6 kwietnia 1896 roku rozpoczęły się pierwsze nowożytne Igrzyska Olimpijskie. Zostały rozegrane w Atenach i tym samym po 1503 latach powróciły do Grecji, swojej antycznej kolebki.

100 LAT POLSKIEGO KOMITETU OLIMPIJSKIEGO - SERWIS SPECJALNY

Srebrny medal za pierwsze miejsce

6 kwietnia 1896 roku król Jerzy wypowiedział słynne słowa "Ogłaszam pierwsze międzynarodowe Igrzyska Olimpijskie w Atenach za otwarte. Niech żyją uczestniczące w nim narody! Niech żyje grecki lud!".

Sportowcy konkurowali w gimnastyce, kolarstwie, lekkoatletyce, pływaniu, podnoszeniu ciężarów, strzelectwie, szermierce, tenisie i zapasach. W zawodach mogli uczestniczyć wyłącznie mężczyźni.

Zwycięzca otrzymywał srebrny medal i gałązkę oliwną, Na awersie medalu widniała głowa Zeusa z boginią Nike, na rewersie Akropol. Zdobywca drugiego miejsca dostawał medal z miedzi i gałązkę wawrzynu. Trzecie miejsce nie było nagradzane.

Pierwsi medaliści

Pierwszym mistrzem olimpijskim został amerykański trójskoczek James B. Colony, z kolei niewątpliwą gwiazdą ateńskiej areny był Niemiec Carl Schumann. Odniósł 4 zwycięstwa. Wygrał w drużynie ćwiczenia na drążku i poręczach i indywidualnie w skoku przez konia i zapasach. W tej ostatniej konkurencji pokonał większego i faworyzowanego Greka. Co ciekawe w konkurencji nie obowiązywały ograniczenia czasowe i zmagania trwały do zmroku. Dopiero dogrywka następnego dnia przesądziła o zwycięstwie Niemca.

Podziw mogła budzić wszechstronność niektórych sportowców. Oto Fritz Traun po odpadnięciu w biegu na 800 metrów udał się na zwiedzanie Aten, gdzie spotkał Johna P. Bolanda. Panowie postanowili kupić rakiety do tenisa i wspólnie wystartować w turnieju. Ku zdumieniu wszystkich wygrali.

Stanisława Walasiewicz - tajemnica seksualności przyćmiła sukcesy. Amerykański koroner miał rację?

Idea olimpijska

Igrzyska zakończyły się 15 kwietnia. Na ceremonii zamknięcia student Oxfordu George Stuart Robertson wygłosił w języku starogreckim wiersz inspirowany utworami starożytnego poety Pindara, który opiewał ówczesnych sportowców.

–  Coubertin zauważył, że jeżeli sztuka nie będzie towarzyszyła igrzyskom, to one nie będą miały pełnego wymiaru i staną się mistrzostwami świata wielu dyscyplin w jednym miejscu. Udało mu się to po części zrobić na pierwszych igrzyskach, gdzie się pojawił hymn, który wzbudził furorę. Drugim ważnym wydarzeniem było zwycięstwo Greka w biegu maratońskim, które dało igrzyskom historyczny oddech – mówił dr Krzysztof Zuchora w audycji Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego".

Posłuchaj audycji Polskiego Radia z 2012 o historii igrzysk olimpijskich.

Po zakończeniu igrzysk pojawiały się głosy, aby każda następna impreza była organizowana w Grecji. Sprzeciwił się temu restaurator idei olimpijskiej we współczesnym świecie baron Pierre de Coubertin, który uważał, że igrzyska powinny łączyć ludzi z całego świata i odbywać się w różnych krajach. Następne odbyły się w 1900 roku w Paryżu.

>>> 44. rocznica śmierci słynnego trenera. Kostyra: Feliks Stamm był po prostu geniuszem

pd/mjm

Zajęcie drugiego miejsca przez polskich sportowców było prawdziwą niespodzianką. Nie spodziewano się zdobycia medali olimpijskich przez reprezentację Polski. Rzeczpospolita wciąż odczuwała skutki zniszczeń wojennych i miała problemy z przygotowaniem zespołu na zbliżające się igrzyska.

