Historia

"Chłopi" z Hańczą i Krakowską na wielkim ekranie

Ostatnia aktualizacja: 07.12.2020 05:40
Po wielkim sukcesie serialu telewizyjnego "Chłopi", kręconego przez rok, od wiosny 1971, Jan Rybkowski nakręcił także dwuczęściowy film kinowy pod tym samym tytułem. Premiera kinowych "Chłopów" odbyła się 7 grudnia 1973 roku, 46 lat temu.
Kadr z filmu Chłopi: Emilia Krakowska (Jagna) i Władysław Hańcza (Maciej Boryna)
Kadr z filmu "Chłopi": Emilia Krakowska (Jagna) i Władysław Hańcza (Maciej Boryna)Foto: TVP/PAP/Ireneusz Sobieszczuk

Film oparty był na słynnej powieści Władysława Reymonta "Chłopi", za którą autor został uhonorowany Literacką Nagrodą Nobla 13 listopada 1924 roku. O ile dzieło literackie zawarte było w czterech tomach, jak w czterech porach roku – od września do końca lipca – o tyle serial telewizyjny ukazywał tę piękną epopeję chłopską w dziesięciu odcinkach (liczba miesięcy ukazanych w pierwowzorze).


Posłuchaj
43:52 reymont - droga do nobla___755_15_ii_tr_0-0_15011173cdf8d7bd[00].mp3 "Reymont - droga do Nobla" - audycja Iwony Malinowskiej z udziałem dr Anny Pyckiej oraz prof. Jana Tomkowskiego. (PR, 6.12.2015)

 


Posłuchaj
05:29 95. lat temu Władysław Stanisław Reymont jako drugi Polak otrzymał Nobla w dziedzinie literatury.mp3 95 lat temu Władysław Stanisław Reymont dostał literackiego Nobla - materiał Ewy Plisieckiej

 

Film kinowy natomiast składał się z dwu części – "Boryna" oraz "Jagna". Pomysł ten sugeruje skupienie się na dwojgu, najistotniejszych według reżysera, bohaterów całej opowieści.

Niezapomniane role stworzyli wybitni polscy aktorzy: Władysław Hańcza i Emilia Krakowska. Hańcza znany był już szerokiej widowni, z wcześniejszych ról – głównie jako Kargul z filmu "Sami swoi" (1967), ale też z "Popiołów" (1965), "Hrabiny Cosel" (1968), "Pana Wołodyjowskiego" (1969), czy z bardzo popularnych seriali telewizyjnych: "Stawka większa niż życie" (1968), "Hrabina Cosel" (1968) oraz "Przygody pana Michała" (1969).

Dla Władysława Hańczy zagranie tak fantastycznej roli nie stanowiło większego problemu, a trzeba przyznać, że jest to jedna z największych ról męskich w polskim filmie. Od tej pory Władysław Hańcza to nie tylko Kargul, ale też Boryna – niezależnie, w jakiej innej roli występuje – tak właśnie określają Go widzowie.

Dla Emilii Krakowskiej tak wielka i trudna rola była nie lada wyzwaniem. Po ukończeniu warszawskiej PWST (1963) grała głównie w teatrach Powszechnym i Narodowym w Warszawie. Z ról kinowych widzowie mogli ją pamiętać z filmów "Brzezina" (jedna z ról głównych, 1970) czy z ról drugoplanowych w "Seksolatki" (1971) oraz "Wesele" (1972).

Rola Jagny w "Chłopach" była niezwykle wymagająca i pełna wyzwań, wszak powieść Reymonta to sztandarowy przykład realizmu wzbogaconego o elementy naturalizmu. Każda kluczowa scena nie mogła być niedopowiedziana, każdy ruch, gest, każdy obraz, choćby te pełne nagości czy lubieżności, musiały być prawdziwie naturalne, pełne głębi.

Należy jednoznacznie stwierdzić, że Emilia Krakowska tą rolą na zawsze zapamiętała się polskim widzom jako "Wielka Dama Polskiego Kina" i często widzowie właśnie z rolą Jagny wiążą Jej wizerunek.

Szkoda tylko, że nie zachowała się żadna kopia nakręconej w 1922 roku pierwszej kinowej wersji "Chłopów" (w reżyserii Eugeniusza Modzelewskiego). Przy realizacji tamtego filmu brał udział osobiście autor powieści – Władysław Reymont.


Posłuchaj
25:29 Reymont - Biografie niezwykłe.mp3 Władysław Reymont - audycja Hanny Szof z cyklu "Biografie niezwykłe". (PR, 26.01.2009)

 

PP


Czytaj także

Ponad pół wieku pieśni o Małym Rycerzu. "Przygody Pana Michała" mają 54 lata

Ostatnia aktualizacja: 14.11.2023 05:50
- Koń przed rozpoczęciem zdjęć był dla mnie wyrośniętym psem - śmiał się Tadeusz Łomnicki, wspominając pracę nad rolą Michała Wołodyjowskiego. Już od ponad pół wieku - to przez pryzmat jego kreacji - spoglądamy na Sienkiewiczowskiego bohatera. Nie tylko dzięki filmowi, ale także serialowi, który na ekranach telewizorów zagościł po raz pierwszy 14 listopada 1969 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Władysław Reymont. Nagroda Nobla, która przyszła nie w porę

Ostatnia aktualizacja: 13.11.2023 06:00
"Okropne! Nagroda Nobla, pieniądze, sława wszechświatowa i człowiek, który bez zmęczenia wielkiego nie potrafi się rozebrać. To istna ironia życia. Urągliwa i prawdziwie szatańska" – tak noblista skomentował wyróżnienie w liście do przyjaciela. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Władysław Hańcza. Raz Radziwiłł, trzy razy Kargul

Ostatnia aktualizacja: 19.11.2023 05:40
46 lat temu zmarł Władysław Hańcza, aktor, reżyser teatralny i pedagog, odtwórca m.in. kultowej postaci Kargula w trylogii Sylwestra Chęcińskiego "Sami swoi", "Nie ma mocnych" oraz "Kochaj, albo rzuć".
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Chłopi". Jagna z Boryną wchodzą do telewizji

Ostatnia aktualizacja: 26.11.2023 05:40
51 lat temu miała miejsce premiera serialu telewizyjnego według słynnej powieści Władysława Reymonta. "Chłopi" w reżyserii Jana Rybkowskiego to jedna z najpopularniejszych produkcji w historii Telewizji Polskiej.
rozwiń zwiń