Historia

Gdzie jest czarny neseser? Polskie Radio nadawało we wrześniu 1939 roku również dzięki Jerzemu Wasowskiemu

Ostatnia aktualizacja: 12.08.2022 05:40
Wśród inżynierów, którzy przywrócili do działania aparaturę w Forcie Mokotowskim, z którego we wrześniu 1939 roku nadawało Polskie Radio, był Jerzy Wasowski. Obaj współtwórcy "Kabaretu Starszych Panów" – Jerzy Wasowski i Jeremi Przybora – na ochotnika kontynuowali pracę w Polskim Radiu w czasie niemieckiego oblężenia stolicy.
Jerzy Wasowski naprawił aparaturę nadawczą w Forcie Mokotowskim we wrześniu 1939 roku.
Jerzy Wasowski naprawił aparaturę nadawczą w Forcie Mokotowskim we wrześniu 1939 roku.Foto: Polskie Radio/mat. promocyjne

Na początku września 1939 roku dyrekcja Polskiego Radia ewakuowała się ze stolicy wraz z rządem. Na polecenie kierownictwa radia uszkodzono wówczas aparaturę nadawczą radiostacji w Raszynie, z której nadawała Warszawa I, i radiostacji w Forcie Mokotowskim, skąd emitowano program Warszawy II. Wysadzono też w powietrze maszt radiowy w Raszynie.

Gdy zespół Polskiego Radia, który pozostał w stolicy, zdecydował się na kontynuowanie emisji, najpilniejszym zadaniem stało się przywrócenie emisji. Już 8 września, pod ostrzałem wroga, inżynierowie dotarli do obu stacji. Naprawa aparatury w Raszynie okazała się niemożliwa. Na szczęście, dzięki pracy m.in. Jerzego Wasowskiego, udało się uruchomić aparaturę w Forcie Mokotowskim. Dzięki temu Polskie Radio mogło znów nadawać. 

W Forcie Mokotowskim nadawano z płyt nagranych wcześniej w siedzibie Polskiego Radia na ul. Zielnej. Tuż przed kapitulacją Warszawy pracownikom Polskiego Radia udało się ewakuować z siedziby radia płyty z przemówieniami nagranymi podczas oblężenia stolicy. Zbiór podzielono na trzy części. Do dzisiaj udało się odnaleźć dwie z nich. Los trzeciej, ewakuowanej w czarnym neseserze, pozostaje nieznany. 

***

***

Polskie Radio zainicjowało w piątek, 6 maja, narodowe poszukiwania zaginionego zbioru płyt z września 1939 roku. Akcję "Gdzie jest czarny neseser?” wspierają: Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytut Pamięci Narodowej.

Część odnalezionej kolekcji – w postaci 93. metalowych płyt gramofonowych – została wpisana w ubiegłym roku na Listę Krajową programu UNESCO "Pamięć świata". Nagrania te zostały wydane właśnie przez Agencję Muzyczną Polskiego Radia w postaci pięciopłytowego, ekskluzywnego boxu.

Premiera albumu "Kolekcja płyt gramofonowych Polskiego Radia z września 1939 roku" jest dla Polskiego Radia jednocześnie impulsem do rozpoczęcia poszukiwań brakującej części kolekcji płyt – akcja opatrzona została hasłem: "Gdzie jest czarny neseser? Polskie Radio inicjuje narodowe poszukiwania zaginionego zbioru płyt z września 1939 roku".

REKLAMA

Więcej informacji po adresem czarnyneseser.pl

mat. prasowe/bm

Czytaj także

Gdzie jest czarny neseser? Polskie Radio straciło 9200 płyt!

Ostatnia aktualizacja: 17.05.2022 05:40
Polskie Radio od 1934 roku przechowywało płyty i taśmy z zapisem dźwiękowym najważniejszych uroczystości państwowych i przemówieniami wybitnych osobistości. Niestety miażdżąca większość tych nośników została zniszczona podczas niemieckiej okupacji.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gdzie jest czarny neseser? Co ukrył Wacław Lipiński?

Ostatnia aktualizacja: 20.05.2022 05:40
Jedną z trzech części zbioru bezcennych płyt Polskiego Radia ewakuował pod koniec września 1939 roku ppłk Wacław Lipiński, który w czasie obrony stolicy wygłaszał przed mikrofonem komunikaty o sytuacji na froncie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gdzie jest czarny neseser? Kluczowa decyzja Edmunda Rudnickiego

Ostatnia aktualizacja: 24.05.2022 05:40
Ewakuację płyt nagranych we wrześniu 1939 roku nakazał Edmund Rudnicki, dyrektor Polskiego Radia wyznaczony na to stanowisko przez prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gdzie jest czarny neseser? Co Niemcy zrabowali Polskiemu Radiu?

