Historia

Mussolini: Wrogów chwycimy za gardło

Ostatnia aktualizacja: 27.10.2014 06:00
– Dążymy do rządzenia narodem. Albo dadzą nam władzę, albo ją weźmiemy, zbiegając do Rzymu i chwytając za gardło nędzną klasę panujących polityków – mówił w 1922 roku do swoich zwolenników Benito Mussolini.
Audio
  • Przemówienie Benito Mussoliniego
  • Benito Mussolini przed sądem historii
  • Postacie i wydarzenia II wojny światowej. Włochy przegrywają wojnę.
  • Udział Włoch w II wojnie światowej. Plany Mussoliniego i potencjał Włoch.
Benito Mussolini, foto: PAPDPA
Benito Mussolini, foto: PAP/DPA

27 października 1922 w stronę stolicy Włoch wyruszyły uzbrojone oddziały faszystowskie. W wyniku "marszu na Rzym”, król Wiktor Emanuel III przekazał władzę Benito Mussoliniemu, powierzając mu funkcję premiera. Nowy premier był głównym założycielem i przywódcą ruchu faszystowskiego we Włoszech. Stał na czele powstałej w 1921 roku Narodowej Partii Faszystowskiej.

Jego rządy z biegiem czasu miały charakter coraz bardziej dyktatorski. 3 stycznia 1925 Benito Mussolini ogłosił w parlamencie likwidację systemu demokratyczno-parlamentarnego i przejście do dyktatury, sam nadał sobie tytuł Duce, czyli wodza, nawiązując w ten sposób do tytułu starożytnych wodzów legionów rzymskich. Jego celem było wskrzeszenie wielkiego Imperium Rzymskiego. Prowadzić do tego miała m.in. centralizacja władzy (Narodowa Partia Faszystowska stała się jedyną legalnie działającą partią) i włączenie Abisynii do posiadłości włoskich w Afryce Wschodniej.

Włochy przystępują do wojny
W 1939 roku Włochy nie były militarnie przygotowane do wojny. Jednak postępy wojsk niemieckich zachęciły Mussoliniego i 10 czerwca 1940 roku, w imieniu królestwa Włoch, wypowiedział wojnę Francji i Wielkiej Brytanii. Włochy nie musiały wchodzić do tej wojny, ale Mussoliniego zgubił pośpiech i chciwość. Kiedy widział rozpadającą się Francję był przekonany, że Anglia szybko kapituluje i nie będzie stawiała samotnie oporu.
Pierwszym niepowodzeniem był podbój Grecji w 1940 roku. Jeszcze gorszy skutek przyniosły walki z Brytyjczykami w Abisynii, a potem w Libii. Wojna przebiegała wyjątkowo źle. Po lądowaniu aliantów na Sycylii w 1943 roku autorytet Benito Mussoliniego upadł.
Świadomość przegranej wojny miał minister spraw zagranicznych Królestwa Włoch, hrabia Galeazzo Ciano. W swoich sekretnych dziennikach zadawał dramatyczne pytanie – po co nam ta wojna?

Upadek Duce
Jedyną radą, było pozbycie się Mussoliniego, który cały czas uważał, że wojnę trzeba kontynuować, bo jeszcze nie jest przegrana, i próbować porozumieć się z aliantami. 25 lipca 1943 roku nastąpił przewrót, dokonany przez Wielką Radę Faszystowską, czyli przez najbliższych współpracowników Mussoliniego. Duce został pozbawiony władzy i uwięziony. Władzę przejął marszałek Pietro Badoglio, który ogłosił zawieszenie broni między aliantami a Królestwem Włoch.
Ale we Włoszech byli już Niemcy. Ich reakcja była bardzo szybka, właściwie całe terytorium Włoch zostało natychmiast obsadzone przez jednostki niemieckie. Mussolini został uwolniony przez strzelców spadochronowych Luftwaffe i oddział SS pod dowództwem ulubieńca Hitlera – Otto Skorzenego. Po spotkaniu z przywódcą III Rzeszy, Mussolini utworzył, pod egida niemiecką - Włoską Republikę Socjalną. Rozpoczęły się surowe represje wobec wszystkich zwolenników kapitulacji i przeciwników faszyzmu, m.in. ofiarą tych działań stał się zięć Duce Galeazzo Ciano, aresztowany i rozstrzelany mimo błagań córki Mussoliniego.
Sprzeciw większości ludności wobec niemieckiej okupacji doprowadził do powstania ruchu oporu i wybuchu na terenie Włoskiej Republiki Socjalnej wojny domowej.
W kwietniu 1945 były Duce próbował uciec do Szwajcarii. Został jednak rozpoznany przez partyzantów i rozstrzelany 28 kwietnia 1945 w Giulino di Mezzegra, a jego ciało powieszono głową w dół na stacji benzynowej w Mediolanie.

Więcej o II wojnie światowej w serwisie specjalnym >>>

mk

Czytaj także

Złoto Mussoliniego

Ostatnia aktualizacja: 17.06.2010 07:00
Włoski dyktator w obawie przed Hitlerem wysłał do USA 25 ton złota.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Balkon Mussoliniego ma przyciągać turystów

Ostatnia aktualizacja: 01.02.2011 13:00
W Pałacu Weneckim nie gaszono światła, aby Włosi wiedzieli, że Duce ciężko dla nich pracuje.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Z bombą na Mussoliniego

Ostatnia aktualizacja: 11.09.2012 06:00
- Pięćdziesiąt tysięcy karabinów znaczy więcej niż poparcie pięciu milionów wyborców – mówił Benito Mussolini.
rozwiń zwiń