Historia

9 sierpnia

Ostatnia aktualizacja: 08.08.2011 16:08
Nagasaki zrównane z ziemią po amerykańskim ataku atomowym.

1945 - Amerykanie zrzucili bombę atomową na japońskie miasto Nagasaki. Trzy dni wcześniej nastąpił wybuch jądrowy w Hiroszimie. Bomba spadła na miasto o godzinie 11:02. Ze względu na rozmiary, bombę nazwano "Fat Man", ważyła bowiem 4 i pół tony, miała ponad 3 metry długości i średnicę półtora metra. Była zatem znacznie większa niż bomba "Little Boy", zrzucona na Hiroszimę. W Nagasaki zginęły 74 tysiące mieszkańców, dalszych 45 tysięcy zmarło później. Łącznie w wyniku obu eksplozji - w Hiroszimie i Nagasaki - poniosło śmierć lub zostało dotkniętych skutkami promieniowania ponad 400 tysięcy osób. Dla porównania, w bombardowaniach miast niemieckich podczas drugiej wojny światowej zginęło 600 tysięcy mieszkańców. Amerykanie zdecydowali o zrzuceniu bomb atomowych po obradach konferencji w Poczdamie. Japonia odrzuciła ultimatum i wezwanie do bezwarunkowej kapitulacji, które wystosowali alianci. Premier Kantaro Suzuki oświadczył, że deklarację poczdamską należy zignorować.

Inne wydarzenia:

378 - Cesarz Walens i armia rzymska zostali pokonani pod Adrianopolem przez Gotów pod wodzą Fritigerna. Wizygoci wkroczyli na tereny Cesarstwa. 

1516 - Zmarł Hieronim Bosch, właściwe nazwisko Hieronymus van Alken, niderlandzki malarz, autor obrazów o zawiłej symbolice: "Sąd ostateczny", "Ogród ziemskich rozkoszy", "Kuszenie św. Antoniego". 495 rocznica

1650 - Zmarł Jerzy Ossoliński, Kanclerz Wielki Koronny, polityk, dyplomata, najbliższy doradca Władysława IV. Zasłynął jako wytrawny dyplomata szczególnie w powierzanych mu poselstwach i negocjacjach z obcymi dworami oraz jako obrońca katolicyzmu. Wraz z królewiczem Władysławem uczestniczył w wyprawie na Moskwę. W 1633 roku przewodził słynnemu z przepychu poselstwu do Rzymu. Autor jednego z najlepszych polskich pamiętników swojej epoki. Urodził się 15 grudnia 1595.

1652 - Podczas obrad sejmu walnego w Warszawie doszło po raz pierwszy w dziejach państwa  do zerwania sejmu, dokonał tego poseł trocki Władysław Siciński korzystając z prawa liberum veto.

1661 - Zmarł Danckers de Rij Peeter, malarz niderlandzki tworzący  ndworze króla Władysława IV. 450 rocznica

1853 - Zmarł Józef Maria Hoene-Wroński, filozof, matematyk, astronom, fizyk, wynalazca, prawnik, ekonomista, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej. Był najwybitniejszym przedstawicielem polskiej filozofii mesjanistycznej i twórcą pojęcia "mesjanizm". W dziedzinie fizyki interesował się teorią przyrządów optycznych i mechaniką płynów, udoskonalił maszyny parowe i zaprojektował kalkulator. W dziedzinie matematyki zajmował się równaniami różniczkowymi. 

1864 - Urodził się Roman Dmowski, polityk i pisarz, współzałożyciel i przywódca ruchu narodowego w Polsce. Podczas I wojny światowej organizował armię Hallera, w 1918 i 1919 przewodniczył polskiej delegacji na konferencję pokojową w Paryżu, zakończonej podpisaniem Układu Wersalskiego. W II Rzeczpospolitej był posłem na Sejm, ministrem i członkiem Rady Obrony Państwa. Zmarł 2 stycznia 1939 roku.

1870 - Wielka Brytania uchwaliła "Elementary Education Act", który wprowadzał obowiązkową edukację dzieci w wieku 5 - 13 lat w Anglii i Walii.

1896 - Urodził się Leonid Massin, rosyjski tancerz i choreograf, twórca i dyrektor artystyczny Baletu Rosyjskiego w Monte Carlo. Zmarł 15 marca 1979 roku. 115 rocznica

1897 - Urodził się Mieczysław Niedzielski "Żywiciel", oficer Wojska Polskiego oraz ZWZ AK, komendant Obwodu Żoliborz w Powstaniu Warszawskim 1944 roku. Zmarł 18 maja 1980 roku.  