100 lat Polskiego Komitetu Olimpijskiego - serwis specjalny

"Nie sprzedamy darmo skóry"

Wyścigi odbywały się na torze stadionu Vélodrome de Vincennes.

– Wystartowaliśmy z wiarą, że jednak nie sprzedamy darmo swojej skóry, chociaż poprzedni dzień nie rokował zbyt dobrych nadziei ze względu na słabszą formę Stankiewicza – wspominał jeden ze srebrnych medalistów, Franciszek Szymczyk.

Tomasz Stankiewicz wciąż odczuwał skutki zawodów w Kopenhadze, które odbyły się tuż przed igrzyskami olimpijskimi. W półfinałowym wyścigu, w którym nasi kolarze zmierzyli się z Francuzami, odpadł po przejechaniu kilometra. Polaków uratowało przebicie opony przez jednego z francuskich sportowców.

– W konkurencji pozostało tylko trzech kolarzy polskich i trzech francuskich. Walka była niezwykle zacięta. Wynik był ostatecznie taki, że wyprzedziliśmy Francuzów mniej więcej o dwadzieścia metrów – opowiadał Franciszek Szymczyk.

Wietrzny finał

Finałowy wyścig odbył się zaledwie po kilkudziesięciu minutach. Polacy zmierzyli się z Włochami, którzy byli w znakomitej formie.

– Wiał silny wiatr i postanowiliśmy pojechać w ten sposób, aby z wiatrem jechał Stankiewicz z Łazarskim, a pod wiatr miałem jechać z Langem. Na pierwszym kilometrze niewiele przegraliśmy – mówił Szymczyk.

Przed kolejną zmianą Józef Lange był tak podekscytowany osiągniętym przez siebie czasem, że zapomniał o kolejności jazdy i ponownie poprowadził drugie okrążenie. Wówczas kolejność jazdy pod wiatr wypadła na Tomasza Stankiewicza, który nie poradził sobie z wysiłkiem. Pozostali kolarze próbowali nadrobić stratę, ale nie udało już się dogonić Włochów.

– Zajęcie drugiego miejsca w tak silnej konkurencji było dla nas wielkim sukcesem i wielką radością – wspominał Franciszek Szymczyk w rozmowie z Polskim Radiem w 1972 roku.

sa

Ze słonecznej Italii do deszczowej Wielkiej Brytanii 

Pierwotnie igrzyska miały się odbyć w Rzymie. Decyzja ta była umotywowana przekonaniem, że dzięki sławie miasta uda się zachęcić do uczestnictwa w zawodach sportowców z całego świata, gdyż frekwencja na olimpiadzie z 1904 roku, które odbyły się w amerykańskim Saint Louis była rozczarowująca.

Gdy termin rozpoczęcia zawodów zaczął się nieubłaganie zbliżać, okazało się, że włoscy organizatorzy nie są w stanie zdążyć z przygotowaniem wydarzenia. Sprawę skomplikował również wybuch Wezuwiusza w kwietniu 1906 roku – Włosi ogłosili wówczas, że pieniądze przeznaczone na organizację olimpiady są zmuszeni przeznaczyć między innymi na odbudowę zniszczonego Neapolu i dlatego muszą zrezygnować z bycia gospodarzem igrzysk. Stąd Międzynarodowy Komitet Olimpijski zaprosił Wielką Brytanię do podjęcia się tego zadania.

Przygotowaniami zajął się Charles William Grenfell – przewodniczący Brytyjskiego Stowarzyszenia Olimpijskiego. Z jego inicjatywy w ciągu zaledwie dziesięciu miesięcy powstał olbrzymi White City Stadium mieszczący boisko lekkoatletyczne, basen, tor rowerowy oraz trybuny mogące pomieścić ponad 60 tysięcy osób siedzących.

Olimpiada trwała od 27 kwietnia do 31 października 1908 roku. Inauguracja wydarzenia odbyła się jednak dopiero 13 lipca. Uroczystego otwarcia igrzysk dokonał król Wielkiej Brytanii Edward VII. Z ceremonią związanych jest kilka kontrowersji - gospodarze zapomnieli chociażby wywiesić flagi Stanów Zjednoczonych, a Finowie odmówili wyjścia pod sztandarem carskiej Rosji (Finlandia do 1917 roku była częścią Imperium Rosyjskiego).

