Historia

Władysław Łokietek - wielki mały człowiek

Ostatnia aktualizacja: 02.03.2019 06:00
Zjednoczenie państwa po ponad stuletnim okresie rozbicia dzielnicowego to niewątpliwy sukces tego króla. Hardy władca poza sukcesami ma jednak na swoim koncie także kilka złych, brzemiennych w skutki decyzji.
Audio
  • Prof. Paweł Wieczorkiewicz i prof. Marek Urbański dyskutują o postaci Władysława Łokietka w audycji Arkadiusza Ekierta z cyklu "Piękny i bestia". (PR, 2003)
  • Spór o postać Władysława Łokietka prowadzą dr Jan Sałkowski i dr hab. Grzegorz Myśliwski w audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie". (PR, 20.02.2000)
Władysław Łokietek, wizja Jana Matejki, źr. Wikimedia Commonsdp
Władysław Łokietek, wizja Jana Matejki, źr. Wikimedia Commons/dp

866 lat temu, 2 marca 1333 roku zmarł Władysław Łokietek, król Polski, który zjednoczył państwo po okresie rozbicia dzielnicowego.

Młody Władysław nie miał łatwego startu. Ponad sto lat rozbicia dzielnicowego doprowadziło do rozdrobnienia państwa między piastowskie książątka. Jemu przypadła niewielka dzielnica brzesko-kujawska.

Nie było mu zapewne łatwo ze względu na niewielki, nawet jak na standardy średniowieczne, wzrost. Z tego względu, już za życia, nosił przydomek "Łokietek". Przyszłemu królowi nie brakowało jednak hartu ducha i zaciętości. Wychowany na dworze krakowskim wuja Bolesława Wstydliwego i zapatrzony w starszego brata Leszka Czarnego, który objął władzę nad Małopolską, sam zapragnął powiększać swoje panowanie. O władzę zwierzchnią spierał się najpierw ze śląskim Henrykiem Probusem, a później z królem Przemysłem II.

Niespodziewanie do walki o zwierzchnictwo i tron krakowski włączył się król czeski z dynastii Przemyślidów, Wacław II. Łokietek musiał uciekać z kraju. - Niestety zachowywał się jak mały, dzielnicowy książę z Kujaw. Nie był w stanie zrozumieć, że przez ponad sto lat rozbicia dzielnicowego, dokonały się przemiany społeczne i polityczne, co doprowadziło do wydalenia go z kraju – wyjaśniał dr Jan Sałkowski w audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie".

Do walki o tron krakowski powrócił w 1306 roku. Udało mu się opanować Małopolskę i przejąć dziedzictwo Przemysła II – okrojoną najazdami brandenburskimi Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie. 20 stycznia 1320 Władysław został koronowany w Krakowie (była to pierwsza koronacja w tym mieście) na króla Polski.

- Był raczej człowiekiem, który rozbił państwo zjednoczone przez Przemyślidów tylko dla swojej niepohamowanej żądzy bicia się z każdym bez względu na stosunek sił, potrzeby i celowość tej wojaczki – oceniał prof. Marek Urbański w audycji Arkadiusza Ekierta z cyklu "Piękny i bestia".

Wojny Łokietka doprowadziły do utraty przez Polskę Pomorza Gdańskiego i ojcowizny - Kujaw. Te ostatnie stracił podczas wojny z Krzyżakami. To wówczas doszło do słynnej bitwy pod Płowcami.

Inną ocenę polskiego króla przedstawił dr hab. Grzegorz Myśliwski. - Łokietek zasługuje na szacunek choćby z tego powodu, że był władcą, który się nie poddawał – stwierdził historyk.

Co na ten temat uważali pozostali goście programów Polskiego Radia? Posłuchaj audycji poświęconych postaci Władysława Łokietka.

bm

Czytaj także

Kazimierz III Wielki. Ostatni Piast na polskim tronie

Ostatnia aktualizacja: 05.11.2023 05:55
Historia nadała mu przydomek "Wielki", jako jedynemu polskiemu królowi. – Rzadko, który władca był w stanie stworzyć tak pozytywny bilans swojego panowania – mówił prof. Henryk Samsonowicz w audycji Polskiego Radia z 2001 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Mieszko II - w cieniu ojca

Ostatnia aktualizacja: 10.05.2023 05:35
Historia ocenia drugiego króla Polski przez pryzmat sukcesów Bolesława Chrobrego. Mieszko, jak nikt inny, boleśnie przekonał się o tym, że bycie synem wybitnego ojca nie jest łatwe.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kontrowersyjny król - Bolesław II Szczodry

Ostatnia aktualizacja: 06.02.2016 15:50
"Dobrze zaczął, ale źle skończył". W Jedynce będziemy mówić o życiu króla Bolesława II Szczodrego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Władysław Herman - gamoniowaty władca, który stracił cały autorytet

Ostatnia aktualizacja: 14.02.2016 13:53
Schorowany 37-latek przez przypadek objął tron Polski. Nie cieszył się dobrą opinią wśród mu współczesnych. Autorytet władcy sięgnął przysłowiowego bruku, ale za jego czasów kultura i gospodarka kwitły, a kraj rozwijał się w spokoju.
rozwiń zwiń