Historia

Alzheimer – od ponad 100 lat zagadka dla neurochirurgów

Ostatnia aktualizacja: 19.12.2022 05:35
107 lat temu, 19 grudnia 1915 roku, zmarł Alois Alzheimer, lekarz psychiatra, neuropatolog. Jako pierwszy sporządził raport pośmiertny z badania mózgu pacjentki, która cierpiała na zaburzenia pamięci, mowy i innych funkcji życiowych, stwierdzając u niej "rozległą przedstarczą atrofię mózgu", którą nazywa się oficjalnie do dziś chorobą Alzheimera.
Alois Alzheimer, zdjęcie z ok. 1915 r. Autor nieznany
Alois Alzheimer, zdjęcie z ok. 1915 r. Autor nieznanyFoto: Wikimedia Commons

Posłuchaj
25:09 alzheimer zagadką dla neurologów, Naukowy wieczór z Jedynką 2012.mp3 Audycja z cyklu "Wieczór naukowy" Jedynki pt. "Alzheimer zagadką dla neurologów". Gośćmi Artura Wolskiego byli: prof. Maria Barcikowska z Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej Polskiej Akademii Nauk, prof. Tadeusz Parnowski, prezes Polskiego Towarzystwa Psycho-Geriatrycznego z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie oraz Alicja Sadowska, przewodnicząca Zarządu Stowarzyszenia Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera. (PR, 2012)

 

Pacjentka Auguste D.

Zaobserwował go u swojej zmarłej 56-letniej pacjentki, Auguste Deter. Poznał ją, gdy miała 51 lat, 25 listopada 1901 roku w czasie swej pracy w zakładzie psychiatrycznym we Frankfurcie, do którego przywiózł ją mąż. W ostatnim czasie zauważył w jej zachowaniu znaczne zmiany: Auguste stała się zazdrosna i nie potrafiła wykonywać najprostszych czynności domowych, chowała przedmioty tak, że nie potrafiła ich znaleźć, czuła się śledzona i naprzykrzała się sąsiadom.

Profesor Alzheimer zajął się nią i stwierdził, że pacjentka nie posiada orientacji czasoprzestrzennej, nie potrafi sobie przypomnieć prawie żadnych szczegółów z życia i często daje odpowiedzi nie mające żadnego związku z pytaniem. Ponadto jej nastroje szybko się zmieniały pomiędzy lękiem, nieufnością, odrzucaniem i popłakiwaniem. Nie można było pozwolić jej na swobodne poruszanie się po zakładzie, bo miała zwyczaj dotykać twarzy innych pacjentów, na co ci często reagowali agresją.

Auguste
Auguste Deter (1850-1906), pacjentka prof. Aloisa Alzheimera

Alzheimer już wielokrotnie wcześniej natykał się na pacjentów z podobnymi objawami, byli oni jednak w wieku przeważnie co najmniej 70 lat. Alzheimer poświęcił pacjentce wiele uwagi, cierpliwie prowadząc przez najbliższe tygodnie dalsze rozmowy.

Auguste Deter zmarła 9 kwietnia 1906 w wyniku zakażenia krwi, do którego doszło w ranach spowodowanych odleżynami. Na prośbę Alzheimera przesłano mu do Monachium jej mózg i historię choroby. Badanie mikroskopowe wykazało rozległe zwyrodnienie komórek nerwowych. Alzheimer określał przedstawianą przez siebie chorobę jako choroba zapominania. Określenia "choroba Alzheimera" użył po raz pierwszy Emil Kraepelin w swoim Podręczniku psychiatrii z 1910 roku. Oficjalnie nazwa ta została przyjęta na kongresie lekarzy w Lozannie w 1967 roku.

im

Czytaj także

Ludwik Gąsiorowski. Lekarz nazywany ojcem polskiej medycyny

Ostatnia aktualizacja: 09.12.2023 05:35
Nie jest przesadą zdanie doktora Koehlera o Ludwiku Gąsiorowskim, iż był on jedną z najwybitniejszych postaci swoich czasów w Wielkopolsce. Nie jest również przesadnym stwierdzenie profesora Skobla, że Gąsiorowski może służyć za wzór lekarza.
rozwiń zwiń
Czytaj także

55. rocznica pierwszej próby przeszczepu serca w Polsce. Posłuchaj wspomnień lekarza, który przeprowadził operację

Ostatnia aktualizacja: 04.01.2024 05:47
Pionier polskiej kardiochirurgii prof. Jan Moll rok po pierwszym na świecie przeszczepie serca sam podjął próbę transplantacji tego narządu w Polsce. Próbę niestety nieudaną. Posłuchaj archiwalnej rozmowy z prof. Mollem.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Rewolucja pod szkiełkiem. Robert Koch i jego bakterie

Ostatnia aktualizacja: 24.03.2024 05:45
Zarazki wywołujące choroby? W XIX wieku większość lekarzy odrzucało taką możliwość. Bardziej atrakcyjna wydawała się teoria samorództwa sprzed 2200 lat. Ideę tę obalił Ludwik Pasteur, ale dopiero Robert Koch w naukowy sposób udowodnił chorobotwórczość niektórych drobnoustrojów.
rozwiń zwiń