Mimo że organizatorzy mieli mało czasu na przygotowania, wydarzenie zorganizowano w sposób bardzo profesjonalny. W zawodach wzięły udział dwadzieścia dwie reprezentacje narodowe – łącznie 2008 sportowców. Było to prawie trzykrotnie więcej niż na igrzyskach w Saint Louis z 1904 roku. Program sportowy obejmował sto dziesięć konkurencji w dwudziestu czterech dyscyplinach sportowych. Po raz pierwszy w planie pojawił się między innymi lacrosse (gra drużynowa polegająca na umieszczeniu za pomocą specjalnej rakietki piłki w bramce przeciwnika) i jeau de paumme (francuska gra polegająca na odbijaniu piłki przez siatkę początkowo gołą dłonią, a następnie rakietką), które po tym debiucie nigdy już nie wróciły do programu olimpijskich zmagań.

Igrzyska były o tyle nowatorskie, że po raz pierwszy w zawodach wzięła udział tak liczna reprezentacja kobieca.

Skutek ingerencji sufrażystek 

Gdy koniec XIX wieku arystokrata Pierre de Coubertin wskrzesił ideę nowożytnych igrzysk olimpijskich, stanowczo sprzeciwił się pomysłowi dopuszczenia kobiet do zawodów. Francuz uważał, że byłoby to pogwałceniem starożytnej tradycji olimpijskiej. Jego zdaniem przedstawicielki "płci pięknej" podczas olimpiady mogą jedynie pełnić funkcję dekoracyjną. Ich przeznaczeniem jest rola dobrej matki i żony, więc nie przystoi im brać udziału w zawodach sportowych.

Kobiety dopuszczono do olimpiady dopiero w 1900 (Paryż) i 1904 roku (Saint Louis, Stany Zjednoczone)  - wówczas pokazały swoje umiejętności podczas meczu krykieta, golfa i zawodów łuczniczych. Konkurencje zostały jednak zignorowane przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski. Co ciekawe w Saint Louis odbył się również kobiecy pojedynek bokserki, który został wygwizdany przez publiczność.

Przełomem w sprawie uczestnictwa przedstawicielek "płci pięknej" w igrzyskach okazał się właśnie rok 1908 i londyńska olimpiada.

Nie da się ukryć, że był to skutek kampanii angielskich sufrażystek, które zagroziły organizatorom, że jeżeli nie zgodzą się dopuścić kobiet do zawodów, to ich organizacja zrobi wszystko, aby przerwać wydarzenie. 

Kobiety wzięły udział w trzech dyscyplinach – tenisie, łucznictwie i łyżwiarstwie figurowym.

Publicysta Stephen Halliday w swoim artykule "London’s Olympics, 1908" pisze, że jedną z uczestniczek zawodów tenisowych była Charlotte "Lottie" Dod, która – jako najmłodsza osoba w historii – mając zaledwie piętnaście lat, zdobyła tytuł singlistki podczas Wimbledonu w 1887 roku. Co ciekawe podczas igrzysk w 1908 roku nie startowała w turnieju tenisowym, lecz łuczniczym – zdobyła wówczas srebrny medal. Gdy jej brat William zwyciężył w męskiej kategorii, stali się pierwszym w historii rodzeństwem, któremu udało się uzyskać medale olimpijskie. 

Olbrzymi sukces Wielkiej Brytanii

Podczas igrzysk olimpijskich w Londynie wszystkim zwycięzcom po raz pierwszy w historii przyznano złote medale – we wcześniejszych latach niektórzy wygrani otrzymywali jedynie dyplomy. Największe osiągnięcia sportowe przypadły Wielkiej Brytanii, która zdobyła ponad sto czterdzieści sześć medali – było to aż dwukrotnie więcej niż państwo zajmujące drugą pozycję w rankingu, czyli Stany Zjednoczone. Dwa złote medale – w wyścigu na 400 i 1500 metrów - zdobył pływak Henry Taylor. Sportowiec do dziś dzierży rekord liczby złotych medali zdobytych na jednych igrzyskach.

Z wydarzeniem z 1908 roku związany jest również incydent, który miał miejsce podczas maratonu. Włoski zawodnik Dorand Pietri kilkaset metrów przed osiągnięciem mety, upadł z wycieńczenia. Pomocy udzielili kibice, dzięki którym udało mu się przekroczyć linię mety. W związku ze sprzeciwem innych zawodników wyścigu Pietri został zdyskwalifikowany.