1903 - Urodził się Wiktor Bross, chirurg, pionier torakochirurgii i współtwórca kardiochirurgii polskiej, profesor i kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Akademii Medycznej we Wrocławiu. W 1958 roku wykonał pierwszą w Polsce operację na otwartym sercu, a w 1965 roku dokonał pierwszego w Polsce przeszczepu nerki. Zmarł 19 stycznia 1994 roku. 

1909 - Urodził się Jan Legowicz, filozof i historyk filozofii, profesor Uniwersytetu Warszawskiego; członek komitetu redakcyjnego serii Biblioteki Klasyków Filozofii, autor  10 publikacji książkowych i licznych artykułów, m.in. prace "Zarys historii filozofii", "Filozofia okresu cesarstwa rzymskiego"; na jego podręcznikach "Historia filozofii starożytnej Grecji i Rzymu" i "Historia filozofii średniowiecznej Europy zachodniej" wychowały się pokolenia filozofów. Zmarł 27 października 1992 roku.

1914 - Urodziła się Tove Jansson, fińska pisarka (pisała w języku szwedzkim), malarka i ilustratorka, ilustrowała m.in. książki Tolkiena i Lewisa Carrolla; autorka cyklu książek o Muminkach; laureatka polskiego Orderu Uśmiechu. Zmarła 27 czerwca 2001 roku.

1915 - Zmarł Jerzy Żuławski, pisarz, poeta i dramaturg okresu Młodej Polski, jeden z prekursorów polskiej literatury fantastycznonaukowej: "Na srebrnym globie", "Stara Ziemia", "Zwycięzca". Współzałożyciel TOPR. W 2008 roku została ustanowiona Nagroda Literacka imienia Jerzego Żuławskiego dla najlepszych polskich utworów fantastycznych.

1916 - Urodził się Eugeniusz Paukszta, pisarz, autor powieści "Srebrna ławica", "Opowieść o zwycięskiej starości", opowiadań "Lody pękają", "Zatoka żarłocznego szczupaka". (zm.20.05.1979) 95 rocznica

1918 - Urodził się Robert Aldrich, amerykański reżyser i producent filmowy, znany z takich filmów jak "Wielki nóż", "Jesienne liście", "Parszywa dwunastka", "Co się zdarzyło Baby Jane?". 

1919 - Zmarł Ruggiero Leoncavallo, włoski kompozytor, twórca kilkunastu oper, w tym najsłynniejszej "Pajace" oraz popularnej pieśni "Poranek". Urodził się 8 marca 1858 roku.

1929 - Zmarł Stanisław Barcewicz, światowej sławy skrzypek, pedagog, dyrygent opery i dyrektor konserwatorium w Warszawie. Urodził się 16 kwietnia 1858 roku.

1938 - Urodził się Leonid Kuczma, ukraiński polityk, premier w latach 1992 - 1993 i prezydent w latach 1994 - 2005.  

1939 - Urodziła się Maria Czubaszek, poetka, pisarka i satyryk, także scenarzystka, felietonistka i dziennikarka. Najbardziej znana z tekstów satyrycznych pisanych dla znanych aktorów i prezentowanych w radiowej Trójce. Słuchowiska te były emitowane w programach "Ilustrowany Tygodnik Rozrywkowy", "Ilustrowany Magazyn Autorów", "Powtórka z rozrywki". Autorka tekstów wielu piosenek: "Rycz mała, rycz", "Wyszłam za mąż - zaraz wracam", "Kochać można byle jak", "Bądź mężczyzną".

1942 - Zginąła w hitlerowskim obozie koncentracyjnym Oświęcim-Brzezinka Edyta Stein, siostra Teresa Benedykta od św. Krzyża, filozof. W 1921 roku przeszła z judaizmu na katolicyzm, a następnie wstąpiła do zakonu Karmelitanek Bosych w Kolonii, beatyfikowana w 1987 roku.            

1943 - Zmarł Chaim Soutine, francuski malarz pochodzenia żydowskiego, związany z grupą malarzy, z École de Paris, przedstawiciel ekspresjonizmu.

1944 - Rozpoczęła się bitwa 1 Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte pod Studziankami. Walki trwały do 16 sierpnia.

1957 - Zmarł w Los Angeles, Konrad Tom, aktor, reżyser filmowy, piosenkarz, autor tekstów kabaretowych. Jedna z najbardziej znanych postaci kabaretu, rewii, operetki i filmu okresu międzywojennego. Od 1947 roku w Stanach Zjednoczonych.       

