Historia

Deklaracja niepodległości. Symbol wolności Amerykanów

Ostatnia aktualizacja: 04.07.2021 05:40
245 lata temu, 4 lipca 1776 uchwalono Deklarację niepodległości Stanów Zjednoczonych – akt prawny uzasadniający prawo Trzynastu Kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej do wolności i niezależności od króla Wielkiej Brytanii, Jerzego III.
Podpisanie Deklaracji Niepodległości
Podpisanie Deklaracji NiepodległościFoto: John Trumbull (1819), źr. United States Capitol, Wikipedia/dp

– Stany Zjednoczone nie grały wtedy wielkiej roli międzynarodowej i nie chciały jej jeszcze tego odgrywać – mówił Andrzej Pomian w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. – A jednak ten ich krok odbił się natychmiast wielkim echem w świecie cywilizowanym.


Posłuchaj
11:28 RWE_Pomian o święcie niepodległości.mp3 Pogadanka Andrzeja Pomiana na temat idei niepodległości Stanów Zjednoczonych. (RWE, 18.06.1982)

 

Oświecony naród

Tekst Deklaracji ułożył Thomas Jefferson nawiązując do poglądów innych myślicieli oświecenia, w szczególności Johna Locka. Współautorami byli również John Adams i Benjamin Franklin.

W dokumencie czytamy: Uważamy następujące prawdy za oczywiste: że wszyscy ludzie stworzeni są równymi, że Stwórca obdarzył ich pewnymi nienaruszalnymi prawami, że w skład tych praw wchodzi prawo do życia, wolność i dążenia do szczęścia.

Thomas

Na zdjęciu: Thomas Jefferson, oficjalny portret prezydencki, aut. Rembrandt Peale (1800), źr. Biały Dom, Wikipedia/dp

– Nawet państwa na ogół tak wolnościowe jak Wielka Brytania stosowały się do tych zasad niechętnie i częściowo – zaznaczał Andrzej Pomian. – Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych była więc zapoczątkowaniem wielkiego eksperymentu dziejowego, pierwszą zapowiedzią zbudowania państwa na zasadach liberalnej filozofii oświecenia.

src=" //static.prsa.pl/b5b00b07-81c4-4345-a770-a45fe6df6726.file"


Tekst dokumentu

W Deklaracji niepodległości można wyróżnić pięć części. Na początku Kongres wyjaśnił intencje, jakimi się kierował uchwalając ten dokument. Następnie tekst odwołuje się do filozofii oświecenia i wartości, jakie przyświecały jej twórcom. Dalej zawarto szereg zarzutów przeciwko królowi brytyjskiemu Jerzemu III. Przedostatnia część tekstu, to przyjęta 2 lipca rezolucja niepodległościowa. Ostatnią część stanowią podpisy przedstawicieli 13 kolonii obecnych na II Kongresie Kontynentalnym.

Znaczenie historyczne

– Jej rola historyczna nie ogranicza się do oficjalnego proklamowania praw człowieka – podkreślał Andrzej Pomian. – Głosi ona coś więcej: naturalne prawo każdego narodu do własnego państwa, niepodległości. Co nabrało większej wymowy w latach następnych, a nigdzie nie miała większego wydźwięku niż w Polsce.

Deklaracja niepodległości była bezsprzecznie podstawą konstytucji, która weszła w życie 4 marca 1789. Dokument z 4 lipca 1776 roku i jego oświeceniowe założenia były bliskie także twórcom Konstytucji 3 Maja w Polsce. Obecnie dzień uchwalenia Deklaracji niepodległości jest obchodzony w Stanach Zjednoczonych jako święto narodowe.

mb

Zobacz więcej na temat: HISTORIA Stany Zjednoczone USA
Czytaj także

Bunt amerykańskich Indian - bitwa nad Little Bighorn

Ostatnia aktualizacja: 25.06.2014 07:00
25 czerwca 1876 rozegrała się bitwa nad Little Bighorn, w której sprzymierzone plemiona indiańskie pokonały regularne oddziały Stanów Zjednoczonych. Konsekwencje tego zwycięstwa okazały się jednak zgubne dla Indian.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Święto Dziękczynienia jak polskie dożynki

Ostatnia aktualizacja: 28.11.2019 05:55
Szczególne znaczenie Dnia Dziękczynienia dla Ameryki polega także na tym, że to święto łączy ludzi ponad religiami. Jest równie ważne dla chrześcijan, jak i dla judaistów, buddystów oraz mahometan.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Benjamin Franklin - ujarzmił pioruny i Amerykanów

Ostatnia aktualizacja: 17.04.2023 05:35
Mąż stanu, uczony, wynalazca, filozof, drukarz, wydawca, publicysta i kupiec. W pamięci ludzkości zapisał się jako ten, co "niebiosom wydarł pioruny, a berło tyranom".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Droga 66. Symbol amerykańskiej wolności

Ostatnia aktualizacja: 27.06.2022 05:35
"Droga 66 jak magnes przyciąga niebanalne i nietuzinkowe osobowości. I wyzwala w tych ludziach niesamowite pomysły, a także energię do ich zrealizowania" - pisała dziennikarka Dorota Warakomska, autorka książki "Route 66".
rozwiń zwiń