Historia

Ostatnie słowa Wacława Lipińskiego w Polskim Radiu: Zwycięstwo będzie po naszej stronie

Ostatnia aktualizacja: 22.09.2023 05:50
22 września 1939 roku ppłk. Wacław Lipiński, jak zwykle wieczorem, wygłosił w Polskim Radiu komunikat Dowództwa Obrony Warszawy oraz swój autorski komentarz. Jak miało się okazać, były to jego ostatnie słowa przed mikrofonem Polskiego Radia.
Polski żołnierz i uchodźcy w Warszawie, wrzesień 1939 - fotografia Juliena Bryana
Polski żołnierz i uchodźcy w Warszawie, wrzesień 1939 - fotografia Juliena BryanaFoto: Wikimedia Commons/Domena Publiczna

Dowódca grupy Armii "Warszawa", gen. Juliusz Rómmel zachęcał ppłk. Wacława Lipińskiego do przygotowywania ludności stolicy do nieuchronnie zbliżającej się kapitulacji.

Zobacz wszystkie zachowane materiały Polskiego Radia z września 1939 roku.

Szef propagandy, jak co wieczór w Polskim Radiu, przedstawił komunikat Dowództwa Obrony Warszawy, a następnie omówił wojskową sytuację w Polsce i Europie.

Ostatnie przemówienie w Polskim Radiu

Niemcy dalej nękali Warszawę ogniem artyleryjskim i nalotami bombowymi oraz dokonywali drobnych wypadów na barykady, które strzegły drogi wjazdowe do miasta. Stolica Polski pozostawała nieugięta.

– Warszawa i Modlin są w tej chwili najpoważniejszymi ośrodkami polskiego oporu. Mamy tu znaczne siły, powiększone o oddziały, które przebiły się z zachodu – mówił Wacław Lipiński przez radio. – Armie generała Kutrzeby i generała Bortnowskiego przed szeregiem dni stoczyły niezmiernie ciężką bitwę nad Bzurą. Obecnie dostały się na linię Warszawa-Modlin.


Posłuchaj
05:01 Wacław Lipiński 22 września 1939.mp3 Ostatnie przemówienie podpułkownika Wacława Lipińskiego w Polskim Radiu. (PR, 22.09.1939)

 

Polscy żołnierze na frontach II wojny światowej - zobacz serwis historyczny

Podpułkownik Wacław Lipiński poinformował również o pozostałych ośrodkach oporu Wojska Polskiego w okolicach Zamościa i Lwowa. Wciąż bronił się garnizon Helu oraz oddziały na tzw. przedmościu rumuńskim.

– Cały świat z zapartym tchem będzie patrzył na zmagania Francji i Anglii z Niemcami, tak jak do tej pory patrzył na zmagania Polski. Musimy, ażeby koniec był zwycięski, oddać wszystkie nasze siły, cały swój wysiłek. I chociaż jest chwilami bardzo nawet ciężko, musimy zachować spokój i pogodną twarz, bowiem na pewno zwycięstwo będzie po nasze stronie – szef propagandy pocieszał słuchaczy Polskiego Radia.

Polskie Radio wciąż działa

Stefan Starzyński odpowiadał na depesze prezydentów stolic europejskich i informował o bieżącej sytuacji w mieście. 22 września 1939 roku jego wiadomość została nadana w programie krótkofalowym dla zagranicy. Wystąpił także z przemówieniem do ludności Warszawy, w którym powiadomił rodaków o wiadomości przesłanej zagranicznym rozgłośniom. Zapowiadał, że "Warszawa może być zrównana z ziemią, ale wielki duch pozostanie zawsze żywy".


Posłuchaj
11:13 tu polskie radio warszawa (25) - 22 września 1939 rok - piąt___pr iii 75721_tr_0-0_104115970a20f405[00].mp3 Audycja "Tu Polskie Radio Warszawa - 22 września 1939" ze wspomnieniami pracowników Polskiego Radia w 1939 roku oraz archiwalnymi nagraniami. (PR, 22.09.1979)

 

Warszawska prasa chwaliła Służbę Informacyjną Polskiego Radia za wzorową pracę. Radiowcy przekazywali wiadomości pomiędzy ludnością cywilną a władzami miasta oraz informowali o bieżących potrzebach w oblężonym mieście. Mieszkańcy wystawiali swoje radioodbiorniki na zewnątrz, aby także przechodnie i żołnierze na barykadach mogli usłyszeć muzykę i audycję grane przez radio.

sa

Czytaj także

Tu Polskie Radio: "Hitler nie zjadł śniadania w Warszawie"

Ostatnia aktualizacja: 10.09.2023 05:30
– Wczoraj radio Königsberg podało, że w dniu dzisiejszym nastąpi uroczysty wjazd kanclerza Hitlera do Warszawy, gdzie spożyje śniadanie. Jakoś tego śniadania nie zjadł – mówił ppłk Wacław Lipiński, szef propagandy Dowództwa Obrony Warszawy w przemówieniu radiowym 10 września 1939 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wrzesień'39. Płk Lipiński w Polskim Radiu: "Musi być zwycięstwo prawdy nad złem"

Ostatnia aktualizacja: 18.09.2023 05:50
– Musi być zwycięstwo prawdy nad złem, prawa nad bezprawiem, siły nad przemocą. I dla tego zwycięstwa warto żyć, warto wydobyć z siebie wszystkie siły, jakie człowiek wydobyć jest w stanie – mówił ppłk. Wacław Lipiński przed mikrofonem Polskiego Radia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Komunikat BBC: "Cały świat podziwia waszą odwagę"

Ostatnia aktualizacja: 19.09.2023 05:54
– Raz jeszcze Polska została ofiarą zaborczego najazdu i przez bohaterską walkę stała się chorążym wolności w Europie. My, wasi sprzymierzeńcy walczyć będziemy o przywrócenie waszej wolności - usłyszeli warszawiacy w Polskim Radiu treść komunikatu BBC z 19 września 1939 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wrzesień'39. Płk Lipiński: "Być zwyciężonym i nie ulec, to zwycięstwo"

Ostatnia aktualizacja: 21.09.2022 05:55
- Walczymy z wolą walki, mimo iż zetknęliśmy się z olbrzymią przewagą wroga i zdajemy sobie sprawę z ciężkich warunków. Walczyć będziemy nadal – mówił w przemówieniu z 21 września 1939 roku szef propagandy Dowództwa Obrony Warszawy.
rozwiń zwiń