W Mińsku oraz innych dużych miastach odbęda się okolicznościowe pochody i festyny, a wieczorem niebo rozświetlą sztuczne ognie.

W stolicy Białorusi około południa weterani i przedstawiciele najwyższych władz państwowych przejdą centralną ulicą Prospektem Niepodległości na Plac Zwycięstwa, gdzie złożą kwiaty i wieńce.

Przygotowania do obchodów Dnia Zwycięstwa trwały wiele dni. W witrynach sklepów oraz na ścianach budynków pojawiły sie plakaty przypominające o 66 rocznicy zwycięstwa na faszyzmem. Na ulicach wiszą zostały kolorowe chorągiewki, a w parkach miejskich pojawiły się stragany handlowe.

9 maja jest dniem wolnym od pracy. We wszystkich dzielnicach Mińska organizowane będą koncerty, mityngi pamięci i zawody sportowe. Największy festyn odbędzie się w Parku Zwycięstwa; jak zapowiedziały media, stragany handlowe rozmieszczone będą na odcinku ponad pół kilometra.

Władze stolicy ogłosiły kilkudniowe ulgi dla kombatantów na niektóre usługi - m.in. w zakładach fryzjerskich, pralniach i łaźniach. Kombatantom przysługują też z okazji święta 30-minutowe darmowe rozmowy telefoniczne.

9 maja świętowany jest jako dzień Wielkiego Zwycięstwa - triumfu żołnierza radzieckiego nad faszyzmem. Na Białorusi, tak jak w Rosji, II wojna światowa jest nazywana Wielką Wojną Ojczyźnianą i za jej początek uznaje się agresję Niemiec hitlerowskich na ZSRR w 1941 roku. Podczas rocznicy zwycięstwa akcentowany jest niemal wyłącznie wysiłek zbrojny strony radzieckiej.

II wojna światowa miała tragiczne skutki dla Białorusi. Jak zauważa historyk Eugeniusz Mironowicz, dla Niemiec hitlerowskich Białoruś była terenem brutalnej okupacji, a dla ZSRR - polem totalnej wojny prowadzonej przez partyzantów na zapleczu wroga. W konsekwencji, wojna przyniosła Białorusi ogromne straty ludności cywilnej i zniszczenie kraju.

agkm

9 maja w Rosji, byłych republikach radzieckich, a od 2000 roku także w Izraelu obchodzony jest, jako dzień zakończenia II wojny światowej. Ta data budzi jednak wiele kontrowersji.

- Wojna z militarnego punktu widzenia zakończyła się wiosną 1945 roku. Trudno jednak ustalić jedną końcową datę - mówi prof. Rafał Habielski, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego.

7 maja zachodni alianci przedstawiają Niemcom warunki kapitulacji, które wchodzą w życie minutę po 23. Rosja nie przyjmuje tego do wiadomości, chce, by stroną kapitulacji byli wszyscy członkowie antyhitlerowskiej koalicji. - Dzięki uporowi Stalina w tej kwestii kapitulację przyjmuje także Francja. To zdziwiło nawet niemieckiego feldmarszałka Keitla, który kpił, że Francja powinna się podpisać po obu stronach dokumentu - opowiada prof. Habielski. Cała procedura kapitulacyjna powtarzana jest więc 8 maja. Ostatecznie nowe warunki kapitulacji zaczynają obowiązywać tuż po północy, czyli według czasu moskiewskiego - 9 maja.

- W Europie działania wojenne regularnych armii toczyły się do 11 maja, a na Dalekim Wschodzie do 2 września 1945 - tłumaczy prof. Rafał Habielski. Po II wojnie nie było też konferencji kończącej wojnę i ustanawiającej nowy ład, takiej jak wersalska w 1918 roku. - Stosunki między Stanami Zjednoczonymi, a ZSRR zaczynają sie zaraz po zakończeniu wojny dramatycznie pogarszać. Są tylko spotkania mające na celu ustalić nowy podział terytorialny - mówi profesor.

Kontrowersje do dziś budzi liczba ofiar II wojny światowej. Szacunki wahają się od 50 do 78 mln. - Dość dokładnie znana jest wielkość strat państw zachodnich i Niemiec, natomiast problem jest z Rosjanami. Zaraz po wojnie ZSRR podaje liczbę 20 mln. Wówczas myślano, że te dane są zawyżone, a obecnie - w świetle nowych dokumentów - uważa się je za zaniżone - tłumaczy prof. Habielski. Jego zdaniem wojna pochłonęła - wraz z ludnością cywilną i Holocaustem - 50 mln ofiar.

9 maja to, tym razem bezdyskusyjna, data pierwszej emisji serialu "Czterej pancerni i pies". - To jest film, który wpłynął na sposób widzenia II wojny światowej. Pokazywał ją w sposób uproszczony, ale bardziej sugestywny niż jakiekolwiek wysiłki historyków - dodaje Habielski.

(lu)

Aby wysłuchać całej rozmowy, wystarczy wybrać "Dzień Zwycięstwa" w boksie "Posłuchaj" w ramce po prawej stronie. Tam również nagranie wideo rozmowy.

"Sygnałów Dnia" można słuchać w dni powszednie od godz. 6:00.

"Sygnały Dnia" na antenie TVP HD codziennie (oprócz niedziel) dwukrotnie: o godz. 7.15 i o 8.15.

Przebieg rozmów można też śledzić na naszej stronie. Wystarczy kliknąć boks Sygnały Dnia Transmisja wideo w prawym, górnym rogu strony.

Pełny tekst rozmowy