Historia

Jarosław Śmietana - wybitny polski gitarzysta jazzowy

Ostatnia aktualizacja: 29.03.2022 05:35
71 lat temu, 29 marca 1951 roku urodził się w Krakowie jeden z najwybitniejszych polskich jazzmanów i propagatorów tego rodzaju muzyki. Był muzyki kompletnym. Jego gitara brzmiała magicznie, a ponad 200 kompozycji potrafiło wprawić w zachwyt i z wieloma motywami trudno było się rozstać.
Jarosław Śmietana podczas koncertu jubileuszowego w Trójce
Jarosław Śmietana podczas koncertu jubileuszowego w Trójce Foto: W. Kusiński/ PR

Jazz, blues, rock

Grał z największymi swojej epoki, muzykami skupionymi w dużej mierze z jazz-rockiem. Uwielbiał brać udział i organizować różne imprezy jazzowe, o którym Paweł Brodowski w pożegnalnym wspomnieniu pisał: "Charyzmatyczny bandleader, katalizator niezliczonych akcji i projektów, znakomity kompozytor i aranżer. Pozostawił po sobie kilkadziesiąt płyt, ponad 30 autorskich".

Często występujący także pod zdrobnieniem Jarek Śmietana, był starannie wykształconym absolwentem Wydziału Jazzu i Muzyki Rozrywkowej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach. Z miejsca znalazł się w kręgu zainteresowania licznych grup muzycznych, w których jego gitara stawała się jednym z ważniejszych brzmieniowo instrumentów. Nie uciekał od klasycznego bluesa. To z bluesowym zespołem Hall zdobył w 1972 roku wyróżnienie na słynnym festiwalu Jazz nad Odrą. Śmietana był też liderem zespołów Extra Ball, Sounds, Symphonic Orchestra czy Polish Jazz Stars.

Brodowski tak widzi proweniencję jego muzyki: "Nie był nowatorem, nie stworzył odrębnego idiomu wypowiedzi, ale miał własne, rozpoznawalne brzmienie, które było syntezą jego rozległych zainteresowań i inspiracji. Wychowany na muzyce beatowej i rhythm and bluesie, stał się championem jazz-rocka, a potem szedł ścieżką hard bopu i mainstreamu, ogarniając całą tradycję jazzu". Zwracając uwagę na częste fascynacje Śmietany, nie sposób pominąć gitarowych brzmień takich wykonawców jak: The Animals, The Beatles, John Mayall & The Bluesbreakers, Cream, Eric Clapton czy choćby Jimi Hendrix. Nie uciekał też od wykonawców stricte jazzowych często odnosząc się do muzyki Johna Coltrane’a, Milesa Davisa czy Ornette’a Colemana.

Niezapomniane brzmienie gitary

Nie dziwi więc czasami pogłos zbliżony do brzmień B. B. Kinga i Carlosa Santany, Wesa Montgomery’ego, Kenny Burrella, George’a Bensona, Johna McLaughlina czy Johna Scofielda. Stąd też, specjalista i znawca jazzu, jakim jest Brodowski, tak charakteryzował jego brzmienie: "Jego muzyka nasycona była bluesem, miała ekspresję rocka i płynność bopowej frazy. Gitara nie miała przed nim tajemnic, była w jego rękach narzędziem, którym przekazywał to, co słyszał w sercu, co grało mu w duszy. Miał talent zajmującej narracji, wyczucie harmonii i swingu, śpiewny ton. Z czasem sam zaczął śpiewać, początkowo wspomagając głosem linie gitary, by w końcu przedzierzgnąć się w wokalistę, jak Jimi Hendrix. Uwielbiał Hendriksa, jego siłę i ekspresję. Był urodzonym showmanem, doskonałym konferansjerem własnych koncertów, z których tworzył niezapomniane przedstawienia".

Genialna pośmiertna płyta

Niestety ten niestrudzony muzyk ciężko zachorował, nowotwór mózgu, choć zoperowany, odcisnął swoje piętno na zdrowiu artysty i już na rok przed śmiercią Śmietana mógł jedynie wsłuchiwać się w ukochaną muzykę. Zmarł 2 września 2013 roku w Krakowie.

Ostatni czas przed śmiercią wypełniał licznemu gronu wielbicieli jego talentu, a także współgrającym z nim muzykom, czas na liczne koncerty dla Jarka i próbę pomocy w rehabilitacji. Dość powiedzieć, że smutek po odejściu muzyka przyczynił się do stworzenia genialnej pośmiertnej płyty "Friends: Music Of Jarek Śmietana", o której Mateusz Zarembowicz na stronach "Jazz Forum" tak pisał: "Po odejściu Jarka Śmietany, jego wieloletni sideman i przyjaciel Adam Czerwiński podjął się bardzo trudnego przedsięwzięcia. Postanowił przygotować hołd na miarę poziomu artystycznego i legendy nieodżałowanego gitarzysty. (...) Kompozycje Śmietany brzmią świeżo, a wykonania Johna Scofielda, Larry’ego Koonse’a, czy Jerry’ego Goodmana pokazują, że jego muzyka jest godna przedstawiania fanom jazzu na całym świecie. Pięknie brzmi kontrabas Darka Oleszkiewicza w kompozycjach My Love and Inspiration i Follow the Fellow. Zachwyca też gra na fortepianie".

