Historia

Clint Eastwood. Żywa legenda kina

Ostatnia aktualizacja: 31.05.2023 05:35
93 lata temu, 31 maja 1930 roku urodził się Clint Eastwood, amerykański aktor, reżyser i producent filmowy. Jego role i filmy stały się ostoją tradycyjnych wartości takich jak honor, męstwo czy waleczność i są nią aż do dziś. 
Clint Eastwood w filmie Za garść dolarów reż. Sergio Leone.
Clint Eastwood w filmie "Za garść dolarów" reż. Sergio Leone.Foto: Wikimedia commons/Public domain

Clint Eastwood należy do najbardziej aktywnych twórców Hollywood: zaczynał od aktorstwa, by następnie zająć się reżyserią i produkcją. Swój talent aktorski odkrył w latach 50., a światu objawił go w latach 60., kiedy wystąpił w serii trzech spaghetti westernach w reżyserii Sergio Leone w roli Człowieka bez imienia. Pierwszy film z trylogii , "Za garść dolarów" (1964), uchodzi dziś za kultowy, ale jego twórcy zostali posądzeni o plagiat i to nie przez byle kogo, bo przez największego japońskiego reżysera, Akirę Kurosawę - i proces przegrali. Już w tych filmach Eastwood wypracował swoją charakterystyczną postać, którą potem często powtarzał w innych obrazach: mówiącego przez zaciśnięte usta samotnika i brutalnego twardziela.

Bohater bez imienia

Eastwood zagrał w niezliczonej liczbie filmów, z których wiele stało się kasowymi przebojami i wywindowało aktora do rangi gwiazdy. Z najważniejszych wymieńmy choćby "Tylko dla orłów" (1968), "Złoto dla zuchwałych" (1970), "Brudnego Harry'ego" (1971) czy "Ucieczkę z Alcatraz" (1979).

- Clint Eastwood jest typowo amerykański, kiedy gra Człowieka bez imienia, to znaczy, że działa niejako poza społecznością, działa jako "Dirty", ale to nie znaczy brudny, bo brudne mogą być skarpetki - "dirty" ma połączenie z twardym charakterem, w tym sensie jest amerykański - opowiadał prof. Chris Przyjałkowski w audycji Michała Montowskiego w Polskim Radiu. - "Not refined" to znaczy podważa system sprawiedliwości, w imię swoich wartości, a w przypadku "Dirty Harry" to są typowo amerykańskie wartości, z którymi on się rozstaje w "Gran Torino": indywidualność, nikomu się nie poddaje, działa poza systemem - dodawał gość Polskiego Radia.

Posłuchaj
11:24 Mag bardzo filmowy.mp3 Clint Eastwood ma już 90 lat. Audycja Michała Montowskiego z cyklu "Magazyn bardzo filmowy". (PR, 28.05.2020)

 

Warto też w tym miejscu wspomnieć o nieco innych rolach Eastwooda, którymi udowadniał, że ma dużo szerszy wachlarz aktorskich możliwości i zainteresowań. W takich dramatach jak "Oszukany" (1971) oraz "Piorun i Lekka Stopa" (1974) pokazał, że może grać więcej niż tylko brutalnych twardzieli. 

Samodzielność

W latach 70. Clint Eastwood zaczął sam reżyserować filmy, w których często też występował w głównych rolach. Klasyczne westerny Eastwooda, takie jak "Wyjęty spod prawa Josey Wales" (1976), "Bronco Billy" (1980) a zwłaszcza oscarowy "Bez przebaczenia" (1992), świadczyły o tym, jak ważne i potrzebne jest dziś kultywowanie dawnych, coraz bardziej zanikających wartości - męstwa, obrony słabszych, poszukiwania sprawiedliwości.

- Clint Eastwood jest taki ciekawy, bo jest pomostem pomiędzy dawnym Hollywood ze złotego okresu, z lat 50. i 60. i późniejszym Hollywood, tym w jakiś sposób zbuntowanym, odwracającym się od dawnych wartości - mówił krytyk filmowy Tomasz Jopkiewicz w audycji Anny Fuksiewicz w Polskim Radiu. - To nie jest przypadek, że zrobił karierę właśnie u Sergio Leone, którego filmy przyjmowano bardzo źle, uważano, że on rozmontowuje tę hollywoodzką i w ogóle amerykańską mitologię - tłumaczył.

Posłuchaj
52:38 wokół twórczości clinta eastwooda.mp3 Wokół twórczości Clinta Eastwooda. Audycja Anny Fuksiewicz z cyklu "O wszystkim z kulturą". (PR, 9.12.2014)

 

Eastwood dojrzały

Od lat 90. Eastwood łagodnieje, to znaczy łagodnieje główny bohater w jego filmach, więcej miejsca zostawia dla wrażliwości i psychologii, pojawia się większa różnorodność tematyczna i gatunkowa, choć prawdziwie męski typ pozostaje. Do najwybitniejszych filmów reżysera (których był także producentem) w ostatnich 30 latach należą zwłaszcza doskonałe dramaty "Co się wydarzyło w Madison County" (1995), "Rzeka tajemnic" (2003), "Za wszelką cenę" (2004) czy "Gran Torino" (2008) oraz film sensacyjny o najskuteczniejszym snajperze w amerykańskiej armii - "Snajper" (2014). Istotne stają się tematy przemijającego czasu, starzenia się i wolności jednostki w społeczności.

az/im

Czytaj także

Clint Eastwood - uosobienie Ameryki i jej sprzeczności

Ostatnia aktualizacja: 11.03.2019 12:30
- Oprócz wielkich przedsięwzieć, takich jak "Listy z Iwo Jimy", Clint Eastwood jest też świetny w mniejszych opowieściach. Jego najnowszy film to taka właśnie kamarelna opowieść o współczesnych Stanach - mówi Sebastian Smoliński.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Co sprawia, że niektórzy aktorzy stają się legendami?

Ostatnia aktualizacja: 08.01.2021 09:30
- Nagła wiadomość o tragicznej śmierci Zbigniewa Cybulskiego była, paradoksalnie, ukoronowaniem jego mitu - powiedział w audycji "Magazyn bardzo filmowy" historyk kina dr Andrzej Kołodyński.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gary Cooper - niezapomniany szeryf z filmu "W samo południe"

Ostatnia aktualizacja: 14.05.2021 10:52
W podwójną rocznicę - urodzin i śmierci Gary'ego Coopera - wspaniałego szeryfa z filmu "W samo południe", w audycji mówiliśmy o typowo amerykańskim gatunku filmowym, jakim jest western. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

To będzie jego ostatnia produkcja: Clint Eastwood zapowiada koniec filmowej kariery!

Ostatnia aktualizacja: 04.04.2023 16:35
Wytwórnia Warner Bros. potwierdza, że wyprodukuje kolejny film znakomitego aktora i reżysera. Sam Clint Eastwood, który 31 maja będzie obchodził 93. urodziny, zapowiada, że będzie to jego ostatni film. Czy rzeczywiście tak się stanie?
rozwiń zwiń