Ostatnia aktualizacja: 27.05.2022 05:50
Okupanci zrabowali niemal całe mienie należące do warszawskiej rozgłośni. Zniszczeniu uległy najprawdopodobniej wszystkie z 9200 płyt z nagraniami. Najpewniej przetrwały jedynie nośniki z przemówieniami i komunikatami nagranymi we wrześniu 1939 roku. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Mirosław Panufnik – pracownik Polskiego Radia, który chciał ocalić płyty z przemówieniami Starzyńskiego z 1939 roku

Ostatnia aktualizacja: 31.05.2022 06:00
Mirosław Panufnik we wrześniu 1939 roku wyniósł z rozgłośni Polskiego Radia czarny neseser z płytami z przemówieniami prezydenta Warszawy, Stefana Starzyńskiego. Chciał ocalić je przed Niemcami. Płyty nigdy nie wróciły do rozgłośni. Ostatni raz jedna z nich widziana była w latach sześćdziesiątych na Uniwersytecie Warszawskim. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gdzie jest czarny neseser? Co działo się w Forcie Mokotowskim?

Ostatnia aktualizacja: 03.06.2022 05:50
Po wysadzeniu w powietrze przez polskich saperów masztu radiowego w Raszynie 7 września 1939 roku, główna antena Polskiego Radia – Warszawa I – zamilkła. Ale ochotnicy z zespołu rozgłośni postanowili pracować dalej. Odtąd, aż do 28 września, program emitowano z nadajnika Warszawy II znajdującego się w Forcie Mokotowskim.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gdzie jest czarny neseser? Kiedy nadano ostatni komunikat Polskiego Radia w 1939 roku?

Ostatnia aktualizacja: 07.06.2022 05:50
"Halo, halo. Czy nas słyszycie? To nasz ostatni komunikat. Dziś wojska niemieckie wkroczyły do Warszawy. Braterskie pozdrowienia przesyłamy żołnierzom walczącym na Helu i wszystkim walczącym, gdziekolwiek się jeszcze znajdują. Jeszcze Polska nie zginęła! Niech żyje Polska!" - brzmiały ostatnie słowa wygłoszone przez Polskie Radio we wrześniu 1939.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gdzie jest czarny neseser? Przełomowy program "Świadkowie"

Ostatnia aktualizacja: 10.06.2022 05:50
"Świadkowie" to program telewizyjny wyemitowany 20 lutego 1979 roku, w którym inżynier Jan Pilecki ze wzruszeniem obejrzał płyty z nagraniami Polskiego Radia z września 1939 roku i na oczach telewidzów potwierdził, że są one autentyczne, nagrane przez niego czterdzieści lat wcześniej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Włodzimierz Steyer – dowódca Rejonu Umocnionego Hel [POSŁUCHAJ JEGO GŁOSU]

Ostatnia aktualizacja: 15.07.2023 05:51
Należał do ojców polskiej floty, bronił Wybrzeża w jednym z ostatnich bastionów września 1939, po wojnie odbudowywał Marynarkę Wojenną, za co komunistyczne władze odwdzięczyły mu się skazaniem na zapomnienie. Dziś mija 131. rocznica jego urodzin.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gdzie jest czarny neseser? Jak zapisywano dźwięk w Polskim Radiu we wrześniu 1939?

Ostatnia aktualizacja: 19.07.2022 05:40
W 1939 roku w Polskim Radiu stosowano dwie metody zapisu dźwięku - na płytach i taśmach magnetofonowych. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gdzie jest czarny neseser? Tylko 8 minut dźwięku na płycie

Ostatnia aktualizacja: 22.07.2022 05:45
Płyty decelitowe i metalofony używane w Polskim Radiu pozwalały na nagranie zaledwie 8 minut materiału dźwiękowego - po 4 minuty na stronę. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gdzie jest czarny neseser? Jaka była rola Genowefy Domachowskiej?

Ostatnia aktualizacja: 09.08.2022 05:40
Nauczycielka języka angielskiego była kuzynką Eugene’a Domachowskiego, współpracownika Polskiego Radia, któremu powierzona została część ewakuowanych płyt.
rozwiń zwiń