Historia

Pierwsza rocznica śmierci Jana Lityńskiego. Posłuchaj archiwalnych nagrań

Ostatnia aktualizacja: 21.02.2022 05:30
21 lutego 2021 roku zmarł Jan Lityński, działacz opozycji w czasach PRL, kilkakrotnie aresztowany przez władze komunistyczne, poseł na Sejm kilku kadencji. Miał 75 lat.
Jan Lityński
Jan LityńskiFoto: PR/Paweł Belret

Październik 1956

Jan Lityński przed kamerą Portalu Polskiego Radia wiele razy mówił o doświadczeniach swojego pokolenia, m.in. o odwilży paździenikowej w Polsce w 1956 roku i o wojskowym stłumieniu powstania węgierskiego w listopadzie 1956 roku.

- Rok 1956 roku był dla mnie i dla mojego pokolenia, wtedy kilkunastolatków, pierwszym zbiorowym przeżyciem, doświadczeniem nadziei, że coś się w Polsce zmienia - mówił Jan Lityński w 2011 roku, w 55. rocznicę krwawego stłumienia powstania węgierskiego.

Zobacz i posłuchaj:

Marzec 1968

Jako organizator i uczestnik studenckich wystąpień w marcu 1968 roku, skazany został na 2,5 roku więzienia. 

- Samego wiecu nie widziałem, bo siedziałem w więzieniu. Skazano mnie w procesie tzw. komandosów za działalność w nielegalnej organizacji - mówil Jan Lityński w rozmowie z Portalem Polskiego Radia w 2016 roku.

Posłuchaj wspomnień Jana Litynskiego o tymtym czasie: 

KOR 1976

Po robotniczych protestach m.in. w Radomiu i Ursusie w czerwcu 1976 roku, Jan Lityński zaangażował się w działalność Komitetu Obrony Robotników i w pomoc pokrzywdzonym robotnikom i ich rodzinom. W tym samym roku był w grupie osób, które założyły "Biuletyn Informacyjny", pierwsze pismo ukazujące się poza cenzurą.

Jan Lityński był w tym czasie wielokrotnie aresztowany przez komunistyczne wladze. W 1977 roku był współredaktorem "Robotnika", niezależnego pisma na rzecz zakładania wolnych związków zawodowych. Członek KSS "KOR" oraz  współpracownikiem Biura Interwencyjnego KSS "KOR" i "Krytyki".

- Najważniejsze wtedy było to, że KOR działał jawnie - mówił Jan Lityński w rozmowie z Portalem Polskiego Radia w 35. rocznicę założenia KOR.

Posłuchaj całej wypowiedzi:

"Solidarność" 1980

W 1980 roku doradca władz NSZZ "Solidarność". Autor uchwalonego przez I Zjazd "Solidarności" Posłania do Ludzi Pracy Europy Wschodniej. W 1981 roku w stanie wojennym internowany, a następnie aresztowany.

W 1989 roku był uczestnikiem obrad Okrągłego Stołu. Posłuchaj, co o ustaleniach Okrąglego Stołu mówił w 2014 roku jako minister w Kancelarii prezydenta Bronisława Komorowskiego.


Posłuchaj
11:46 z kraju i ze świata jedynka 6.2.2014 Jan Lityński, były opozycjonista i minister w Kancelarii Prezydenta o osiągnięciach Okrągłego Stołu (PR, 6.02.2014)

W latach 1989-2001 poseł na Sejm, m.in. przewodniczący Komisji Polityki Społecznej i Komisji Służb Specjalnych. 

im 

Czytaj także

44 lata temu KOR złamał monopol komunistów

Ostatnia aktualizacja: 23.09.2020 05:50
Represje wobec robotników Radomia i Ursusa zmobilizowały do działania środowiska opozycyjnej inteligencji, które miały za sobą pewne doświadczenia polityczne np. protesty przeciwko zmianom wprowadzonym do konstytucji PRL – mówił prof. Rafał Habielski w audycji Polskiego Radia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zbigniew Romaszewski - legenda opozycji

Ostatnia aktualizacja: 13.02.2023 05:49
9 lat temu, 13 lutego 2014 roku, zmarł Zbigniew Romaszewski, działacz opozycji w PRL, obrońca praw człowieka, polityk, kawaler Orderu Orła Białego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Aniela Steinsbergowa. Niezłomna obrończyni człowieka

Ostatnia aktualizacja: 22.12.2023 05:40
22 grudnia 1988 roku zmarła Aniela Steinsbergowa, adwokat, obrońca w procesach politycznych. Niezwykle ważna postać dla wszystkich walczących o prawa człowieka w Polsce.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ks. Jan Zieja. Prorok piątego przykazania

Ostatnia aktualizacja: 19.10.2023 05:40
- Sylwetkę ks. Ziei określiłbym jako proroka w nowoczesnym znaczeniu. Miał w sobie coś z człowieka, który przeczuwa przyszłość i wybiega naprzód, który swoją działalnością niepokoi, ale wskazuje drogi, które okazują się słuszne i pożyteczne - mówił biskup Władysław Miziołek na antenie Radia Wolna Europa.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jan Olszewski. Był politykiem z pięknym życiorysem

Ostatnia aktualizacja: 07.02.2024 05:48
Powstaniec warszawski, obrońca opozycjonistów w procesach politycznych w okresie PRL, premier w latach 1991-1992, doradca prezydenta Lecha Kaczyńskiego. W 2009 roku odznaczony Orderem Orła Białego. 7 lutego wspominamy 5. rocznicę śmierci Jana Olszewskiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Komunikat KOR. Jawna obrona robotników przed represjami władz PRL

Ostatnia aktualizacja: 29.09.2023 05:45
29 września 1976 roku ukazał się pierwszy numer Komunikatu Komitetu Obrony Robotników - organu prasowego Komitetu Obrony Robotników. Poświęcony był represjom po wydarzeniach czerwcowych oraz pomocy dla rodzin prześladowanych robotników, jednak najważniejszymi informacjami były nazwiska, adresy i telefony członków KOR. 
rozwiń zwiń