Historia

Zmarła królowa Elżbieta II

Ostatnia aktualizacja: 08.09.2022 19:40
W wieku 96 lat zmarła brytyjska królowa Elżbieta II - przekazał Pałac Buckingham. Była najdłużej panującym monarchą w historii Zjednoczonego Królestwa. Tron objęła w 1952 roku. Po śmierci Elżbiety II nowym królem został jej syn Karol III.
Elżbieta II
Elżbieta II Foto: PAP

Stan zdrowia królowej pogorszył się w środę - wieczorem Pałac Buckingham poinformował, że ze względu na zalecenie lekarzy, by odpocząć, odwołała ona zaplanowane wirtualne spotkanie z członkami Tajnej Rady. Wczesnym popołudniem w czwartek przekazano, że królowa znajduje się pod opieką lekarzy w związku z tym, że są oni zaniepokojeni jej stanem zdrowia.

"Wzięła ślub z monarchią"

Elżbieta II władzę objęła 6 lutego 1952 roku, w czasach, kiedy Europę dzieliła żelazna kurtyna. Oficjalne uroczystości koronacyjne odbyły się 2 czerwca 1953 roku.

– To jest kobieta, która wzięła ślub z monarchią – mówił o Elżbiecie II Marek Rybarczyk w audycji Polskiego Radia w 2012 roku. – To jest człowiek, dla którego monarchia jest sensem życia.

Elżbieta
Na zdjęciu: Elżbieta II podczas koronacji (2.06.1953), źr. National Media Museum,  Wikipedia/CreativeCommons

Młoda królowa

Elżbieta była dopiero trzecia w kolejce do brytyjskiego tronu: po swoim stryju Edwardzie i ojcu Jerzym, co wówczas pozwalało sądzić, że sama raczej na tronie nie zasiądzie. Jak się jednak później okazało, jej stryj Edward VIII z powodu swojego romansu abdykował, a jej ojciec Jerzy VI zmarł w wieku niespełna 60 lat.

O śmierci ojca Elżbieta II dowiedziała się podczas podróży z mężem, księciem Filipem, po Kenii. Wówczas, zmagając się z osobistą tragedią, otrzymała pierwsze dokumenty państwowe. Musiała zapoznać się z bieżącymi problemami wewnętrznej i zewnętrznej polityki Wielkiej Brytanii. I w ten sposób rozpoczęła panowanie.

– Koronacja była o cały rok spóźniona, a to dlatego, że Elżbieta II była w żałobie po śmierci ojca Jerzego VI – wyjaśniał publicysta Bolesław Broszczak w audycji Sławomira Szofa w 2000 roku.

Królowa Elżbieta zgodnie z zasadami the Commonwealth of Nations (Wspólnoty Narodów) jest głową państw należących dawniej do Imperium Brytyjskiego oraz niektórych państwa z nimi sąsiadujących.

Kto rządzi?

Królowa lub król zasiadający na brytyjskim tronie nie rządzi krajem. Decyzje polityczne należą do rządu. 

Posłuchaj

29:34 Królowa Elżbieta_postacieXXwieku.mp3 – Premierzy się zmieniają, a królowa jest cały czas – o władzy królowej Elżbiety II i sekretach monarchii mówi publicysta Bolesław Broszczak, aud. Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku", w audycji wykorzystano nagrania archiwalne. (PR, 30.04.2000)

 

Królowa

Na zdjęciu: Królowa Elżbieta i książę Filip podczas koronacji (1953), aut. Cecil Beaton, źr. Biblioteka i Archiwum Kanady, Wikipedia/dp

Na czym polegał fenomen królowej Elżbiety II i jej poparcia wśród poddanych? – Na dobrą sprawę, panując, a nie rządząc, nie powoduje konfliktu, który rzeczywiste sprawowanie władzy musi powodować – zaznaczał dr Marek Szopski w audycji Hanny Marii Gizy w 2012 roku.

