Historia

Aleksander Dumas - w "Trzech muszkieterach" jest sporo prawdy

Ostatnia aktualizacja: 24.07.2023 05:40
"Ktoś ze współczesnych nazwał Dumas siłą przyrody. W istocie ten pogodny, próżny i lekkomyślny, wielkoduszny olbrzym z krwią babki Murzynki w żyłach, ten niestrudzony miłośnik życia, smakujący wszystkie jego dary, miał w sobie coś z żywiołu" – napisała Anna Tatarkiewicz, tłumaczka pamiętników pisarza.
Aleksander Dumas, ojciec. Fot.: Nadar (1820-1910). Wikimedia Commonsdp. Zbiory Museum of Fine Arts, Houston. USA
Aleksander Dumas, ojciec. Fot.: Nadar (1820-1910). Wikimedia Commons/dp. Zbiory Museum of Fine Arts, Houston. USA

Aleksander Dumas (ojciec) urodził się 24 lipca 1802 roku. Pod względem liczby wydawanych tomów zajmuje II miejsce na świecie. Jest autorem 600 powieści. Pisał szybko, obficie i wcale nie sam. Mówi się, że tworzył we współpracy z całą stajnią literacką.

Romans i intryga

O twórczości autora "Trzech muszkieterów" opowiadał krytyk literacki, Tadeusz Lewandowski w rozmowie z Anną Stempniak w audycji z cyklu "Moje książki" nadanej w sierpniu 2011 roku.

- To jest człowiek, który nawiązywał do pewnego typu powieści, którą określało się "powieścią płaszcza i szpady". Wszystko w niej dzieje się szybko, błyskawicznie i niekoniecznie w zgodzie z historią - mówił Tadeusz Lewandowski.


Posłuchaj
07:33 Aleksander Dumas oczami krytyka literackiego Tadeusza Lewandowskiego.mp3 Aleksander Dumas oczami krytyka literackiego Tadeusza Lewandowskiego - audycja Anny Stempniak z cyklu "Moje książki" (PR, 5.08.2011) 

Zapatrzony w dziadka

Aleksander Dumas jako dziecko oglądał schyłek epoki napoleońskiej, jako młody człowiek brał udział w rewolucji lipcowej, był też świadkiem Wiosny Ludów. Urodził się w posiadłości Dumas Davy de la Pailleterie w Villers-Cotterêts w departamencie Aisne, około 80 km na północny wschód od Paryża. Jego dziadek, markiz Antoni Aleksander Davy de la Pailleterie, dawny pułkownik i generalny komisarz artylerii, kupił w 1760 r. plantację na San Domingo (obecnie Dominikana) i osiadł na wyspie. Dwa lata później czarna niewolnica Marie-Céssette, urodziła mu syna, Tomasza Aleksandra. Po jej śmierci markiz z synem wrócił do kraju. Ojciec pisarza Tomasz zaciągnął się do armii, tu zrobił karierę, zostając w wieku 31 lat generałem.


Posłuchaj
03:59 Aleksander Dumas i jego Trzej muszkieterowie.mp3 Aleksander Dumas i jego "Trzej muszkieterowie" - felieton Elżbiety Matyi (PR, 1.01.1993) 

Kariera pisarska

A jak potoczyły się losy samego Aleksandra Dumas? - Nie wiadomo, co sprawiło, że syn generała, dworski urzędnik w kancelarii księcia orleańskiego, późniejszego króla Filipa Ludwika, nie stroniący od zawiłych spraw polityki, zszedł na drogę działalności literackiej - słyszymy w felietonie poświęconym autorowi sagi o muszkieterach.

Wiadomo natomiast, że pisał nie tylko powieści. Uznanie i rozgłos przynosiły mu za życia również dramaty. Okres największej świetności twórczej Dumasa otwiera książka "Trzej muszkieterowie" napisana w latach 1844-1845.

- Jej autor miał wiele wspólnego z bohaterami swych powieści - słyszymy w komentarzu - a życie pisarza obfitowało w perypetie godne jego dzieła.

”Czterej muszkieterowie” - rysunek Maurice'a Leloira (1894). Wikimedia Commons/dp
"Czterej muszkieterowie" - rysunek Maurice'a Leloira (1894). Wikimedia Commons/dp

Pieniądze i sława

Aleksander Dumas kochał, politykował i podróżował. W 1846 r. wraz z całą świtą wyjechał do Algieru, kilkanaście lat później odwiedził Rosję. Dotarł aż do Astrachania, a z całej podróży słał sążniste listy, pełne szczegółów, nie zawsze prawdziwych, ale zawsze malowniczych. Był we Włoszech, prowadził prace wykopaliskowe w Pompejach.

