Historia

Caravaggio – malarz awanturnik, który inspirował

Ostatnia aktualizacja: 29.09.2023 05:40
"Zginiesz marnie, jak marnie żyłeś" – mawiał, kreując czarną legendę Caravaggia inny malarz Giovanni Baglione. Jaki był naprawdę Caravaggio?
Caravaggio (około 1621 roku), obraz Ottavio Leoni
Caravaggio (około 1621 roku), obraz Ottavio LeoniFoto: Biblioteka Marucelliana, Florencja, Wikipedia/dp

452 lata temu urodził się Michelangelo Meris, włoski malarz, który do historii przeszedł jako Caravaggio.

Malarstwo

W latach 1584–1588 Caravaggio odbywał praktykę u malarza Simona Peterzana z Mediolanu, ucznia Tycjana. Wówczas młody malarz zapoznał się z twórczością Leonarda da Vinci i sztuką Lombardii.

We wczesnej twórczości malował głównie martwą naturę, w realistyczny sposób ujmował tematy mitologiczne. Charakterystyczna dla Caravaggia jest fizyczna szczegółowość. Malarz skupiał się na takich detalach, że dziś naukowcy są w stanie rozpoznać nawet choroby roślin, które malował. W dojrzałym okresie zwrócił się ku malarstwu religijnemu. Postaci świętych miały plebejskie rysy twarzy, co budziło powszechne oburzenie. Malarz jednak nigdy nie poprawiał swoich dzieł.


Posłuchaj
59:35 Caravaggio.mp3 Caravaggio – życie i twórczość – mówi historyk sztuki profesor Dorota Folga-Januszewska, aud. Hanny Marii Gizy z cyklu "Sezon na Dwójkę". (PR, 29.07.2010)

– Caravaggio był znany z bardzo komercyjnego podejścia do malarstwa – podkreślała prof. Dorota Folga-Januszewska w audycji Hanny Marii Gizy z cyklu "Sezon na Dwójkę". – Malował nawet kopie swoich bardzo znanych obrazów.

Nowe spojrzenie na obraz

– Wówczas stworzono wielkie urządzenia optyczne pozwalające na wykonywanie wielkich malowideł ściennych, na nanoszenie szkiców na architekturę przy pomocy sprzętu optycznego – tłumaczyła prof. Folga-Januszewska. – Urządzenia te otrzymał również Caravaggio.

Okazało się to przełomowym momentem w rozwoju malarstwa. Wszystko to działo się jeszcze 200 lat przed wynalezieniem fotografii. Cały malarski świat chciał wykorzystać camera obscura. Rubens czy Antoon van Dyck na początku XVII wieku przybyli do Rzymu tylko po to, aby zobaczyć ten genialny wynalazek, który zmieniał malarstwo.

Wątki kryminalistyczne

Życie włoskiego malarza było niezwykle burzliwe i awanturnicze, nawet jak na czasy, w których tego typu zachowanie było na porządku dziennym. Akta sądowe i policyjne liczą wiele stron. 29 maja 1606 Caravaggio zabił, prawdopodobnie nieumyślnie, młodego Ranuccia Tomassoniego. Malarz musiał uciekać do Neapolu, gdzie chroniony był przez liczący się ród Colonów.

W 1608 roku Caravaggio został aresztowany. Podejrzany o pobicie jednego z kawalerów maltańskich musiał uciekać na Sycylię. Po kilku miesiącach wrócił do Neapolu.

Tam przeżył zamach na swoje życie z rąk nieustalonego sprawcy. Poczatkowo przypuszczano, że malarz nie żyje, jednak później namalował on jeszcze jeden ze słynniejszych swoich obrazów "Salome z głową Jana Chrzciciela". W rysach głowy świętego na tacy można się dopatrzyć autoportretu Caravaggia.

"Niewierny
"Niewierny Tomasz" (1601 rok), aut. Caravaggio, źr. New Palace (Potsdam), Wikipedia/dp

W służbie Kościołowi

Tak skomplikowany życiorys malarza nie przeszkodził we współpracy z Kościołem. – Cały czas pamiętamy o jego bójkach, zabójstwach i strasznych wydarzeniach w życiu, ale rzadko który włoski malarz był tak silnie otoczony opieką kościoła katolickiego jak Caravaggio – podkreślała prof.  Folga-Januszewska. – Uważa się, że praca w kaplicy Contarellich, zmieniła sposób myślenia o aranżacji wnętrza kościelnego w baroku.

Caravaggio zrezygnował z fresków. Pokazał, że można malować wielkie płótna, które umieszcza się w kościołach, a ich oddziaływanie na odbiorcę może mieć znacznie większy wpływ.

W 1610 roku Caravaggio został ułaskawiony. Wtedy wyruszył do Rzymu, do którego już nigdy nie dotarł. Okoliczności śmierci malarza też nie są jasne.

Posłuchaj audycji Hanny Marii Gizy o niezwykłym życiu Caravaggia i poznaj hipotezy dotyczace jego śmierci.

mb

Zobacz więcej na temat: HISTORIA malarstwo Włochy
Czytaj także

Kaplica Sykstyńska – dzieło życia Michała Anioła

Ostatnia aktualizacja: 09.08.2017 11:11
"Kto nie widział Kaplicy Sykstyńskiej, ten nie może mieć pojęcia do czego zdolny jest tylko jeden człowiek, Michał Anioł" – napisał niemiecki poeta Johann Wolfgang Goethe.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Giorgio Vasari – spisał żywoty artystów

Ostatnia aktualizacja: 27.06.2015 06:00
Jego dziełem życia są "Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów". – Do dziś każdy, kto zajmuje się dziejami sztuki zaciąga dług wdzięczności wobec tego człowieka – podkreślała dr Bożena Fabiani.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Julian Fałat – akwarele wybrał z biedy

Ostatnia aktualizacja: 09.07.2023 05:40
9 lipca 1929 roku zmarł Julian Fałat, jeden z najwybitniejszych polskich akwarelistów, przedstawiciel realizmu i impresjonistycznego pejzażu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gustav Klimt. Zrewolucjonizował sztukę XX wieku

Ostatnia aktualizacja: 14.07.2023 05:45
Fascynowały go kobiety, zarówno w pracy malarza, jak i w życiu. Jego obrazy i rysunki nawet dziś wydają się zbyt śmiałe.
rozwiń zwiń