Zanim stał się muzeum

Żaglowiec został zbudowany przed I wojną światową w 1909 roku w Hamburgu jako niemiecki statek szkolny. Otrzymał wtedy nazwę "Prinzess Eitel Friedrich". W 1920 roku statek przekazano Francji, jako część odszkodowań wojennych. Mimo licznych planów zagospodarowania przestał on bezczynnie wiele lat w porcie St. Nazaire. W lutym 1927 roku fregatę wystawiono na sprzedaż.

W 1929 roku Komitet Floty Narodowej zakupił "Prinzess Eitel Friedrich" dla polskiej floty. Z racji, że większość kwoty, jaką zapłacono za fregatę, pochodziła od mieszkańców Pomorza, statek, który miał zastąpić wysłużony już szkolny żaglowiec "Lwów", przemianowano na "Dar Pomorza". 26 lipca 1930 roku "Dar Pomorza" wyruszył w pierwszą podróż pod polską banderą. Przez 51 lat służył jako statek szkoleniowy Państwowej Szkoły Morskiej.

Statek, którego nie opuściło szczęście

Ostatnim dowódcą statku był kapitan Tadeusz Olechnowski. Przyznawał on, że w ciągu licznych wypraw "Dar Pomorza" miał wiele szczęścia. – Obejmując dowództwo, bałem się, że nas ono opuści, więc robiłem wszystko, żeby mu pomóc. Wprowadzałem drobne unowocześnienia, jak pasy bezpieczeństwa – dodawał. Zauważył, że pomimo jego obaw szczęście pozostało z "Darem Pomorza" do końca.

Gratka nie tylko dla wilków morskich

W 1982 roku żaglowiec "Dar Pomorza" został przekazany do Centralnego Muzeum Morskiego. Już rok później 27 maja 1983 roku udostępniono go do zwiedzania jako statek-muzeum. Rocznie odwiedza go około 100 tysięcy zwiedzających.

Kapitan Kazimierz Jurkiewicz, pierwszy kustosz "Daru Pomorza", oprowadzając po statku w 1983 roku, z westchnieniem wspominał swoje rejsy – Ta imponująca masa żagli kierowana wiatrem wprawia statek w ruch. Co to za uczucie… trzeba poety, żeby to opisał.

Marek Twardowski z Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku, obecny kustosz w tym wyjątkowym muzeum mówił o szczegółach urządzonej we wnętrzu "Daru Pomorza" wystawy. – Podzielona jest na dwie części. Pierwszą stanowią teksty, plansze i zdjęcia. Przedstawiają historię statku, od chwili jego zbudowania w roku 1909. Druga część ekspozycji to swoisty skansen, przypominający, jak żyła i pracowała załoga.

Na statku zwiedzić można maszynownię, magazyn żagli, pomieszczenia oficerskie, kuchnię i oczywiście pokład, gdzie znajdują się stanowiska sterowe, kabina radiowa i nawigacyjna, a także 42-metrowe maszty.

Termin rozpoczęcia poszukiwań uzależniony jest tylko od procedur dyplomatycznych związanych z prowadzeniem prac w Strefie Ekonomicznej Wielkiej Brytanii.
Wrak zbadają nurkowie, którzy wypłyną z Gdyni na pokładzie okrętu ratowniczego Marynarki Wojennej ORP "Lech".
- Nurkowie będą operować na głębokości około 70 metrów w parach. Zaplanowaliśmy działania, których realizacja zajmie dwa-trzy dni. To będzie skomplikowana operacja. Morze Północne to akwen kapryśny pod względem pogodowym. Do tego na jego dnie znajduje się wiele wraków - mówi rzecznik prasowy dowódcy Marynarki Wojennej, kmdr por. Bartosz Zajda.
Wstępne oględziny obiektu, przy wykorzystaniu pojazdu podwodnego, przeprowadził wracający do Polski z misji przeciwminowej NATO na Atlantyku niszczyciel min ORP "Czajka". Pomiary sonarowe nie dały jednoznacznej odpowiedzi, czy spoczywający na dnie wrak to ORP "Orzeł". Z dotychczasowych ustaleń wynika, że obiekt jest okrętem podwodnym, a jego długość jest zbliżona do ORP "Orzeł".
Poszukiwania polskiego okrętu podwodnego zaginionego w czasie drugiej wojny światowej trwają bezskutecznie od wielu lat.
Historia w serwisie polskieradio.pl>>>
Wielka ucieczka "Orła"
ORP "Orzeł" był jednym z najnowocześniejszych okrętów podwodnych w chwili wybuchu II wojny światowej. Jego budowa w holenderskiej stoczni De Schelde została w dużej mierze sfinansowana ze składek polskiego społeczeństwa w ramach Funduszu Obrony Morskiej.
15 września 1939 roku okręt wszedł do estońskiego portu w Tallinie, gdzie został internowany. Władze estońskie naciskane przez Niemców nakazały rozbrojenie okrętu. Został on także pozbawiony map morskich i pomocy nawigacyjnych.
W nocy z 16 na 17 września 74 lat temu ORP "Orzeł" rozpoczął słynną, trwającą 27 dni ucieczkę. Operacja ta uznawana jest za największe na świecie osiągnięcie w działaniach i taktyce okrętów podwodnych. Załodze ORP "Orzeł" udało się dopłynąć do portu Rosyth w Wielkiej Brytanii po wielu trudnych sytuacjach wojennych i pomimo braku map, które nawigator okrętowy odtwarzał z pamięci i na podstawie świateł latarni morskich.
Jednostka po dotarciu do Wielkiej Brytanii działała u boku aliantów, walcząc z hitlerowską Kriegsmarine. Okręt patrolował akweny Morza Północnego. Wsławił się m.in. zatopieniem niemieckiego transportowca "Rio de Janeiro" transportującego wojska niemieckie zmierzające do inwazji na Norwegię. W ostatni swój rejs ORP "Orzeł" wyszedł 23 maja 1940 roku. W niewyjaśnionych dotąd okolicznościach nie powrócił z morza.
Zobacz galerię: DZIEŃ NA ZDJĘCIACH>>>
IAR, PAP, kk