Mimo że podczas organizacji igrzysk dopuszczono się licznych błędów  – jednym z nich był fakt, że sędziami wszystkich zawodów byli prawie wyłącznie Brytyjczycy, przez co oskarżano organizatorów o stronniczość – okazały się sukcesem. 

jb

Podczas pracy korzystałam z artykułu Stephena Hallidaya "London’s Olympics, 1908", który ukazał się w 2008 roku na łamach 58 numeru pisma "History Today" oraz z tekstu badaczki gender studies Doroty Myśliwy "Kobiety na Igrzyskach Olimpijskich", który został opublikowany w publikacji zbiorowej "Kalejdoskop genderowy: w drodze do poznania płci społeczno-kulturowej w Polsce". 

Antyczne korzenie olimpizmu

Pierwsze poświadczone źródłami igrzyska odbyły się w 776 roku p.n.e. w mieście Olimpia, położonym w zachodniej części Peloponezu, ostatnie natomiast w 383 roku n.e. 

W starożytności igrzyska były przede wszystkim świętem religijnym ku czci Zeusa, z czasem jednak stały się dla Greków również najdoskonalszą formą realizacji idei kalokagatii, czyli harmonijnego połączenia piękna ludzkiego ciała z dzielnością i dobrocią moralną. Jej ducha najlepiej oddaje znana starożytnym Grekom sentencja "Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ", którą można przetłumaczyć na język polski jako "W zdrowym ciele zdrowy duch". ​

Prócz zawodów sportowych organizowano również - w myśl idei kalokagatii - konkursy sztuki, turnieje poetyckie, muzyczne i teatralne. W czasie trwania igrzysk obowiązywał także "pokój boży" (ekecheiria) i zawieszano wszelkie konflikty rozgrywane w rejonie. 

Ponieważ dla starożytnych najważniejsza była rywalizacja, a nie samo zwycięstwo, surowo traktowano nieuczciwych zawodników. Oszuści byli karani chłostą, musieli również z własnej kieszeni sfinansować pomnik upamiętniający ich przewinienie.

***

Zobacz także: Stado golasów na stadionie. Tak wyglądały starożytne igrzyska olimpijskie

***

Plakat promujący I Igrzyska Olimpijskie, które odbyły się w 1896 roku w Atenach. Źródło: Wikimedia commons/Domena publiczna

Pierre de Coubertin i nowożytna olimpiada

Na wskrzeszenie igrzysk trzeba było czekać piętnaście stuleci. Pierwsze próby zorganizowania nowoczesnego turnieju sportowego miały jednak charakter lokalny (w 1850 roku z inicjatywy dra Williama Penny’ego Brookesa na wsi Munch Wenlock w Wielkiej Brytanii odbyły się Wenclock Olympian Games, natomiast w 1859 roku dzięki przedsiębiorcy Konstantinosowi Evangelosowi Zappasie miały miejsce I Igrzyska Nowogreckie w Atenach). Pełniły one także przede wszystkim funkcję rozrywkową i nie kładły tak wielkiego nacisku na moralno-wychowawczą rolę sportu. 

Podwaliny pod ideę nowoczesnego ruchu olimpijskiego położył dopiero francuski historyk i pedagog Pierre de Coubertin. Odwołując się do idei starożytnych, stwierdził, że sport nie tylko hartuje ludzkie ciało, lecz także może być uniwersalną metodą wychowania współczesnego człowieka, przyczyniającą się do kształtowania uczciwości, sprawiedliwości oraz wytrwałości.

Coubertin był zdania, że igrzyska powinny być dostępne dla wszystkich, niezależnie od pochodzenia i statusu społecznego. Miały bowiem zjednoczyć wszystkie narody i w ten sposób stać się zaporą dla wojen. 

Międzynarodowy Komitet Olimpijski, który w 1896 roku zorganizował w Atenach I nowożytne Igrzyska Olimpijskie. Na pierwszym z lewej krześle siedzi przedstawiciel Grecji i przewodniczący organizacji Dimitrios Wikielas, a tuż obok niego baron Pierre de Coubertin. Źródło: Wikimedia commons/Domena publiczna

W wyniku zabiegów Francuza w 1894 roku powołano Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOI), który dwa lata później zorganizował w Atenach I nowożytne Igrzyska Olimpijskie. W nawiązaniu do tradycji starożytnej zwycięzcy otrzymali wówczas m.in. gałązki oliwne.