Wspomnijmy genialne brzmienie gitary Śmietany - zapewniamy, że w Internecie znajdziecie wiele z jego kompozycji i występów na żywo.

PP


Zobacz więcej na temat: Jazz gitara blues
Czytaj także

Leopold Tyrmand: "Stodoła" warszawska pulsowała po prostu jazzem

Ostatnia aktualizacja: 18.09.2023 05:45
– Jazz Jamboree po dziś dzień ratuje honor Warszawy i całego środowiska jazzowego w Polsce – mówił Leopold Tyrmand w rozmowie udzielonej Polskiemu Radiu w 1963 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Włodzimierz Nahorny - nowoczesny jazzman klasyczny

Ostatnia aktualizacja: 05.11.2023 05:43
82 lata temu, 5 listopada 1941 roku, urodził się muzyk jazzowy, Włodzimierz Nahorny. Artysta słynie z własnych, jazzowych interpretacji muzyki klasycznej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jerzy "Duduś" Matuszkiewicz - "zapoczątkował dynastię polskiego jazzu"

Ostatnia aktualizacja: 01.11.2021 05:45
31 lipca 2021 roku, w wieku 93 lat, zmarł Jerzy "Duduś" Matuszkiewicz - wybitny muzyk jazzowy, saksofonista i kompozytor. Był autorem muzyki do seriali, m.in. "Czterdziestolatka" i "Janosika", a także do filmów, w tym "Poszukiwany, poszukiwana" czy "Jak rozpętałem II wojnę światową". Uznawany jest za jednego z pionierów jazzu w Polsce.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Trzy kwadranse jazzu" o Zbigniewie Namysłowskim

Ostatnia aktualizacja: 07.02.2022 21:00
W wieku 82 lat odszedł saksofonista jazzowy, kompozytor, aranżer, nauczyciel wielu pokoleń młodych muzyków, leader i - chociaż sam tego określenia bardzo nie lubił – legendarny polski jazzman. Specjalne wydanie "Trzech kwadransów jazzu" poświęconych temu wybitnemu muzykowi poprowadzi Michał Margański.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zbigniew Namysłowski nie żyje. Legendarny jazzman i nauczyciel wielu pokoleń muzyków

Ostatnia aktualizacja: 07.02.2022 21:30
W wieku 82 lat odszedł Zbigniew Namysłowski. Saksofonista jazzowy, kompozytor, aranżer, nauczyciel wielu pokoleń młodych muzyków, leader i chociaż sam tego określenia bardzo nie lubił - legendarny polski jazzman. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Giorgio Gaslini – "włoski Komeda"

Ostatnia aktualizacja: 19.03.2022 13:56
Bohaterem niedzielnej audycji "Muzyka w kadrze" był "włoski Krzysztof Komeda" – Giorgio Gaslini. Postać ekstremalnie ważna dla włoskiego jazzu – to on jako pierwszy wystąpił na amerykańskim festiwalu w Nowym Orleanie, to on był pierwszym włoskim jazzmanem, o którym wspomniał magazyn DownBeat.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Michał Bąk Quartetto. Jazz inspirowany barokiem [ZOBACZ WIDEO]

Ostatnia aktualizacja: 25.03.2022 19:00
- Muzycy jazzowi łączą jazz z gatunkami, które powstały później: z rockiem czy hip-hopem. Michał Bąk patrzy jednak w przeciwnym kierunku, w stronę Muzyki Dawnej. I trudno się dziwić, bo artysta współpracuje m.in. z {oh!} Orkiestrą Historyczną czy Capellą Cracoviensis. I sam przyznaje, że jego serce jest podzielone na pół: kocha i jazz, i barok, łącząc te gatunki w bardzo elegancki sposób - mówił Roch Siciński, zapowiadając koncert trójmiejskiego zespołu Michał Bąk Quartetto.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jedwabiste jazzowo-folkowe subtelności

Ostatnia aktualizacja: 23.03.2022 23:23
Nieodłączny jazz, folkowe akcenty oraz odrobina funku wypełniły to wydanie audycji. Występujący w nim artyści pochodzili głównie z Polski i Ukrainy, choć nie zabrakło też przedstawicielki Stanów Zjednoczonych.
rozwiń zwiń