Historia

Nieznane zdjęcia z podpisania paktu: Ribbentrop-Mołotow

Ostatnia aktualizacja: 23.08.2019 07:00
Polskie Radio dotarło do serii zdjęć wykonanych w ostatnim tygodniu sierpnia 1939 roku w Moskwie. Są one krótką subiektywną kroniką wyjazdu delegacji niemieckiej do Rosji w celu podpisania paktu wymierzonego m.in. w Polskę.
Moskwa, sierpień 1939 roku
Moskwa, sierpień 1939 rokuFoto: IPN

Pobyt Niemców w Moskwie był krótki, ale owocny. Późnym wieczorem 23 sierpnia 1939 roku minister spraw zagranicznych hitlerowskich Niemiec Joachim von Ribbentrop oraz sowieckiej Rosji Wiaczesław Mołotow, podpisali na Kremlu przygotowywany od dłuższego czasu oficjalny dokument. Świadkiem tej historycznej chwili był Józef Stalin.

Formalnie był to pakt o nieagresji między III Rzeszą a ZSRR. Dołączono do niego jednak dwie strony zawierające tzw. tajną część. Dotyczyła ona sytuacji już po planowanej napaści Niemiec na Polskę i związana była z podziałem stref wpływów pomiędzy III Rzeszą a sowiecką Rosją. Poza Polską omówiono tam także sytuację Łotwy, Litwy, Finlandii, Estonii oraz Rumunii. W momencie podpisywania paktu Ribbetrop-Mołotow: suwerennych i niepodległych państw.

Delegacja niemiecka na lotnisku w Moskwie, z przodu w białym płaszczu Joachim von Ribbentrop
Delegacja niemiecka na lotnisku w Moskwie, z przodu w białym płaszczu Joachim von Ribbentrop, sierpień 1939 rok, źr. IPN

Uśmiechnięte twarze, kieliszki w dłoniach

Z serii zdjęć, do których dotarło Polskie Radio, znane są na pewno fotografie uwieczniające sam moment podpisania paktu oraz portret Stalina z papierosem w ręku stojącego obok Joachima von Ribbentropa. Na niektórych z nich widać duży luz. Są one zdecydowanie mniej oficjalne od tych, które publikowała ówczesna prasa i które można dziś bez trudu odnaleźć w Internecie. Ich autorem był prawdopodobnie jeden z członków delegacji niemieckiej.

Toast wznoszony przez Mołotowa i Stalina, 23 sierpnia 1939 Toast wznoszony przez Mołotowa i Stalina, 23 sierpnia 1939, źr. IPN

Przylot na moskiewskie lotnisko grupy Niemców przypomina atmosferę wycieczki albo pikniku. Duża grupa mężczyzn została przywitana przez niewielką delegację wysłanników Kremla. Kolejne zdjęcia: to między innymi toast wznoszony przez Mołotowa i Stalina przy suto zastawionym stole oraz obrazki z życia mieszkańców Moskwy w przededniu II wojny światowej.

Stalin i Ribbentrop po podpisaniu paktu, 39 sierpnia 1939 Stalin i Ribbentrop po podpisaniu paktu, 23 sierpnia 1939, źr. IPN

Pakt, który de facto był IV rozbiorem Polski

Radość, jaką okazywali przedstawiciele dwóch potężnych wówczas totalitarnych państw, uwieczniona na fotografiach jest zrozumiała. Podpisano dokument, który dawał Niemcom pewność, że sowiecka Rosja po ich ataku na Polskę, może wykonać "cios w plecy". I tak też się stało.

17 września 1939 roku Rosjanie dokonali agresji na Polskę. To z pewnością przyspieszyło klęskę w prowadzonej wówczas przez nasz kraj wojnie z Niemcami. Zapowiadało też ludobójstwo polskich jeńców w Katyniu i innych miejscach kaźni na terenie sowieckiej Rosji.

Piotr Litka

Czytaj także

Zbrodnia katyńska - zagłada polskich elit

Ostatnia aktualizacja: 03.04.2020 05:50
3 kwietnia 1940 roku do Katynia wyruszyły pierwsze transporty polskich jeńców wojennych przetrzymywanych w obozach jenieckich na terytorium Związku Radzieckiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Pakt Ribbentrop-Mołotow jak czwarty rozbiór Polski

Ostatnia aktualizacja: 23.08.2023 06:00
"Gdy Polska przestanie istnieć, Zachód nie będzie miał o co walczyć" – tak w 1939 roku rozumowano w Moskwie i w Berlinie. III Rzesza i Związek Sowiecki podpisały pakt o nieagresji, na mocy którego Hitler i Stalin podzielili między siebie terytorium Polski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Józef Czapski: to był szok, oni wszyscy zostali zabici

Ostatnia aktualizacja: 13.04.2022 05:55
- Zupełnie nie wyobrażałem sobie tego, żeby ci wszyscy ludzie mieli zostać zlikwidowani. Nikt w to nie wierzył, poza Andersem, który był przekonany, że to wszystko jest możliwe – mówił Józef Czapski, który z rozkazu gen. Władysława Andersa szukał zaginionych polskich oficerów na terenie sowieckiej Rosji.
rozwiń zwiń