1962 - Zmarł Herman Hesse, niemiecki pisarz, autor powieści o problematyce psychologicznej i filozoficznej: "Godzina po północy", "Narcyz i Złotousty", "Demian", "Wilk stepowy", "Gra szklanych paciorków". Laureat Literackiej Nagrody Nobla w 1946 roku. Urodził się 2 lipca 1877 roku.

1963 - Urodziła się Whitney Houston, amerykańska piosenkarka muzyki pop i soul, aktorka i autorka piosenek, znana z wielu przebojów, z których "I Will Always Love You" stał się światowym hitem.

1965 - Święto narodowe Singapuru, rocznica uzyskania niepodległości.  

1969 - Zginęła Sharon Tate, amerykańska aktorka filmowa, druga żona Romana Polańskiego. Zagrała między innymi w filmach "Dolina lalek", "Bal wampirów". Została zamordowana w 8. miesiącu ciąży w willi Bel Air w Los Angeles przez 21-letnią Susan Denise Atkins z fanatycznej sekty Rodziny Mansona.
 

1975 - Zmarł Dmitrij Szostakowicz, jeden z największych kompozytorów i muzyków XX wieku. Autor 15 symfonii,koncertów, oper, oratoriów, baletów i utworów fortepianowych oraz wiolonczelowych. Urodzil się 25 września 1906 roku.

1986 - W parku Knebworth w hrabstwie Hertford odbył się największy koncert zespołu Queen w Wielkiej Brytanii dla 150 tysięcy widzów. Był to ostatni wspólny występ Freddiego Mercury'ego z grupą Queen. 25 rocznica

1990 - Zmarł Władysław Orlicz, matematyk, profesor Uniwersytetu Poznańskiego i twórca poznańskiej szkoły naukowej w zakresie analizy tematycznej. Autr blisko 200 prac naukowych. Jego dokonania stały się podstawą do prac dla matematyki światowej. Urodził się 24 maja 1903 roku.

1990 - Po prawie półrocznej ekspedycji w orbitalnej stacji badawczej "Mir" wrócili na Ziemię radzieccy kosmonauci Anatolij Sołowiow i Aleksandr Bałandin.

1995 - W Oakton w stanie Wirginia zmarł Romuald Spasowski. Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce, jako polski ambasador w Waszyngtonie poprosił o azyl polityczny w Stanach Zjednoczonych. W telewizyjnym wystąpieniu potępił stan wojenny i próbę rozbicia "Solidarności". W PRL skazany na karę śmierci i pozbawiony praw obywatelskich oraz mienia. Uniewinniony w 1990 roku. Urodził się 20 sierpnia 1921.

2000 - Zmarł John Charles Harsanyi, amerykański ekonomista, matematyk i filozof węgierskiego pochodzenia. Jednym z jego zainteresowań naukowych była rola etyki i filozofii w kontekście ekonomii w teorii państwa opiekuńczego. Laureat Nagrody Nobla w 1994 r. w dziedzinie ekonomii za analizę równowagi w teorii gier przy działaniach w warunkach niepełnej informacji.

2001 - Rozpoczął nadawanie pierwszy w Polsce 24-godzinny kanał informacyjny TVN 24. 10 rocznica

2003 - Zmarł Gregory Hines, amerykański aktor, tancerz, mistrz stepowania. Zagrał w ponad czterdziestu filmach m.in. w "Na pierwszy rzut oka", "Tic Code", "Żona pastora", "Czekając na miłość" i "Białe noce", gdzie tańczył u boku Michaiła Barysznikowa.

2003 - Zmarł Tadeusz Kłopotowski, lekarz biochemik, autor ponad 50 prac naukowych. Był działaczem  społecznym. W 1989 roku wybrano go na senatora ziemi siedleckiej z ramienia Komitetu Obywatelskiego. 

2006 - Zmarł Jerzy Doerffer, inżynier, animator polskiego okrętownictwa, profesor Wydziału Oceanotechniki i Okrętownictwa Politechniki Gdańskiej. Jest autorem książek z dziedziny okrętownictwa i budowniczym pierwszego powojennego polskiego statku pełnomorskiego. 5 rocznica

2007 - Zmarł Ulrich Plenzdorf, niemiecki pisarz, autor książek, sztuk teatralnych oraz scenariuszy filmowych. Najbardziej znany jego utwór "Nowe cierpienia młodego W." jest parafrazą powieści klasyka niemieckiej literatury Johanna Wolfganga Goethego "Cierpienia młodego Wertera".  

Czytaj także

8 sierpnia

Ostatnia aktualizacja: 05.08.2011 17:01
Urodziła się Ludwika Maria Gonzaga de Nevers, królowa Polski.
rozwiń zwiń