Historia

Powstanie Warszawskie. 16 sierpnia 1944. "Był to dzień, w którym zginęło dwóch poetów"

Ostatnia aktualizacja: 16.08.2023 05:47
Tego dnia niemieckie wojsko po raz pierwszy ostrzeliwuje Stare Miasto pociskami największego kalibru o średnicy 60 cm. Pod gruzami Warszawy giną dwaj wybitni poeci wojennej generacji, żołnierze AK – Zdzisław Leon Stroiński ps. Chmura i Tadeusz Gajcy ps. Topór.
Samobieżne działo pancerne StuG III przy skrzyżowaniu ulic Rybaki i Zakątnej na Starówce, podczas ataku niemieckiej grupy operacyjnej na Państwową Wytwórnię Papierów Wartościowych (PWPW). W tle, od prawej, fronton bloku mieszkalnego pracowników PWPW (część wysunięta ku Wiśle), wieża windy PWPW, wylot ul. Zakątnej i ruiny kamienicy Zakątna 1.
Samobieżne działo pancerne StuG III przy skrzyżowaniu ulic Rybaki i Zakątnej na Starówce, podczas ataku niemieckiej grupy operacyjnej na Państwową Wytwórnię Papierów Wartościowych (PWPW). W tle, od prawej, fronton bloku mieszkalnego pracowników PWPW (część wysunięta ku Wiśle), wieża windy PWPW, wylot ul. Zakątnej i ruiny kamienicy Zakątna 1.Foto: Nieznany/Wikipedia/domena publiczna

Posłuchaj

01:04 16 sierpnia Głód, setki rannych, polowy szpital przy ul. Długiej - wspomnienie Bronisława Trońskiego ps. Jastrząb. (Archiwum PR) 

Pod dowództwem mjr. Mieczysława Chyżyńskiego ps. Pełka załoga Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych odpiera skutecznie ataki nieprzyjaciela od strony ulic Zakroczymskiej i Rybaki.

Skutecznie bronią się powstańcze barykady na Podwalu, Piwnej i Świętojańskiej na rogu pl. Zamkowego. Około południa Niemcy wysadzają oficynę kamienicy przy ul. Przejazd. Pod jej gruzami giną dwaj wybitni poeci wojennej generacji, żołnierze AK – Zdzisław Leon Stroiński ps. Chmura i Tadeusz Gajcy ps. Topór.

Posłuchaj
02:23 A45369 16.08 Powstancze kalendarium_1251975_1.mp3 Był to dzień, w którym zginęło dwóch poetów - Tadeusz Gajcy i Zdzisław Stroiński. (PR, 2014) 

W nocy z 15 na 16 sierpnia docierają do Cmentarza Powązkowskiego oddziały odsieczy z Puszczy Kampinoskiej pod dowództwem ppłk. Ludwika Konarskiego ps. Victor. Próbę połączenia się z nimi o dobę za późno podjmują bataliony "Czata" i "Zośka". W walkach ze Starego Miasta w kierunku Powązek ginie harcmistrz kpt. Eugeniusz Stasiecki ps. Piotr Pomian, dowódca natarcia "Zośki", zastępca naczelnika Szarych Szeregów.

Powstanie Warszawskie - zobacz serwis specjalny

Szef sztabu Komendy Okręgu Warszawa-Miasto ZWZ Antoni Chruściel ps. Monter melduje: "Straty wynoszą do tej pory około 30 proc. stanu. Niektóre oddziały mają zaledwie 20 proc. stanów pierwotnych".

Życie w mieście robi się niezwykle ciężkie – zaczyna brakować wody, ponieważ Niemcy zablokowali sieć wodociągową. "Monter" wydaje rozkaz oszczędzania wody i budowy studni.

Posłuchaj

14:25 Dni Walczącej Stolicy, 16.08.mp3 - Po raz pierwszy Niemcy ostrzeliwują Warszawę pociskami największego kalibru - cykl "Dni Walczącej Stolicy" Władysława Bartoszewskiego. (RWE, 1984) 

Gen. Tadeusz Bór-Komorowski melduje tego dnia do Londynu: "Z małymi zmianami utrzymaliśmy dotychczasowy stan posiadania. Główny wysiłek nieprzyjaciela skierowany jest na rejon Starego Miasta, gdzie bardzo uciążliwe, krwawe walki. Natarcia wyruszają po silnych nawałach ogniowych artylerii i moździerzy. Coraz mniejszy udział czołgów, skuteczne ich zwalczanie. Lotnictwo słabe. Obustronne wielkie straty. Olbrzymie zniszczenia. Postawa dobra mimo zmęczenia fizycznego i psychicznego".

im


Czytaj także

Powstanie Warszawskie. 11 sierpnia 1944. "Olbrzymia i druzgocąca przewaga nieprzyjaciela"

Ostatnia aktualizacja: 11.08.2020 06:00
Jedenasty dzień powstania, piątek. Upadek Woli. Tragiczna sytuacja na Ochocie. Reduta przy ul. Wawelskiej 60 atakowana jest od rana przez artylerię, goliaty, czołgi i piechotę. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Powstanie Warszawskie. 12 sierpnia 1944. "»Zośka« to bezwzględna dyscyplina w służbie i szczere, wspaniałe braterstwo"

Ostatnia aktualizacja: 12.08.2020 06:00
Dwunasty dzień powstania, sobota. Oddziały Kedywu bronią na przedpolu Starego Miasta wysuniętych placówek na Lesznie i na Stawkach. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Powstanie Warszawskie. Wybuch pojazdu-pułapki na Podwalu. "Jak opadł kurz, zobaczyłem jatkę z ludzkich ciał"

Ostatnia aktualizacja: 13.08.2023 06:00
13 sierpnia 1944 roku, wycofujący się Niemcy pozostawili w okolicach pl. Zamkowego opancerzony pojazd transportowy wypełniony ładunkami wybuchowymi. Kiedy żołnierze Batalionu "Gustaw" zdobytym pojazdem wjechali w ul. Kilińskiego przy Podwalu nastąpiła ogromna eksplozja. Śmierć poniosło co najmniej 300 osób, wśród nich 67 żołnierzy Batalionu "Gustaw".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Powstanie Warszawskie. 14 sierpnia 1944. "Przez niemiecką obronę nie można było przedostać się ze Starego Miasta na Żoliborz"

Ostatnia aktualizacja: 14.08.2022 05:40
Czternasty dzień powstania. Głównym punktem walk jest Stare Miasto.
rozwiń zwiń