Historia

Paul Landowski. Polak, który stworzył posąg Chrystusa w Rio de Janeiro

Ostatnia aktualizacja: 01.06.2023 05:40
1 czerwca 1875 roku urodził się rzeźbiarz Paul Landowski. Był autorem między innymi Pomnika Reformacji w szwajcarskiej Genewie oraz sarkofagu francuskiego bohatera I wojny światowej gen. Ferdynanda Focha. Przede wszystkim zasłynął jednak jako współtwórca statui Jezusa Chrystusa górującego nad brazylijskim miastem Rio de Janeiro. 
Rzeźbiarz Paul Landowski. Zdjęcie zostało zrobione w 1934 roku
Rzeźbiarz Paul Landowski. Zdjęcie zostało zrobione w 1934 rokuFoto: NAC/Domena publiczna

Rodzina o tradycjach patriotycznych

Paul Landowski przyszedł na świat w Paryżu, jako syn lekarza Edwarda Landowskiego, powstańca styczniowego. Ponieważ w młodym wieku stracił oboje rodziców, wychowywał go wuj, który również wsławił się męstwem podczas polskiego zrywu narodowego z 1863 roku. – Paweł Landowski był szefem bojówki, która napadała na konwoje carskie i w ten sposób uzyskiwała pieniądze na powstanie. Ponadto był także bliskim współpracownikiem generała Romualda Traugutta – mówił dziennikarz i esperantysta Roman Dobrzyński na antenie Polskiego Radia. 

Posłuchaj
04:25 krajobrazy.mp3 Dziennikarz i esperantysta Roman Dobryński mówi o rodzinie Paula Landowskiego oraz o pracy rzeźbiarza nad brazylijskim posągiem Chrystusa Zbawiciela. Fragment audycji Andrzeja Krusiewicza z cyklu "Krajobrazy świata". (PR, 5.02.2002)

Początkowo przede wszystkim interesował się literaturą i filozofią – szczególnie chętnie sięgał po dzieła takich autorów, jak Wiliam Szekspir, Ajschylos i Gustave Flaubert. Ostatecznie jednak Paul Landowski zdecydował się związać swoją przyszłość ze sztuką i w 1893 roku rozpoczął naukę na Académie Julian – prywatnej szkole malarstwa w Paryżu, gdzie z uwagą studiował tablice anatomiczne człowieka i szlifował swój warsztat artystyczny. Dwa lata później natomiast dołączył do grona studentów Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych w Paryżu, gdzie przez pięć lat pilnie uczył się pod okiem słynnego francuskiego rzeźbiarza Louisa-Ernesta Barriasa.

Paul Landowski stoi przy pomniku swojego autorstwa, przedstawiającym marszałka Douglasa Haiga - bohatera m.in. bitwy pod Sommą z 1915 roku. Zdjęcie pochodzi z 1930 roku. Źródło: NAC/Domena publiczna Paul Landowski stoi przy pomniku swojego autorstwa, przedstawiającym marszałka Douglasa Haiga - bohatera m.in. bitwy pod Sommą z 1915 roku. Zdjęcie pochodzi z 1930 roku. Źródło: NAC/Domena publiczna

Wspinaczka po szczeblach artystycznej kariery

Umiejętności Paula Landowskiego szybko zostały docenione i przyniosły mu liczne wyróżnienia. W 1900 roku za swoją rzeźbę "Dawid walczący z Goliatem" otrzymał prestiżową nagrodę "Prix de Rome", która zagwarantowała mu stypendium, kilkuletni pobyt w Rzymie i naukę w tamtejszej Akademii Francuskiej. Rozgłos i szerokie uznanie we francuskich kręgach artystycznych przyniosła mu jednak rzeźba "Synowie Kaina", po raz pierwszy wystawiona publicznie w 1906 roku. Dzieło artysty spotkało się z zachwytem krytyków i zostało zakupione przez państwo. Obecnie można je podziwiać w paryskim ogrodzie Tuileries. Kolejny wielki sukces Landowskiego przyszedł w 1909 roku, gdy jego praca "Dla artystów, których imiona zaginęły" została umieszczona pod kopułą Panteonu w Paryżu.

Jan Kalwin 1200 Wiki.png
Jan Kalwin – ponurak, który stał się praojcem nowożytnej demokracji

Wkrótce potem rozpoczął pracę nad kolejnym projektem. Wraz z rzeźbiarzem Henrim Bouchardem stworzył "Pomnik Reformacji w Genewie", wzniesiony z okazji 400. rocznicy urodzin Jana Kalwina, twórcy ewangelizmu reformowanego (kalwinizmu). Na monumencie znajdują się liczne płaskorzeźby upamiętniające ważne wydarzenia z historii religii protestanckiej oraz cztery pięciometrowe posągi przedstawiające Wilhelma Farela, który wprowadził Reformację do Genewy, Jana Kalwina, Teodora Bezy, pierwszego rektora Akademii Genewskiej i Johna Knoxa, twórcy narodowego protestanckiego Kościoła Szkocji. Prace nad pomnikiem trwały blisko osiem lat.

Brazylia i Chrystus Zbawiciel

W latach 20. XX wieku powstały kolejne wielkie prace Landowskiego. Mowa tu m.in. o rzeźbie przedstawiającej św. Genowefę, która znajduje się przy wejściu na paryski Pont de la Tournelle, oraz o pomniku "Widma" upamiętniającym francuskie ofiary II bitwy nad Marną z lipca 1918 roku, który zlokalizowany jest na wzgórzu Chalmont w północnej Francji.

