz dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro, sekretarz stanu w Kancelarii Premiera Rady Ministrów Piotr Naimski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Magdalena Gawin. Obecni byli także ambasadorowie Holandii, Belgii i Kanady w Polsce.

Wystawa "Generał Maczek i jego żołnierze"

Wernisaż oficjalnie otworzył wystawę, którą można oglądać od 3 do 28 września przy ul. Krakowskie Przedmieście 66 w Warszawie. Następnie zostanie przeniesiona do Bredy, którą 1. Dywizja Pancerna gen. Maczka wyzwoliła 29 października 1944 roku. Przypomina losy generała Stanisława Maczka i jego żołnierzy, którzy zwycięsko przeszli cały szlak bojowy II wojny światowej.

Na wystawie można dowiedzieć się wiele nie tylko o zwycięskim szlaku bojowym żołnierzy Maczka, ale również o życiu codziennym w jednostce oraz o trudnych powojennych losach bohaterów, których większość została zmuszona do życia na emigracji.

Wystawa jest przygotowana w trzech językach - polskim, holenderskim i angielskim. Do przedstawienia losów żołnierzy wykorzystano archiwalne zdjęcia i fragmenty kronik wojennych oraz wspomienia weteranów. Polskie Radio jest patronem wystawy.

Polscy żołnierze na frontach II wojny światowej - zobacz serwis historyczny

Szlak bojowy żołnierzy Maczka

Najpierw jako 10. Brygada Kawalerii we wrześniu 1939 roku odnosili sukcesy w powstrzymywaniu niemieckiej napaści na Polskę. Następnie we Francji w 1940 roku stawiali opór Niemcom jako 10. Brygada Kawalerii Pancernej. Od 1942 roku żołnierze Maczka tworzyli 1. Dywizję Pancerną, która walczyła Normandii latem 1944 roku, gdzie szczególnie wsławiła się w czasie bitwy pod Falaise. Dalszy szlak bojowy wiódł wzdłuż wybrzeża Morza Północnego, poprzez Francję, Belgię i Holandię, aż do Wilhelmshaven w Niemczech, gdzie gen. Maczek przyjął kapitulację garnizonu niemieckiej Kriegsmarine.

Żołnierze Stanisława Maczka szczególnie wsławili się wyzwoleniem belgijskiej Gandawy, holenderskiej Bredy i niemieckiego obozu jenieckiego w Oberlangen, w którym przetrzymywano uczestniczki Powstania Warszawskiego.

1. Dywizja Pancerna i generał Stanisław Maczek cieszą się szczególnym szacunkiem w Holandii. Po wyzwoleniu Bredy 29 października 1944 roku zostali entuzjastycznie przywitani przez mieszkańców miasta. Wielu z Polaków pod wrażeniem serdecznego przyjęcia postanowiło osiedlić się w Holandii po zakończeniu wojny. Od 1981 roku w Bredzie działa Muzeum Stanisława Maczka. Na 75. lecie wyzwolenia miasta przygotowywane są uroczystości, które uświetni wystawa plenerowa "Generał Maczek i jego żołnierze".

sa/na podstawie materiałów prasowych z Muzeum Historii Polski

Czytaj także

Jak Polacy uratowali Bredę. Posłuchaj wspomnień gen. Maczka i jego żołnierzy

Ostatnia aktualizacja: 29.10.2023 05:50
- Myśmy oszczędzali miasta, nie robiliśmy szkód – mówił gen. Maczek. – Tylko nasz żołnierz był od razu przyjacielem i na rękach noszonym wybawcą. Szybkość i zaskoczenie są tymi elementami, dzięki którym można o wiele więcej zdziałać niż wielką ilością bombardowań.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Wolność jest dla wszystkich". W Bredzie oddano hołd polskim żołnierzom

Ostatnia aktualizacja: 30.10.2016 13:24
W Bredzie w Holandii oddano hołd polskim żołnierzom poległym podczas wyzwalania miasta.72 lata temu, 29 października 1944 roku żołnierze 1. Dywizji Pancernej generała Stanisława Maczka wyzwalając Bredę, otworzyli drogę w kierunku Mozy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Muzeum Historii Polski wzbogaciło się o cenną kolekcję

Ostatnia aktualizacja: 25.04.2018 12:20
Do Muzeum Historii Polski trafiło ok. 50 eksponatów, które pokazywane były w pawilonie polskim na Wystawie Światowej w Nowym Jorku w 1939 roku. To m.in. ceramika, artystyczne meble, wyroby ludowe i ręcznie ilustrowane książki. Zbiory są darem Marii Starczewskiej-Lambasy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Generał Stanisław Maczek i jego żołnierze". Wystawa

Ostatnia aktualizacja: 30.08.2019 13:57
W audycji "Poranek Dwójki" spotkamy się z dyrektorem Muzeum Historii Polski, Robertem Kostro, z którym porozmawiamy o ekspozycji nagrań, zdjęć i kronik filmowych, opowiadających o jednym z generałów dywizji Wojska Polskiego i kawalerze Orderu Orła Białego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Stanisław Maczek – generał, który nie przegrał żadnej bitwy

Ostatnia aktualizacja: 03.09.2019 23:55
– Mamy okrągłą, 80. rocznice wybuchu II wojny światowej, a gen. Maczek jest jedną z najjaśniejszych gwiazd na firmamencie polskich wojskowych tamtego czasu – mówi historyk Wojciech Kalwat.
rozwiń zwiń