Historia

Janusz Tazbir i jego skok w historię

Ostatnia aktualizacja: 05.08.2013 07:00
- U mnie to się zaczęło bardzo wcześnie, w późnym dzieciństwie, od czytania powieści historycznych. Za każdym razem zastanawiałem się, jak to było naprawdę, na ile autor zmieniał fakty, czy coś dodawał, czy coś upiększał - mówił prof. Janusz Tazbir.
Audio
  • Janusz Tazbir: historia to taka osobliwa szkoła życia, gdzie do katedr jest zawsze tłok, bo każdy chce wykładać, ławki uczniowskie są zwykle puste, a politycy stale uciekają na wagary. Audycja Jakuba Ulricha z cyklu "Sekrety, konkrety" (PR, 22.02.2001)
Warszawa, 15.03.2012. Historyk, prof. Janusz Tazbir podczas uroczystości wręczania w Klubie Księgarza Kowadła Kuźnicy. PAP
Warszawa, 15.03.2012. Historyk, prof. Janusz Tazbir podczas uroczystości wręczania w Klubie Księgarza "Kowadła Kuźnicy". PAP Foto: Andrzej Rybczyński

5 sierpnia prof. Janusz Tazbir, historyk, badacz dziejów kultury staropolskiej oraz reformacji i kontrreformacji w Polsce obchodzi swe 86. urodziny.

O swoim zainteresowaniu prawdziwą historią, nie tą zbeletryzowaną, Janusz Tazbir opowiadał w rozmowie z Jakubem Ulrichem w audycji z cyklu ”Sekrety, konkrety”, nadanej w Jedynce, w lutym 2002 r.

Początki

Pierwsza naukowa praca naukowa przyszłego profesora dotyczyła mody na chińszczyznę w XVIII w. Janusz Tazbir napisał ją jeszcze będąc studentem.

- Napisałem ją w 1949 r. – powiedział gość programu. – Ja sobie chciałem dorobić i przygotowałem na podstawie tej pracy jeszcze audycję radiową. Wtedy, w tamtych czasach audycję się pisało, ale niestety cenzura nie pozwoliła jej puścić na antenę.

W tamtym okresie do władzy w Pekinie doszedł Mao Zedong, a ponieważ władzom komunistycznym wszystko ze wszystkim się kojarzyło, cenzor uznał, że o modzie na chińszczyznę lepiej nie mówić. A czy była swoboda na uczelni?

Dlaczego Polska szlachecka?

- Muszę powiedzieć, że były ograniczenia cenzuralne, mniej więcej do roku 1956 – stwierdził prof. Tazbir. – A potem to już był podział na: ”historia sacra” i ”historia profana”. Można się było dość swobodnie zajmować historią Polski do XVIII-XIX wieku, natomiast tam, gdzie się zaczynała tematyka ruchu robotniczego, stosunków polsko-rosyjskich, nie mówiąc o stosunkach polsko-radzieckich, to już obowiązywały normy i ja się z tego powodu wycofałem na teren XVI i XVII stulecia.

Tolerancja

Jakub Urlich sporo miejsca poświęcił w audycji kwestiom tolerancji. Panuje przekonanie, że w czasach, które są domeną historyka, była ona największa.

- Wtedy Polska była mocarstwem, które nie bało się wpuszczać na swoje tereny cudzoziemców – powiedział gość. – Cudzoziemcy aż do czasu potopu szwedzkiego przychodzili do nas w postaci zgięto-uniżonej, poszukując chleba i wolności wyznaniowej.

Dziejowe zakręty

Prof. Janusz Tazbir jest autorem wielu książek na temat czasów reformacji i kontrreformacji. Napisał też pracę ”Polska na zakrętach dziejów”. Pytany o to, który z tych zakrętów był dla nas najbardziej niebezpieczny, odpowiedział:

– Niewątpliwie takim zakrętem był III rozbiór Polski, kiedy już starano się wymazać nazwę Polski z mapy świata i ze świadomości.

Ale historyk wymieniał też inne trudne momenty z naszych dziejów, mówił co sądzi o bohaterach-nieudacznikach.

Szkoła życia

Na zakończenie prof. Tazbir skomentował popularne powiedzenie ”historia jest szkołą życia”.

- To jest taka osobliwa szkoła życia, gdzie do katedr jest zawsze tłok, bo każdy chce wykładać, a ławki uczniowskie są zwykle puste, a politycy stale uciekają na wagary - powiedział.

Ciekawa, pełna anegdot opowieść o przeszłości, Polsce i Polakach. Posłuchaj.

bs

Zobacz więcej na temat: HISTORIA Janusz Tazbir POLSKA
Czytaj także

Bolesław Chrobry - pierwszy król Polski

Ostatnia aktualizacja: 17.06.2023 05:30
Przeszedł do historii jako doskonały wojownik. Jest symbolem Polski silnej, z którą Europa musiała się liczyć.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Hołdy pruskie – wielki moment złotej epoki zygmuntowskiej

Ostatnia aktualizacja: 19.07.2013 06:00
Każdy nowo wybrany wielki mistrz zakonu krzyżackiego jako książę Królestwa Polskiego miał obowiązek złożyć hołd lenny królowi Polski, w ciągu 6 miesięcy po swoim obiorze.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Los Mieszka I - historia wielkiego sukcesu

Ostatnia aktualizacja: 23.07.2013 14:42
- W definicji tego czym zarządzał Mieszko I, kim był, skąd pochodził, tylko częściowo są fakty niepodważalne - opowiada prof. Przemysław Urbańczyk, archeolog, autor książki "Mieszko Pierwszy Tajemniczy".
rozwiń zwiń