Przede wszystkim zasłynął jednak jako współtwórca statui Chrystusa Zbawiciela w Rio de Janeiro. Monument został zaprojektowany przez brazylijskiego architekta Heitora da Silvę oraz Paula Landowskiego. Polski rzeźbiarz ponadto wykonał również czterometrowy gipsowy model pomnika, ręce posągu i część płaskorzeźb przedstawiających sceny z życia Jezusa Chrystusa, które ozdobiły imponujące dzieło. W pracach uczestniczył też rumuński rzeźbiarz Gheorghe Leonida, który wykonał twarz posągu. 

Posłuchaj
03:22 Giza chrystus.mp3 O słynnym pomniku Jezusa Chrystusa z Rio De Janeiro mówi architekt prof. Lech Kłosiewicz. Fragment audycji Hanny Marii Gizy "Klub Ludzi Ciekawych Wszystkiego". (PR, 02.10.2010) 

Statua powstała we Francji, jej części przewieziono następnie do Brazylii, złożono i umieszczono na szczycie wzgórza Corcovado, zlokalizowanego w południowo-zachodniej części Rio do Janeiro. Jej uroczyste odsłonięcie nastąpiło 12 października 1931 roku. Według pierwotnego pomysłu posąg miał powstać już w 1922 roku, czyli w stulecie odzyskania przez Brazylię niepodległości. Z powodu m.in. braku odpowiednich funduszy i problemów z wyborem odpowiedniego projektu, budowa rzeźby została przesunięta w czasie.

Gigantyczny posąg waży ponad 600 ton, liczy trzydzieści osiem metrów wysokości (łącznie z cokołem) i widać go niemal z każdego punktu w mieście. Co roku odwiedza go około 2 miliony turystów, co czyni go najpopularniejszym pomnikiem w całej Brazylii. Co ciekawe, polskiemu artyście nie udało się przybyć do Rio de Janeiro i nigdy nie widział też ukończonego monumentu na własne oczy.

Działalność dydaktyczna i dzienniki

Od 1933 do 1937 roku Paul Landowski pełnił funkcję dyrektora Akademii Francuskiej w Rzymie, a następnie został rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych w Paryżu. Pod koniec lat 30. XX wieku wykonał sarkofag Ferdinanda Focha - francuskiego dowódcy i teoretyka wojskowego, w 1923 roku mianowanego marszałkiem Polski, który znajduje się w Kościele Inwalidów w Paryżu.

Ferdynand-Foch_663.jpg
Ferdynand Foch. Marszałek trzech narodów

Paul Landowski zmarł 31 marca 1961 roku w swoim domu w miasteczku Boulogne-Billancourt, znajdującym się na przedmieściach Paryża. Obecnie w budynku mieści się muzeum poświęcone artyście. Rzeźbiarz pozostawił po sobie nie tylko liczne posągi, lecz także kilka obrazów oraz zbiór dzienników, które prowadził od około 1902 do 1959 roku. Część jego osobistych zapisków została opracowana i opublikowana.

jb

Podczas pracy korzystałam z materiałów opublikowanych na stronie internetowej www.paul-landowski.com. 

Czytaj także

Bertel Thorvaldsen. Autor najsłynniejszych warszawskich pomników

Ostatnia aktualizacja: 19.11.2023 05:45
To jeden z najbardziej popularnych rzeźbiarzy europejskich w pierwszej połowie XIX wieku. Zaszczycił Warszawę dwoma dziełami, które do dziś są charakterystycznymi punktami na mapie stolicy Polski. To pomniki księcia Józefa Poniatowskiego i Mikołaja Kopernika.
rozwiń zwiń
Czytaj także

August Zamoyski. Rzeźbiarz, rowerzysta i reżyser amator

Ostatnia aktualizacja: 19.05.2023 05:40
19 maja 1970 roku we francuskim Saint-Clar-de-Rivière zmarł rzeźbiarz August Zamoyski. Był człowiekiem, który nie bał się podejmować odważnych i niekonwencjonalnych decyzji: jego pierwszy ślub doprowadził do wydziedziczenia artysty, a o jego podróży rowerowej z Paryża do Zakopanego pisały wszystkie polskie gazety. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jan Wałach i jego drzeworyty

Ostatnia aktualizacja: 30.06.2021 05:35
42 lata temu, 30 czerwca 1979 roku, zmarł w zapomnieniu wybitny rzeźbiarz i malarz, prawdziwy mistrz drzeworytu Jan Wałach.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Szkiełko, mydło i kawałek drutu. Ekscentryczna twórczość Władysława Hasiora

Ostatnia aktualizacja: 14.07.2023 05:41
Władysław Hasior zmarł 14 lipca 1999 roku. Był artystą oryginalnym, nowoczesnym, który nie bał się w swoich pracach wykorzystywać niekonwencjonalnych materiałów. Ta innowacyjność i kreatywność sprawiły, że jest jednym z najlepiej rozpoznawalnych polskich artystów na świecie. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Katarzyna Kobro. Google Doodle uczciło polską rzeźbiarkę w 124. rocznicę jej urodzin

Ostatnia aktualizacja: 26.01.2022 15:09
Była jedną z najwybitniejszych artystek okresu międzywojennego. W historii zapisała się dzięki niezwykłej odwadze i śmiałej koncepcji, która zrewolucjonizowała sztukę rzeźbiarską. 
rozwiń zwiń