Pierwsze nowożytne Igrzyska Olimpijskie - wskrzeszenie starożytnej idei

Karta Olimpijska i zasady "fair play"

Reguły funkcjonowania MKOI oraz zasady ruchu olimpijskiego po raz pierwszy spisano i opublikowano w 1908 roku. Podpisując dokument (który w latach późniejszych zyskał miano Karty Olimpijskiej), członkowie Komitetu zobowiązali się do popularyzowania nowoczesnego sportu zgodnie z ideami proponowanymi przez restauratorów igrzysk olimpijskich. Działacze zadeklarowali tym samym, że będą między innymi dbać o promowanie etyki w sporcie. Już wówczas podkreślano bowiem, że uczestnicy igrzysk muszą szanować swoich przeciwników i postępować zgodnie z przepisami gry, a przede wszystkim: nie mogą dążyć do zwycięstwa za wszelką cenę. Wszelkie próby oszustwa były karane. 

Historia olimpiady zna niestety wiele przypadków nieuczciwych zachowań sportowców. Do najwcześniejszych należy ten z 1904 roku, gdy podczas III Igrzysk Olimpijskich, które zostały zorganizowane w amerykańskim St.Louis, reprezentant Stanów Zjednoczonych lekkoatleta Fred Lorz został zdyskwalifikowany, gdy wyszło na jaw, że większą część trasy maratonu pokonał samochodem. 

Fiński lekkoatleta Paavo Nurmi rozpala znicz olimpijski podczas IX Igrzysk Olimpijskich, które odbyły się w 1952 roku w Helsinkach. Źródło: Wikimedia commons/Domena publiczna

Dbałość o ciało i ducha

Zgodnie ze wzorem starożytnym, od 1912 roku - z inicjatywy Coubertina - równolegle z turniejem sportowym odbywał się Olimpijski Konkurs Sztuki i Literatury. Program rywalizacji obejmował kilka kategorii: rzeźbę, malarstwo, architekturę, muzykę, epikę oraz poezję. Mimo że ostatnia edycja tego konkursu odbyła się w 1948 roku, to - zgodnie z ideą olimpizmu - podległe MKOI Krajowe Komitety Olimpijskie do tej pory aktywnie wspierają inicjatywy łączące sport z kulturą i edukacją: Polski Komitet Olimpijski na przykład od 1989 roku organizuje Konkurs im. Jana Parandowskiego na opowiadanie olimpijskie dla dzieci i młodzieży. 

***

Przeczytaj również: Olimpijskie medale dla polskich pisarzy i artystów

***

Kobiety w sporcie oraz paraolimpiada

Według zasady Coubertina olimpiada miała być manifestacją wolności jednostki, braterstwa narodów i formą sprzeciwu przeciwko dyskryminacji, paradoksalnie jednak Coubertin nie był zwolennikiem udziału kobiet w igrzyskach olimpijskich. Uważał, że uczestnictwo przedstawicielek płci pięknej w sportowych zawodach byłoby pogwałceniem starożytnej tradycji olimpijskiej. 

Kobiety po raz pierwszy zostały dopuszczone do igrzysk w 1900 roku, przez wiele kolejnych lat jednak mogły startować jedynie w kilku konkurencjach sportowych. Ich sytuacja zaczęła się powoli zmieniać dopiero w drugiej połowie lat 20. XX wieku - w 1928 roku zadebiutowała na przykład lekkoatletyka kobieca. Zapis podkreślający wagę promocji udziału kobiet w zawodach sportowych pojawił się w Karcie Olimpijskiej dopiero na początku XXI wieku. 

Francuzka Hélène Prevost - jedna z dwudziestu siedmiu kobiet, które wzięły udział w II Igrzyskach Olimpijskich, które odbyły się w 1900 roku w Paryżu. Zdobyła srebrny medal w grze pojedynczej kobiet w tenisie ziemnym. Źródło: Wikimedia commons/Domena publiczna

Od połowy XX wieku ważną rolę w nurcie olimpizmu pełni również promocja sportu wśród osób niepełnosprawnych fizycznie i psychicznie. Pierwszą tak zwaną letnią paraolimpiadę zorganizowano w 1960 roku w Rzymie, a zimową szesnaście lat później w mieście Ornskoldsvik w Szwecji.

