Historia

Atak na Pearl Harbor. Tego dnia zginęło 2400 Amerykanów

Ostatnia aktualizacja: 07.12.2023 05:45
O świcie 7 grudnia 1941 roku do ataku na amerykańską bazę Pearl Harbor ruszyło 6 lotniskowców z 360 samolotami oraz 2 pancerniki, 9 niszczycieli i 10 okrętów podwodnych.
USS West Virginia w płomieniach podczas ataku na Pearl Harbor
USS West Virginia w płomieniach podczas ataku na Pearl HarborFoto: US Navy/Wikipedia

7 grudnia 1941 roku doszło do japońskiego ataku na Pearl Harbor, bazę marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych na Hawajach. To był początek wojny japońsko-amerykańskiej na Pacyfiku.

Wybuch wojny w Europie przyczynił się do przyspieszenia wydarzeń w Japonii, gdzie coraz silniejsze poparcie i władzę zdobywały ugrupowania nacjonalistyczne i militarystyczne, dążące do poszerzenia japońskiej strefy wpływów. W 1940 roku Kraj Kwitnącej Wiśni podpisał pakt z niemiecką III Rzeszą i Włochami, tworząc oś Berlin-Rzym-Tokio, a w 1941 roku atakiem na Pearl Harbor Japonia włączyła się do II wojny światowej.


Posłuchaj
00:43 Fragm. wystąpienia po ataku na Pearl Harbour.mp3 Fragm. wystąpienia F. D. Roosevelta po ataku na Pearl Harbor (grudzień 1941) - nagranie z materiałów Deutschen Rundfunkarchivs Frankfurt am Main.

 

Tora- tora-tora

Plan inwazji na amerykańską bazę został opracowany przez sztab admirała Yamamoto i polegał na ataku bez wypowiedzenia wojny. Sygnałem do rozpoczęcia operacji było hasło "Tora-Tora-Tora", po japońsku "tygrys". O świcie 7 grudnia 1941 roku do ataku na amerykańską bazę ruszyło między innymi 6 lotniskowców z 360 samolotami oraz 2 pancerniki, 9 niszczycieli i 10 okrętów podwodnych. Atak poprowadzili japońscy admirałowie Yamamoto i Nagumo.

W porcie Pearl Harbor znajdowało się wówczas 70 okrętów amerykańskich. W pobliżu stacjonowało także ponad 385 samolotów. Nie było dwóch lotniskowców USS "Lexington" i USS "Enterprise", najbardziej wartościowych okrętów floty i głównych celów dla Japończyków. Dowódcą amerykańskich sił na Pacyfiku był admirał Husband Edward Kimmel. Japońskie samoloty dotarły nad cel około godziny 8.00, a cała akcja zakończyła się sukcesem o 10.00 rano.

SŁUCHAJ W RADIACH WOLNOŚCI

W ciągu jednego dnia zginęło około 2400 Amerykanów. Zniszczeniu uległo ponad 160 samolotów, a około 20 jednostek pływających zostało zatopionych lub uszkodzonych. Po stronie japońskiej życie straciło około 65 ludzi.

Przyczyną klęski Amerykanów było między innymi zaskoczenie - atak został przeprowadzony w niedzielę. Amerykanie nie dopełnili też podstawowych wymogów bezpieczeństwa. Nie istniała sieć posterunków obserwacyjnych, nie działało rozpoznanie radiolokacyjne, okręty były pozbawione sieci przeciwtorpedowych. W chwili ataku żadne działo przeciwlotnicze nie było gotowe do użycia. Porażka Amerykanów pozwoliła Japończykom zachować inicjatywę strategiczną w wojnie przez następne pół roku.


Posłuchaj
07:42 Co dziś wiemy o klęsce Amerykanów w Pearl Harbor.mp3 Co wiemy dziś o amerykańskiej klęsce w Pearl Harbor - komentarz amerykanisty prof. Krzysztofa Michałka, fragm. aud. ”Z pierwszej ręki”. (PR, 7.12.2001)

 

Bitwa o Midway

Wkrótce po ataku na Pearl Harbor wojska japońskie opanowały całą Azję Południowo-Wschodnią i znaczną część Oceanii, zagrażając przy tym Indiom i Australii. W czerwcu 1942 roku nastąpił przełom w wojnie na Pacyfiku: Cesarstwo poniosło druzgocącą porażkę w bitwie o Midway i odtąd zaczęło tracić zdobyte terytoria. Od początku 1945 roku miasta japońskie poddawane były nalotom dywanowym armii amerykańskiej. Po zakończeniu obrad w Poczdamie, w lipcu 1945 roku alianci postawili ultimatum i wezwali cesarstwo do bezwarunkowej kapitulacji.