Na książce "Hrabia Monte Christo" zarobił fortunę, uzyskane ze sprzedaży książki pieniądze utopił jednak w budowie wielkiego zamczyska pod Paryżem. Na jego otwarcie zaprosił 600 osób.        

- Wszystkie te książki pisane były bardzo szybko, pod zamówienie, najpierw do prasy, a potem drukowane - mówił Tadeusz Lewandowski.  

Skąd bierze się niezwykła popularność tej powieści? – pytała Anna Stępniak. - Dumas jest autorem, w którego powieściach wszystko jest jasne – stwierdził krytyk. - Tam wiadomo, co jest dobrem, a co złem. Nad wieloma aspektami się nie zastanawiamy, ta fabuła jest po prostu porywająca, znakomicie napisana, urzeka do dziś.

Wielka proza późnego romantyka

"Trzej muszkieterowie" to pierwsza z części trylogii o czterech muszkieterach gwardii królewskiej – Atosie, Portosie, Aramisie i d’Artagnanie. Kolejne części to: "W dwadzieścia lat później" oraz "Wicehrabia de Bragelonne". Akcja powieści jest osadzona w pierwszej połowie XVII wieku we Francji i Anglii.

Książka jest jedną z najsłynniejszych powieści Aleksandra Dumasa. Została wielokrotnie zekranizowana i przetłumaczona na wiele języków. Równie wielką popularnością cieszyło się inne dzieło tego autora, "Hrabia Monte Christo", uważane za najwybitniejszy utwór w ogromnym dorobku pisarza.

Prawda czy fikcja?

Aleksander Dumas studiował historię, podczas pisania korzystał z pomocy dokumentalistów. Czy z punktu widzenia historii te książki wiele przekłamują?

- Sporo - stwierdził Tadeusz Lewandowski. - Przede wszystkim nadają rzeczywistości rys romantyczny, tzn. odchodzą od twardych realiów życia. Nie o historię tu jednak chodzi, ale o romans, o szybkość, o intrygę, o błysk szpady, o ten sztych, którym niszczy się przeciwnika, powalając go oczywiście w uczciwej walce.  

Aleksander Dumas zmarł 5 grudnia 1870. Został pochowany tam, gdzie się urodził – w Villers-Cotterêts. W 2002 roku na wniosek prezydenta Francji jego ciało przeniesiono do Panteonu w Paryżu. Jego dom, Château Monte Cristo, został odrestaurowany i otwarty dla zwiedzających.

bs

Czytaj także

Tajemnice dawnego Paryża

Ostatnia aktualizacja: 12.07.2013 19:00
Mężczyźni wtedy kąpali się i golili codziennie – mieli do dyspozycji dziesiątki miejskich łaźni. Kobiety zażywały kąpieli w domu korzystając z drewnianych wanien. Używały kremów, balsamów, bielideł i pachnideł. Na audycję o życiu w średniowiecznym Paryżu zaprasza Hanna Maria Giza.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Nie tak wyobrażaliśmy sobie życie w XIII wieku"

Ostatnia aktualizacja: 15.07.2013 13:33
Paryż w XIII wieku to jedna z największych metropolii tego czasu. To miasto, którego dzisiaj już nie ma. Ten Paryż, z labiryntem uliczek, które zniknęły na korzyść szerokich bulwarów, możemy odkryć w powieści Jeanne Bourin "Sekrety kobiet złotnika”. O mieście i książce rozmawialiśmy w "Klubie Ciekawych Wszystkiego".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Tajemnice trzech muszkieterów

Ostatnia aktualizacja: 23.05.2014 14:10
Niezmiennie popularna powieść Aleksandra Dumasa i jej kilkanaście ekranizacji. W "Ćwiczenia z myślenia" rozwiązywaliśmy zagadki dotyczące "Trzech muszkieterów".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Komuna Paryska - krwawo stłumiona rewolucja

Ostatnia aktualizacja: 28.05.2023 05:35
28 maja 1871 roku zakończył się tzw. krwawy tydzień, w trakcie którego wojska wierne rządowi brutalnie stłumiły Komunę Paryską, zabijając 30 tysięcy osób. Była to największa rewolucja XIX wiecznej Francji, a jej przebieg poruszył całą Europę.
rozwiń zwiń