Flaga, przysięga i znicz olimpijski

Z ideą olimpijską nierozłącznie związane są jej symbole. W 1920 roku na Igrzyskach Olimpijskich w Antwerpii belgijski szermierz Victor Boin po raz pierwszy złożył przysięgę olimpijską napisaną przez Coubertina. Sportowiec - w imieniu wszystkich olimpijczyków - obiecał wówczas, że będzie w sposób uczciwy uczestniczył w zawodach.

Flaga olimpijska powiewająca na wietrze podczas Igrzysk Olimpijskich, które odbyły się w 1928 roku w Amsterdamie. Źródło: NAC/Domena publiczna

Za oficjalne motto międzynarodowego ruchu olimpijskiego uznano wówczas także łacińską sentencję "Citius Altius Fortius", czyli "Szybciej, wyżej, mocniej", której autorem był przyjaciel Couberta dominikanin Henri le Didon.

W 1920 roku po raz pierwszy wciągnięto też na maszt zaprojektowaną przez francuskiego barona flagę olimpijską z charakterystycznymi pięcioma splecionymi kołami. Miały one symbolizować jedność poszczególnych kontynentów.

Olimpiada w Amsterdamie 1928 - podwójnie złote igrzyska... w sporcie i poezji

Osiem lat później natomiast na igrzyskach w Amsterdamie po raz pierwszy pojawił się znicz olimpijski. Symbolizuje on trwałość i ciągłość idei olimpijskiej, a jego obecność nawiązuje do praktykowanej przez starożytnych Greków tradycji rozpalania podczas igrzysk ognia na ołtarzu w świątyni Zeusa.

jb/jp

Podczas pracy korzystałam z artykułu badaczki Doroty Myśliwy "Kobiety na Igrzyskach Olimpijskich", który został opublikowany w publikacji zbiorowej "Kalejdoskop genderowy: w drodze do poznania płci społeczno-kulturowej w Polsce".

Reprezentacje 44 krajów

Mimo przedsięwziętych środków bezpieczeństwa oficjalne stanowisko organizatorów nie było w stanie zapewnić działu reprezentacji Niemiec. Do udziału zaproszone były kolejne państwa - Austria, Bułgaria, Turcja i Węgry. Pojawiły się też tak egzotyczne w tamtych czasach reprezentacje jak Ekwador, Filipiny, Haiti, Irlandia, Litwa, Meksyk i Urugwaj. 

Wszystkich startujących ekip było 44. Prym wiedli mężczyźni - 3092, a kobiet zaledwie 136. Doliczono się 126 konkurencji w 17 dyscyplinach. Całość rozpoczęła się nieco wcześniej niż zazwyczaj i trwała znacznie dłużej niż późniejsze Olimpiady, bo aż do 27 lipca. Co ciekawe, jak w wielu innych Igrzyskach, tak i w Paryżu miały miejsce także dyscypliny pokazowe, które niestety nie zyskały uznania publiczności. Dla porządku wymieniamy, że były to jeu de paume, kajakarstwo, la canne, pelota i savate. Musimy przyznać, że poza pelotą są czymś niezwykle archaicznym w światowym sporcie.

Letnie Igrzysjka Olimpijskie, Paryż 1924 r., źr. Wikipedia/domena publiczna

Publiczna zbiórka pieniędzy

Nasza, wybitnie męska reprezentacja - startowała tylko jedna kobieta, szpadzistka Wanda Dubieńska - wystąpiła w 10 dyscyplinach. Co ciekawe, zdobyliśmy wtedy dwa medale. Srebrny padł udziałem drużyny w kolarstwie torowym - 4 na 4 km, a drugim był brązowy w jeździectwie, w konkursie skoków. W pozostałych dyscyplinach zajęliśmy jeszcze tylko 7. miejsce w zapasach w wadze średniej.