Tragiczny koniec wojny

Po zignorowaniu deklaracji poczdamskiej, 6 sierpnia 1945 roku lotnictwo amerykańskie zrzuciło bombę atomową na Hiroshimę, a trzy dni później - na Nagasaki. 8 sierpnia Związek Radziecki wypowiedział wojnę Japonii, a dzień później sowieckie dywizje wkroczyły do Mandżurii. 2 września 1945 roku Japonia skapitulowała. W czasie II wojny światowej życie straciło ponad 2 miliony żołnierzy japońskich, śmierć poniosło 580 tysięcy osób cywilnych. Zginęło niemal 4 proc. ludności kraju.

bs/im

Czytaj także

Kamikadze – ostatnia broń w wojnie na Pacyfiku

Ostatnia aktualizacja: 19.10.2016 06:05
- Było to samobójstwo skodyfikowane. Pilot wsiadał do samolotu, aby trafić w okręt przeciwnika. Byli to wyłącznie ochotnicy, a lot był bez możliwości powrotu, bo paliwa w samolocie wystarczało tylko w jedną stronę - mówił prof. Paweł Wieczorkiewicz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Pancernik Yamato. Gigant ze stali

Ostatnia aktualizacja: 07.04.2023 05:38
Pancernik Yamato był najpotężniejszym w historii pancernikiem i największym okrętem wojennym jeszcze wiele lat po II wojnie światowej. Prymat pod względem wyporności odebrały mu dopiero współczesne amerykańskie lotniskowce.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Douglas MacArthur. "Uważany przez Amerykanów za narodowego bohatera"

Ostatnia aktualizacja: 26.01.2024 05:35
Uważany jest za jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci w dziejach nie tylko Stanów Zjednoczonych, ale całej historii powszechnej. 26 stycznia 1880 roku urodził się gen. Douglas MacArthur.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Isoroku Yamamoto – japoński geniusz strategii wojskowej

Ostatnia aktualizacja: 18.04.2014 06:00
Jako dowódca był wymagający i bezwzględny. Dokładnie zaplanował strategię walk japońskich sił na Pacyfiku. Dziś uznawany jest za jednego z wybitniejszych dowódców marynarki wojennej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bitwa o Midway - burza nad Pacyfikiem

Ostatnia aktualizacja: 07.06.2023 05:35
5 czerwca 1942 roku po utracie czterech lotniskowców admirał Yamamoto nakazał odwrót spod Midway. Dwa dni później - 7 czerwca - klęska Japończyków dokonała się. Wygrana przez Amerykanów bitwa stała się punktem zwrotnym II wojny światowej na Pacyfiku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Akt kapitulacji Japonii. Koniec wojny na Pacyfiku

Ostatnia aktualizacja: 02.09.2023 05:40
Był 2 września 1945, godzina 9. Na pokładzie zakotwiczonego w Zatoce Tokijskiej pancernika USS "Missouri" podpisano akt kapitulacji Japonii. Niespełna miesiąc po ataku atomowym na Hiroszimę i Nagasaki waleczni Japończycy oddali broń.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Shoichi Yokoi - ostatni żołnierz II wojny światowej

Ostatnia aktualizacja: 24.01.2019 06:00
24 stycznia 1972 roku w dżungli na wyspie Guam znaleziono japońskiego żołnierza Shoichi Yokoi, ukrywającego się tam od II wojny światowej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Guadalcanal – okrutny bój

Ostatnia aktualizacja: 08.02.2018 06:02
- Mała, bagnista, malaryczna i pokryta dżunglą wyspa. Na niej betonowy pas, na którym ledwo mogły lądować samoloty. To miejsce stało się terenem być może najważniejszych walk na Pacyfiku – mówił na antenie PR prof. Paweł Wieczorkiewicz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Czy atak atomowy na Hiroszimę i Nagasaki był jedynym wyjściem? "Amerykanom zabrakło cierpliwości"

Ostatnia aktualizacja: 06.08.2023 05:55
Gdyby Amerykanie nie zrzucili bomby na Hiroszimę, Japonia i tak skapitulowałaby w niedługim czasie. I to bez inwazji zachodnich aliantów na japońskie wyspy. Jednym z decydujących czynników okazała się jednak amerykańska chęć zademonstrowania potęgi nowej broni. Tak twierdzi nasz rozmówca dr Michał Piegzik, prawnik wykładający na Edinburgh Napier University, badacz wojny na Pacyfiku i autor książek poświęconych tej tematyce.
rozwiń zwiń