Życie w pałacu

Polityka monarchii nie jest jednak największym źródłem zainteresowań opinii publicznej. Życie rodziny królewskiej na czele z Elżbietą II wzbudzało wiele kontrowersji. Pierwszym istotnym wydarzeniem, które wzburzyło poddanych i samą królową, była separacja księcia Karola i Diany. Jak podkreślał gość radiowej audycji, być może Elżbieta II, która od tego czasu miała żal do syna, chciała pozostać na tronie tak długo, aby władzę bezpośrednio przejął po niej wnuk książę William, a nie książę Karol.

Skandale obyczajowe wywoływały także inne dzieci królowej: Anna i Andrzej. Wielu problemów rodzinie królewskiej przysparzała również młodsza siostra Elżbiety II, Małgorzata, która nie stroniła od alkoholu czy narkotyków.

– Była to osoba, która nie miała szczęścia w życiu – mówił o księżnej Małgorzacie Bolesław Broszczak. – Nie układało jej się z kolejnymi partnerami. A wszystko podobno zaczęło się od tego, o co ma szalone pretensje do starszej siostry, że Elżbieta zniszczyła jej pierwszą, wielką miłość.

Królowa własnej rodziny

Mimo że monarchia jest ustrojem tradycyjnym i często przez Brytyjczyków krytykowanym, głównie przez ogromne koszty, jakie generuje utrzymanie dworu, królowa cieszyła się ogromną sympatią swoich poddanych.

Elżbieta II swoją chłodną i zdecydowaną postawą potrafiła przez lata utrzymać powagę urzędu oraz podtrzymać więź ludu z monarchią. – Sprawowanie takiej roli jest chyba dla większości ludzi ciężkie do pojęcia – zaznaczał dr Marek Szopski. – Ludzie doszliby do wniosku, że to jest w pewnym sensie nieludzkie. Trzeba zachować zdolność do bycia odbieraną jako autentycznie reprezentującą pewne wartości.

Oficjalną drogą na wizyty musiały umawiać się z Elżbietą II nawet jej własne dzieci. – Ta rodzina musi robić rzecz zupełnie niemożliwą – podkreślał Rybarczyk. – Jednocześnie musi utrzymywać autorytet, a z drugiej strony musi się odsłaniać dla współczesnych mass mediów.


Posłuchaj
58:07 Elżbieta_Hanna_Maria_Giza.mp3 – To jest człowiek, dla którego monarchia jest sensem życia – o Elżbiecie II mówią: dziennikarz Marek Rybarczyk oraz anglista dr Marek Szopski, aud. Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego". PR, (20.10.2012)

 

mb/im, PAP/IAR

Czytaj także

Koronacja Elżbiety II – wyjątkowa chwila w historii Anglii

Ostatnia aktualizacja: 02.06.2013 06:00
– Młoda władczyni jest nie tylko uosobieniem majestatu. Ucieleśnia także wyobrażenia o królowej z bajki – tak o Elżbiecie II Windsor w dniu jej koronacji w Opactwie Westminster, 2 czerwca 1953 roku, mówił relacjonujący uroczystość korespondent Radia Wolna Europa, Tadeusz Nowakowski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Co królowa powie na wypadek III wojny światowej? Ujawniono tekst przemówienia

Ostatnia aktualizacja: 01.08.2013 13:32
Przemówienie przygotowane dla brytyjskiej królowej Elżbiety II w 1983 roku na wypadek wojny nuklearnej ze Związkiem Radzieckim ujrzało światło dzienne.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Edward VIII i Wallis Simpson – miłość ponad koronę

Ostatnia aktualizacja: 10.12.2013 06:00
Latem 1936 roku w Europie wrze. W Niemczech rządzi Adolf Hitler. W Anglii nikt nie myśli jednak o nadchodzącej wojnie. Uwaga rodziny królewskiej i rządu skupia się na romansie następcy tronu Edwarda VIII z Wallis Simpson, Amerykanką i rozwódką.
rozwiń zwiń