Musimy zdawać sobie sprawę z faktu, że wyjazd opłacany przez władze państwowe stanowiła jedynie niewielka kwota subwencji... resztę sumy opłacono z publicznej zbiórki pieniężnej - takie wtedy były zasady finansowania reprezentacji sportowych, a opłaty wynikające w praw reklamowych jeszcze nie weszły w życie.

Amerykanie, Francuzi, Finowie

Dość powiedzieć, że najwięcej medali zdobyły reprezentacje Stanów Zjednoczonych - 99 i w tym 45 złotych, Finlandii 37 w tym 14 złotych i Francji 38 w ty 13 złotych. Co ciekawe i nowatorskie w związku z tą olimpiadą, to fakt powstania pierwszej wioski olimpijskiej i umieszczenie tam poszczególnych reprezentacji. Ryszard Opiatowski, opisując na łamach "Przeglądu Sportowego", tak zaznacza tę historyczność olimpiady w Paryżu: "Sportowy świat zachwycał się wyczynami Paavo Nurmiego, a Polacy cieszyli się, że w letnich igrzyskach zadebiutowała nasza reprezentacja". Pojawienie się tego fińskiego zawodnika wskazuje fakt, że tak dobre miejsce w klasyfikacji medalowej zajęła Finlandia. "Finowie zdominowali biegi długie, zdobywając osiem złotych medali, w tym aż pięć Paavo Nurmi. W sprintach bohaterami byli Brytyjczycy Harold Abrahams i Eric Liddell, których historia została potem pokazana w jednym z najlepszych filmów wszech czasów Rydwany ognia".

Narodziny Tarzana

Na uwagę zasługują także wyczyny amerykańskiego pływaka: "Narodziny Tarzana. Jednym z bohaterów igrzysk był amerykański pływak Johnny Weissmuller. Urodził się cesarstwie austro-węgierskim w 1904 roku (miejscowość Freidorf). Wyemigrował do USA z rodziną i tam został wybitnym sportowcem. Do Paryża przybył w glorii chwały, bowiem jako pierwszy człowiek przepłynął dystans 100 metrów stylem dowolnym poniżej minuty (58,6 sekundy). We Francji w konkurencjach pływackich wywalczył trzy złote medale i brąz w... turnieju piłki wodnej! Potem zasłynął jako odtwórca roli tytułowej w cyklu filmów o Tarzanie".

Norman Borzęcki, na stronach Historii.org.pl zamieszcza też dość istotne informacje: "Rząd i władze Paryża wyasygnowały na cel organizacji igrzysk 30 milionów franków. Nowoczesny stadion mogący pomieścić ponad 60 tysięcy widzów, z bieżnią lekkoatletyczną o obwodzie 500 metrów powstał na terenach zajmowanych przez Racing Club de France (...). Co ważne, po raz pierwszy w historii wydzielono tzw. wioskę olimpijską, tuż obok obiektu. Mimo wszystko gros sportowców wybierało wygodniejsze hotele. Zaproszono reprezentacje Argentyny, Australii, Austrii, Belgii, Brazylii, Bułgarii, Chile, Czechosłowacji, Danii, Egiptu, Ekwadoru, Estonii, Filipin, Finlandii, Francji, Grecji, Haiti, Hiszpanii, Holandii, Indii Brytyjskich, Japonii, Królestwa SHS (Serbów, Chorwatów i Słoweńców, z których przyjechali tylko ci ostatni), Kanady, Kuby, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Meksyku, Monako, Norwegii, Nowej Zelandii, Polski, Portugalii, Rumunii, Szwajcarii, Szwecji, Turcji, Urugwaju, USA, Węgier, Wielkiej Brytanii, Włoch oraz Związku Południowej Afryki. W oczy rzuca się brak Niemiec (Republiki Weimarskiej)... Oficjalnie ich zawodników nie dopuszczono do rywalizacji z powodu "niemożności zapewnienia im pełnego bezpieczeństwa", natomiast nieoficjalnie z uwagi na wciąż silne narodowe uprzedzenia Francuzów (Antigermanisme). Chiny, mimo zaproszenia, nie przysłały żadnych sportowców. Zabrakło również Związku Radzieckiego, który dopiero w 1951 r. uzyskał członkostwo w MKOl".

Warto wspominać te dawne wydarzenia sportowe, które tak znacząco ukształtowały obecną teraźniejszość.

PP