Inicjatywa Bjoerna Soedera
W pisemnym zapytaniu do szefowej szwedzkiej dyplomacji Ann Linde polityk poprosił o "podjęcie inicjatywy na rzecz zwrotu Statutu Łaskiego ze względu na wagę tego dokumentu dla Polski oraz sposób, w jaki Polska działa na rzecz bezpieczeństwa naszego kraju". Polski parlament jako jeden z pierwszych ratyfikował przyjęcie Szwecji oraz Finlandii do NATO.
Bjoern Soeder przypomniał, że na świecie zachowały się tylko dwa "Statuty Łaskiego": jeden znajduje się w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie, drugi egzemplarz przechowywany jest w Szwecji, "po tym, jak został zrabowany przez Szwedów w XVII wieku wraz z innymi bezcennymi skarbami polskiej kultury".
Parlamentarzysta dodał, że "Statuty Łaskiego mają szczególne znaczenie w Polsce, będąc pierwszymi ilustrowanym drukami w tym kraju".
Szwedzkie MSZ powiadomiło PAP, że odpowie na zapytanie parlamentarzysty do 26 lipca 2022 r.
Zbiór praw Królestwa Polskiego
"Statut Łaskiego" z 1506 roku (uchwalony w 1505 roku) to pierwszy ogłoszony drukiem zbiór praw Królestwa Polskiego. W księdze zebrano m.in. dekrety królewskie, konstytucje sejmowe i traktaty międzynarodowe, a także prawo miejskie magdeburskie.
Statut, wydany na polecenie króla Aleksandra Jagiellończyka, został zainicjowany i opracowany przez kanclerza koronnego Jana Łaskiego (stąd późniejsza nazwa zbioru), w latach 1510-1531 arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski.
Wielką, ponad 1000 stron liczącą księgę, wydano w nakładzie ok. 150 egzemplarzy. Król otrzymał specjalny, bogato ilustrowany i opatrzony pieczęcią koronną egzemplarz, który przechowywany był w skarbcu na Wawelu, w Archiwum Skarbu Koronnego, a obecnie znajduje się w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie.
W połowie XVII w., podczas potopu szwedzkiego (1655-1660), jeden z egzemplarzy "Statutu" został, wraz z innymi bezcennymi skarbami kultury polskiej, zagrabiony przez Szwedów. Do dziś nie powrócił do Polski.
***
Czytaj także:
***
Bjoern Soeder jest jednym z czołowych polityków prawicowej partii Szwedzcy Demokracji, trzeciej siły w parlamencie Szwecji Riksdagu. W latach 2014-18 był drugim wiceprzewodniczącym izby. Polityk jest delegatem do OBWE, znany jest z zainteresowania polskimi sprawami, w mediach społecznościowych publikował zdjęcia ze spotkań z ambasador RP w Sztokholmie Joanną Hofman.
PAP/jp
