Powstanie Warszawskie - zobacz serwis specjalny

Zapada decyzja o stopniowyym wycofywaniu oddziałów powstańczych z Czerniakowa z powodu przytłaczającej przewagi nieprzyjaciela. W nocy z Czerniakowa na Mokotów przechodzi kanałami ppłk Jan Mazurkiewicz ps. Radosław z grupą 200 rannych powstańców.

Na Czerniakowie zostają żołnierze z 1. Armii Wojska Polskiego pod dowództwem mjr Stanisława Łatyszonka, żołnierze z "Zośki", "Czaty 49" i "Kryski" pod dowództwem kpt. Ryszarda Białousa ps. Jerzy. Powstańcy odcięci od dróg do włazów kanałowych  walczą w domach przy ul. Wilanowskiej 4, 5, 6, 8 i w kilku miejscach przy ul. Idzikowskiego. Walki przenoszą się do wnętrz domów, dodatkowo nieustannie trwają bombardowania.

Niemcy masowo rozstrzeliwują młodych mężczyzn i kobiety.

Powstańcze oddziały z Żoliborza atakują niemieckie stanowiska na pograniczu dzielnicy z Marymontem. W Śródmieściu ostrzał artylerii, miotaczy min i granatników dotkilwie męczy powstańców w okolicy ulic Kruczej, Mokotowskiej i Koszykowej.

Tego dnia gen. Antoni Chruściel ps. Monter ogłasza rozkaz do żołnierzy: "Moi drodzy żołnierze! Mija 50 dzień naszej otwartej walki. Dnia 1 sierpnia wyszliśmy z podziemi, aby uderzyć na odwiecznego wroga, który przez pięć lat pastwił się nad naszym narodem. [...] Zdobyte przez Was w tym boju wartości są bezcenne, tak jak bez ceny jest Wasza krew przelana, jak bez ceny są ofiary złożone przez całą Warszawę i jej lud. Powstanie nasze przeszło już do historii, jako nieporównany czyn Narodu, który chce żyć tylko w wolności. [...] Zespoleni świętą tradycją wspólnej walki w karnych szeregach Armii Krajowej gotujcie się do dalszego wysiłku w boju o wolność Warszawy i Kraju. [...]"

Powstanie Warszawskie - zobacz serwis specjalny

Pod nawałą przewagi militarnej Niemców pada dom pod domu w ostatnich miejscach oporu powtańców na Czerniakowie. W rękach powstańców pozostają jedynie dwa budynki - przy ul. Wilanowskiej 1 i Solec 53, których broni stu kilkunastu żołnierzy.

Niemcy burzą i palą odbite domy. Późnym wieczorem przypływa kilka łodzi z praskiej strony i udaje się wywieźć część rannych na Pragę.

Ciężkie walki trwają w Śródmieściu - powstańcy rozbijają niemiecką barykadę na rogu Al. Jerozolimskich i ul. Brackiej, odpierają uderzenie na fabrykę Bormanna przy ul. Srebrnej i bronią domu przy ul. Pańskiej 109. Ludność cywilna najdotkliwiej cierpi od nalotów lotniczych i pocisków artylerii w rejonie ul. Wareckiej, Chmielnej i Brackiej.

Fragment wypowiedzi Heinricha Himmlera, Komisarz Rzeszy ds. Umacniania Niemieckości wygłoszonej 21 września 1944 roku do dowódców okręgów wojskowych i dowódców szkół wojskowych: "[...] wydałem jednocześnie rozkaz całkowitego zniszczenia Warszawy. Panowie możecie sobie pomyśleć, że jestem okrutnym barbarzyńcą. Jeśli panowie tak chcecie: tak, jestem nim, gdy tak musi być. Rozkaz brzmiał: każdy dom ma być spalony i wysadzony w powietrze".

Powstanie Warszawskie - zobacz serwis specjalny

Wczesnym rankiem Niemcy rozpoczynają szturm na dwa budynki na Przyczółku Czerniakowskim - przy ul. Solec i Wilanowskiej. Między godziną 8 a 9 rano uzgodniono zawieszenie broni, aby umożliwić wyjście ludności cywilnej i wyniesienie rannych.

Z niezwykłą determinacją powstańcy bronią dostępu do Wisły. Od rana nad brzeg znoszono rannych, zbiera się ludność cywilna i żołnierze 9. pułku piechoty m.in. z batalionu "Zośka". Na ten dzień dowódcy powstania na Przyczółku Czerniakowskim ustalili termin ewakuacji z polskim dowództwem 2. dywizji piechoty stacjonującej na Pradze. Niestety, ewakuacja nie udaje się. Niemcy oświetlają rzekę rakietami, strzelają z granatników. Pod intensywnym ostrzałem toną łodzie z ludźmi - cywilami, rannymi, żołnierzami. Cześć z nich wraca na brzeg czerniakowski, a jedynie 94 osoby przeprawiają się na praską stronę.

Fragment wspomnień Stanisława Krupy ps. Nita, żołnierza AK z kompanii "Maciek" batalionu "Zośka": "Sytuacja beznadziejna. [...] Nie ma bandaży, nie ma lekarstw [...]. Głód, brak wody. Niemcy od wczesnego rana przypuszczają szturm za szturmem, chcąc za wszelką cenę zlikwidować ten mikroskopijny już przyczółek. [...] Wieczorem pod osłoną silnego ognia artyleryjskiego przypłyną łodzie i wywiozą nas z tego piekła. [...]"

Tego dnia oddziały niemieckie przygotowują się do ostatecznego zaatakowania Mokotowa. Nad tą dzielnicą jest więcej bombardowań, ostrzału z moździerzy i artylerii. Niemcy przegrupowują się wokół Żoliborza. Pozycje niemieckie w Cytadeli i okolice mostu kolejowego bombarduje lotnictwo radzieckie.

W Śródmieściu z granatników i artylerii ostrzeliwane są okolice ul. Siennej, Pańskiej, Hożej, pl. Trzech Krzyży, Żurawiej. W ruiny zamieniają się kolejne budynki i ulice, wybuchają pożary. Brakuje wody, żywności, leków. Cierpi ludność cywilna.

Pada ostatni punkt oporu na Przyczółku Czerniakowskim. Niemcy bezkarnie rozpoczynają masowe mordy i gwałty na powstańcach i ludności cywilnej.

Niemcy w swych raportach podkreślają, że dokonali wyjątkowego wyczynu, pokonując powstańców na Czerniakowie - "walka o ostatni dom trwała 24 godziny". Opisując bohaterską obronę punktu na Solcu w raporcie do przełożonych, podkreślają, że "został złamany ostatni opór powstańców, którzy walczyli aż do ostatniego naboju".

Z wielkim natężeniem Niemcy bombardują Mokotów i Żoliborz. W Śródmieściu powstańcy odbijają dom przy ul. Grzybowskiej 30, który utracili dzień wcześniej.