Historia

Wrzesień'39. Płk Lipiński: "Być zwyciężonym i nie ulec, to zwycięstwo"

Ostatnia aktualizacja: 21.09.2022 05:55
- Walczymy z wolą walki, mimo iż zetknęliśmy się z olbrzymią przewagą wroga i zdajemy sobie sprawę z ciężkich warunków. Walczyć będziemy nadal – mówił w przemówieniu z 21 września 1939 roku szef propagandy Dowództwa Obrony Warszawy.
Trzech członków ochotniczej policji obserwuje niemieckie bombardowanie - fotografia Juliena Bryana, Warszawa wrzesień 1939
Trzech członków ochotniczej policji obserwuje niemieckie bombardowanie - fotografia Juliena Bryana, Warszawa wrzesień 1939Foto: Wikimedia Commons/Domena Publiczna

21 września 1939 roku Warszawę opuścili pracownicy zagranicznych placówek dyplomatycznych i obywatele państw neutralnych. Mieszkańcy żegnający cudzoziemców liczyli, że zostaną żywymi świadkami niemieckich zbrodni wojennych w Polsce.

Razem z nimi wyjechał amerykański fotograf i dokumentalista Julien Bryan, który wywiózł ze sobą taśmy filmowe i fotograficzne i wkrótce przedstawił światu dokumentowaną przez dwa tygodnie tragedię oblężonej Warszawy.

Warszawska rozgłośnia Polskiego Radia odbierało braterskie pozdrowienia od przywódców największych miast europejskich. Wiadomość do prezydenta Stefana Starzyńskiego wysłał jego serdeczny przyjaciel - mer Brukseli Adolphe Max, który wsławił się bohaterską postawą w czasie I wojny światowej.

Z tego dnia zachowało się w radiowym archiwum jedynie przemówienie szefa propagandy Dowództwa Obrony Warszawy ppłk. Wacława Lipińskiego.

– Wojsko bije się z każdym dniem, z każdą godziną lepiej. Warszawa swoją postawą, solidarnością niezmiernie mu w tym pomaga – chwalił wysiłek mieszkańców – Walczymy więc z wolą walki, mimo iż zetknęliśmy się z olbrzymią przewagą i zdajemy sobie sprawę z ciężkich warunków. Walczyć będziemy nadal, bo musimy pamiętać, że być zwyciężonym i nie ulec, to zwycięstwo.


Posłuchaj
04:02 Waclaw Lipinski 21 wrzesnia 1939 PR.mp3 Przemówienie radiowe podpułkownika Wacława Lipińskiego z 21 września 1939 - "Być zwyciężonym i nie ulec, to zwycięstwo". (PR, 21.09.1939)

 

Polscy żołnierze na frontach II wojny światowej - zobacz serwis historyczny

Halo, tu Polskie Radio Warszawa

W Archiwum Polskiego Radia zachowały się wspomnienia radiowców, pracujących we wrześniu 1939 roku. Zostały wykorzystane w cyklu audycji "Tu Polskie Radio Warszawa", przygotowanej przez Macieja Józefa Kwiatkowskiego i emitowanej na antenie Programu Trzeciego Polskiego Radia.


Posłuchaj
12:56 tu polskie radio warszawa (24) - 21 września 1939 rok - czwa___pr iii 75720_tr_0-0_104107630a207e58[00].mp3 Audycja "Tu Polskie Radio Warszawa - 21 września 1939" ze wspomnieniami pracowników Polskiego Radia w 1939 roku oraz archiwalnymi nagraniami. (PR, 21.09.1979)

 

– Życie na Zielnej toczyło się niesłychanie szybko, było to odbicie tego, co działo się na froncie. Było to najbardziej ruchliwe miejsce, gdzie stale przychodzili reporterzy i przynosili wiadomości. U nas były nasłuchy radiowe, to też jest warte przypomnienia. Była to wielka robota, którą w większości robiły kobiety – mówił długoletni pracownik Polskiego Radia Edmund Osmańczyk.

sa

Czytaj także

Tu Polskie Radio: "Hitler nie zjadł śniadania w Warszawie"

Ostatnia aktualizacja: 10.09.2023 05:30
– Wczoraj radio Königsberg podało, że w dniu dzisiejszym nastąpi uroczysty wjazd kanclerza Hitlera do Warszawy, gdzie spożyje śniadanie. Jakoś tego śniadania nie zjadł – mówił ppłk Wacław Lipiński, szef propagandy Dowództwa Obrony Warszawy w przemówieniu radiowym 10 września 1939 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Chcę 600 ludzi gotowych umrzeć za Warszawę". Przypominamy apel Stefan Starzyńskiego

Ostatnia aktualizacja: 12.09.2023 05:55
12 września 1939 roku warszawska rozgłośnia wciąż nadawała program. Na antenie jak zwykle wystąpił prezydent miasta Stefan Starzyński, który w płomiennym apelu wezwał ochotników do oddziałów obrony Warszawy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Mówię z oblężonej Warszawy". Radiowy apel Juliena Bryana

Ostatnia aktualizacja: 15.09.2023 05:55
15 września 1939 roku Julien Bryan, amerykański fotograf i reżyser, zaapelował przez Polskie Radio do prezydenta Stanów Zjednoczonych oraz narodu amerykańskiego. Prosił o pomoc dla oblężonej Warszawy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Stefan Starzyński: tego historia Niemcom nie przebaczy

Ostatnia aktualizacja: 17.09.2023 05:40
– To nic, że dzisiaj zrujnują Warszawę, zrujnowali kiedyś Warszawę inni. Ona się odbuduje, ale to, że metodami takimi rujnuje się, tego historia Niemcom nie przebaczy. I ciężko za to zapłacić muszą Niemcy – powiedział w Polskim Radiu prezydent Stefan Starzyński.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Komunikat BBC: "Cały świat podziwia waszą odwagę"

Ostatnia aktualizacja: 19.09.2023 05:54
– Raz jeszcze Polska została ofiarą zaborczego najazdu i przez bohaterską walkę stała się chorążym wolności w Europie. My, wasi sprzymierzeńcy walczyć będziemy o przywrócenie waszej wolności - usłyszeli warszawiacy w Polskim Radiu treść komunikatu BBC z 19 września 1939 roku.
rozwiń zwiń