Historia

„11 Dzielnych Ludzi”

Ostatnia aktualizacja: 03.11.2008 14:27
Narodowe Centrum Kultury przygotowało specjalną kampanię pod tytułem „11 Dzielnych Ludzi”.

Kampania ma uczcić 90. rocznicę odzyskania niepodległości. Składa się na nią publikacja książki pod tytułem "11 Dzielnych Ludzi" poświęconej mało znanym bohaterom, którzy w różny sposób walczyli o niepodległą Polskę.

Drugim elementem działań podjętych przez NCK jest akcja prowadzona we współpracy z PolskimRadiem - "Zgłoś swojego bohatera". Jej celem jest stworzenie katalogu regionalnych bohaterów, o których nie ma mowy w podręcznikach historii. Patronat nad książką i kampanią objęło Polskie Radio.

Kandydatury wraz z notką biograficzną można proponować do 11 listopada na stronie internetowej www.niepodleglosc.nck.pl . Działalność zgłaszanych postaci musi zawierać się w ostatnich 90 latach.
 Książka „11 Dzielnych Ludzi” powstała pod patronatem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Jej bohaterami są:

Aleksy Rżewski (1855 – 1939) Działacz niepodległościowy. Uczestniczył w akcjach bojowych PPS. Za swoją działalność zesłany na Sybir. W 1919 roku został prezydentem Łodzi. W 1939 r. został rozstrzelany przez nazistów razem z grupą łódzkich intelektualistów

Kazimierz Nowak (1897 – 1937) Jako pierwszy człowiek na świecie samotnie pokonał na rowerze całą Afrykę.

Marian Rejewski (1905-1980) jeden z polskich matematyków i kryptologów, który  w 1932 r. złamał kod Enigmy, czyli maszyny szyfrującej używanej przez hitlerowskie Niemcy.

 

Witold Pilecki (1901-1948) Człowiek, który dobrowolnie zgłosił się jako więzień do obozu KL Auschwitz. Tam z rozkazu władz Polskiego Państwa Podziemnego organizował konspirację. Walczył w Powstaniu Warszawskim.  W 1948 roku po brutalnym śledztwie został skazany na karę śmierci i zamordowany przez funkcjonariuszy UB.

Emil Fieldorf "Nil" (1895-1953) Dowódca Kedywu Komendy Głównej AK. Po wojnie aresztowany przez komunistów.  W 1953 roku skazany na karę śmierci i zamordowany w mokotowskim więzieniu. 

Józef Herzog (1901-1983) Walczył o niepodległość podczas I wojny światowej. Uczestnik kampanii wrześniowej, za udział w której otrzymał krzyż Orderu Virtuti Militari  Po zakończeniu II wojny światowej działał w   konspiracyjnej organizacji antykomunistycznej Wolność i Niezawisłość. W 1946 r. został aresztowany przez bezpiekę i skazany na utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na trzy lata i przepadek mienia. Na wolność wyszedł w 1951 roku. Gdyby nie amnestia w więzieniu spędziłby 9 lat. W kolejnych latach był inwigilowany przez SB.

Wanda Gertz (1896-1958) Przebrana za chłopca, jako kanonier "Kazik", walczyła w 1. pułku artylerii I Brygady Legionów. Walczyła także w czasie II wojny światowej. Zorganizowała oddział sabotażowo-dywersyjny złożony z samych kobiet, o nazwie "Dysk".

Danuta Skorenko (1940-2000) Działaczka podziemnej "Solidarności" na Śląsku. Brała m.in. udział w głodówkach organizowanych w intencji uwolnienia więźniów politycznych, uczestniczyła w marszach organizowanych w rocznice tragedii w kopalni "Wujek".

Elżbieta Zawacka (ur. 1909) Kurierka Komendy Głównej Armii Krajowej, jedyna kobieta wśród cichociemnych. Została dwukrotnie odznaczona Orderem Wojennym Virtuti Militari.

Bronisław Kowalczewski (1896-1943) Był więźniem oflagów niemieckich, tajnym komendantem z ramienia Armii Krajowej obozu w Colditz i Doessel. Organizował grupowe ucieczki polskich oficerów z obozów.  Został zamordowany przez Niemców w Buchenwaldzie.

Zbiorowym bohaterem książki jest rodzina Ulmów z Podkarpacia. Podczas II wojny światowej udzielali oni schronienia Żydom. W 1944 roku  Józef i Wiktoria Ulmowie razem z szóstką swoich dzieci zostali rozstrzelani przez Niemców.

Autorami tekstów są: Ryszard Bonisławski, Marek Grajek, Stanisław M. Jankowski, Michał Laszczkowski, Tomasz Łysiak, Katarzyna Minczykowska, Przemysław Miśkiewicz, Tadeusz Płużański, Kajetan Strąk, Mateusz Szpytma i Łukasz Wierzbicki. Natomiast redaktorami książki są: Marzena Ptaszek, Karolina Rzemieniuk i Roch Dąbrowski.

(P.D)

Czytaj także

Droga do Niepodległej

Ostatnia aktualizacja: 10.11.2008 13:33
Ośrodek KARTA przygotował album "Rok 1918. Odzyskiwanie Niepodległości".
rozwiń zwiń