Historia

Mahatma Gandhi. Żołnierz pokoju, ojciec narodu

Ostatnia aktualizacja: 02.10.2022 05:30
Mahatma Gandhi urodził się 2 października 1869 roku. Indyjski filozof, pisarz, polityczny i duchowy przywódca Hindusów przed uzyskaniem niepodległości był jednym z twórców współczesnej państwowości indyjskiej i propagatorem pacyfizmu jako środka walki politycznej.
Mahatma Gandhi
Mahatma Gandhi Foto: Wikimedia/domena publiczna

Działacz Indyjskiego Kongresu Narodowego stał się ikoną XX wieku oraz inspiracją dla takich ludzi jak Martin Luther King, Nelson Mandela i Dalajlama. W książce "Autobiografia. Dzieje moich poszukiwań prawdy" opowiedział o tym, jak rozwijał koncepcję niestosowania przemocy oraz biernego oporu. Za swoją działalność polityczną był wielokrotnie więziony, a 30 stycznia 1948 roku - w wieku 78 lat - zginął z rąk hinduskiego fanatyka Nathurama Godse. Żałoba po jego śmierci na krótką chwilę zjednoczyła podzielony naród indyjski.

- Zgasło światło naszego życia i mrok otacza nas zewsząd. Nasz uwielbiany przywódca, Bapu, Ojczulek, jak go zwaliśmy, ojciec narodu, nie żyje - obwieścił przez głośniki radiowe premier Indii Jawaharal Nehru.


Posłuchaj
30:07 mahatma gandhi___f 57869_tr_0-0_10806413adad5e94[00].mp3 Audycja biograficzna z cyklu ”Postacie XX wieku” na temat życia i działalności Mahatmy Gandhiego – rozmowa red. Sławomira Szofa z prof. Andrzejem Bartnickim i prof. Tomaszem Nałęczem. (PR, 3.07.1993)

 

gandhi 663.jpg
Archiwum Gandhiego sprzedane za milion dolarów

Mimo, że w momencie odzyskania przez Indie niepodległości Gandhi nie pełnił już żadnej funkcji państwowej ani partyjnej, a cała władza przeszła całkowicie w ręce Nehru, jego autorytet był wciąż silny, każdy liczył się z jego słowem. Gandhi starał się załagodzić napięcie miedzy różnymi grupami, uspokoić nastroje antymuzułmańskie, a tym samym antyhinduskie po drugiej stronie, co nie podobało się ekstremistom po jednej i drugiej stronie.

Ostatni dzień przywódcy duchowego Indii

Gandhi odprawiał regularnie ceremonię publicznych modłów. Tak miało być również 30 stycznia 1948 roku - ostatniego dnia jego życia. Modlitwy odbywały się w rezydencji wielkiego przemysłowca indyjskiego Birla, z którego gościny korzystał. Na ceremonię oprócz przyjaciół i zwolenników ściągało też zwykle sporo obcych wiedzionych obowiązkiem lub tylko ciekawością. Jeden z naocznych świadków zamachu relacjonował potem w radiu angielskim:

- W ogrodzie było tylko 300 osób. W pierwszej linii zebranych dostrzegłem krępego trzydziestokilkuletniego mężczyznę, który podbiegł po stopniach w kierunku Gandhiego, wyciągnął rewolwer i oddał kilka strzałów niemal dotykając jego ciała. Gandhi upadł. Przez kilka sekund nikt nie zdawał sobie sprawy co zaszło, wszyscy byli oszołomieni. Ktoś rzucił się na zamachowca, chwytając go za ramię. Teraz dopiero tłum się poruszył, rozległ się lament, a sześciu ludzi próbowało unieść Gandhiego. Inni rzucili się na napastnika, bito go aż upadł. Potem odprowadzono do aresztu. Gandhiego zaniesiono do domu Birla, gdzie zmarł w ciągu godziny.

Wyrok dla zabójcy

Zabójca Nathuram Godse miał 37 lat, był hinduskim fundamentalistą, pracował jako dziennikarz, redaktor gazety. Gniew tłumu zwrócił się przeciwko ekstremistom hinduskim należącym do organizacji Hindu Mahasabha, której Godse był prowincjonalnym sekretarzem. W Bombaju tłum niszczył domy znanych członków Mahasabha. W rodzinnym mieście zamachowcy spalono 50 domów.


Posłuchaj
27:22 zabójca ghandiego___17622_tr_3-3_98642950d1477d2[00].mp3 Zabójca Gandhiego - jak to było naprawdę? (Polskie Radio)

 

Proces trwał prawie rok. Na ławie oskarżonych zasiadło 10 osób. O motywach swojego działania Godse mówił: - "Gandhi sprowokował mnie swoim własnym cackaniem się z muzułmanami. Przez 20 lat prowokował nas hindusów". Zabójcę stracono 11 listopada 1949 roku.

mk/mc

Czytaj także

Archiwum Gandhiego sprzedane za milion dolarów!

Ostatnia aktualizacja: 10.07.2012 10:05
Dokumenty i zdjęcia związane z postacią słynnego duchowego przywódcy kupił rząd Indii. Zapobiegł w ten sposób wystawieniu ich na aukcji Sotheby's w Londynie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wielkie marzenie Martina Luthera Kinga

Ostatnia aktualizacja: 28.08.2020 05:53
- Wciąż mam marzenie. To jest marzenie wciąż silnie zakorzenione w amerykańskim śnie, że pewnego dnia ten naród powstanie i wyzna prawdę - mówił czarnoskóry pastor.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Indira Ghandi - zginęła z rąk najbliższych

Ostatnia aktualizacja: 31.10.2014 07:00
Indira Ghandi została zastrzelona dziś nad ranem w swej rezydencji przez dwóch członków osobistej ochrony.Przewieziono ją natychmiast do szpitala, gdzie przeprowadzono operację. Niestety o 2.00 po południu premier Indii zmarła – ta tragiczna wiadomość 31 października 1984 r. obiegła cały świat.
rozwiń zwiń