Historia

Buster Keaton - łobuziak o kamiennej twarzy mimo najboleśniejszych upadków

Ostatnia aktualizacja: 04.10.2021 05:35
126 lat temu, 4 października 1895 roku, w niewielkiej mieścinie Piqua w stanie Kansas, urodził się jeden z największych komików kina niemego, Buster Keaton. Historia kina amerykańskiego notuje go jako drugiego po Charlie Chaplinie najbardziej znanego komika w historii. Był aktorem, reżyserem i scenarzysta, a także wykonawcą nawet najbardziej niebezpiecznych scen w swoich filmach.
Buster Keaton w filmie Sherlock, 1924 r.
Buster Keaton w filmie "Sherlock", 1924 r.Foto: Forum

"Człowiekiem o kamiennej twarzy"

Buster Keaton, często określany "człowiekiem o kamiennej twarzy", wsławił się właśnie filmami, w których upadki i zwariowane, a czasem także bardzo bolesne, uderzenia w komicznie rozpędzonej fabule, były tak bardzo uwielbiane w produkcjach kina niemego. Keaton słynął z takich akcji. Już od najmłodszych lat rzucany przez ojca aktora w rodzinnym objazdowym teatrze zdążył się uodpornić, a widownia często oprócz śmiechu z miotania maluchem po scenie, potrafiła czasem zgłaszać te przedstawienia na policję pod zarzutem złego obchodzenia się z dzieckiem. Dla Keatonów był to chleb powszedni.

Legenda głosi, że już w wieku niespełna dwu lat spadł ze schodów i zamiast rozpłakać się z bólu po prostu wstał i podreptał dalej, bez cienia jakiegokolwiek grymasu. Trzeba nam wiedzieć, że przyjacielem rodziny Keatonów był słynny Harry Houdini i to właśnie on, widząc ten niesamowity upadek i reakcję malucha, nadał małemu Josephowi Francisowi nowe imię "Buster", które przylgnęło do niego na całe życie. Wtedy, w języku potocznym, "buster" oznaczało "bolesny upadek", choć najczęściej odnosiło sie do wykonawcy takiego upadku mianem "łobuza", a w przypadku dziecka mówiono tak o "łobuziaku", z wyraźnym zabarwieniem sympatii i podziwu, że potrafi znieść najbardziej bolesne upadki. Taki właśnie był Buster Keaton, który grając w teatrze rodziców już od trzeciego roku życia miał za zadanie efektownie i "bezboleśnie", czy raczej "bezgrymaśnie", upadać, a efektem tych upadków był śmiech widzów.

Komedie slapstickowe

Filmy Keatona określane były mianem komedii slapstickowej, gdzie "slapstick" w bezpośrednim tłumaczeniu oznacza "krotochwilę". Krotochwila to nic innego jak sceniczny utwór rozrywkowy, którego główną konstrukcją jest karykaturalny humor sytuacyjny, często w formie przejaskrawionej błazenady. Jednak potocznie mówiono o "slapsticku" jako komedii pełnej ruchu, często nieuporządkowanego, gdzie następujące po sobie zdarzenia stają się coraz szybsze, nieoczekiwane i niebezpieczne dla bohaterów. Za pierwszego twórcę takiego filmu uważa się Macka Sennetta, który w 1912 roku nakręcił pierwszą komedię slapstickową "Cohen na Coney Island". Innymi niezwykle popularnymi twórcami tego rodzaju komedii byli przecież Stan Laurel i Oliver Hardy... czyli niezapomniani Flip i Flap.

Jednak za największego i najbardziej niesamowitego aktora tego rodzaju komedii uważa się Bustera Keatona. Wedle fachowych opisów film musi obfitować w wyraziste, a nawet przerysowane akty przemocy -  bohatera można bić, kopać, przypalać, uderzać, zrzucać ze schodów bądź z wysokości, a on na koniec musi wstać z "normalnym wyrazem twarzy". Często też w slapsticku używało się obrzucanie bohaterów plackami kremowego tortu. Znaczenie pierwszego członu "slap" oznacza uderzać w policzek - czyli po prostu policzkować. Natomiast w języku cyrkowych klaunów "slapstickiem" określano urządzenie, dzięki któremu wytwarzano podczas przedstawienia dźwięk uderzenia w formie klaśnięcia bądź trzasku. Charakterystyka ta ma jednak jedną podstawową wadę - trudno jest mówić o trzasku bądź klaśnięciu w przypadku filmu niemego. Stąd chyba najlepszym opisem jest spoliczkowanie bohatera kremowym tortem.

W niezmierzonych zasobach Internetu znajdziemy prawie wszystkie filmy Bustera "łobuziaka: Keatona, człowieka o kamiennej twarzy, a w różnych portalach multimedialnych jest ogrom najbardziej niesamowitych scen z jego filmów. Warto przeszukać i obejrzeć, bo filmy te są w sumie nie do opowiedzenia - to po prostu trzeba zobaczyć!

PP


Zobacz więcej na temat: kino nieme USA Charlie Chaplin
Czytaj także

Pola Negri - polska królowa Hollywood

Ostatnia aktualizacja: 03.01.2021 05:40
Apolonia Chałupiec dała się poznać szerszej publiczności jako Pola Negri, aktorka, która podbiła Hollywood i wiele męskich serc. Urodziła się 3 stycznia 1897 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Charlie Chaplin – niemy filozof śmiechu

Ostatnia aktualizacja: 16.04.2015 07:01
Workowate spodnie, za duże buty, melonik i laseczka. Wybielona twarz i charakterystyczny mały wąsik. To znaki rozpoznawcze Charliego Chaplina – legendy kina.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Napad na ekspres", czyli narodziny westernu

Ostatnia aktualizacja: 01.12.2021 05:30
1 grudnia mija 118. rocznica premiery pierwszego westernu, który dał początek jednemu z najpopularniejszych gatunków filmowych w historii światowego kina. Tego dnia w 1903 roku miała miejsce premiera amerykańskiego filmu "Napad na ekspres" (ang.The Great Train Robbery ) w reżyserii Edwina S. Portera.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Nieszczęśliwe zauroczenie wąsatego wagabundy. "Włóczęga" Charliego Chaplina

Ostatnia aktualizacja: 12.04.2023 05:46
12 kwietnia 1915 roku odbyła się premiera krótkometrażowego niemego filmu "Włóczęga" z Charliem Chaplinem w roli głównej. Była to jedna z pierwszych produkcji, w których aktor wystąpił w swoim charakterystycznym kostiumie - z melonikiem na głowie, bambusową laską pod pachą i wąsem pod nosem. 
rozwiń zwiń