Bułgarski wątek w zamachu na Siergieja Skripala. Pilne spotkanie brytyjskiej ambasador z premierem Borisowem

Do spotkania doszło po nagłośnieniu faktu, że jeden z agentów rosyjskiego wywiadu wojskowego GRU, który - według brytyjskiego wywiadu - przebywał w Salisbury w czasie zamachu na Skripala w marcu 2018 r., był trzykrotnie w Bułgarii w 2015 r., gdy doszło tam do próby otrucia znanego biznesmena z branży zbrojeniowej Emiliana Gebrewa, właściciela zakładów Emko i Dunarit - dużego eksportera sprzętu wojskowego. Pobyt Rosjanina w Bułgarii potwierdziła w poniedziałek bułgarska prokuratura.  

Rosyjskie wpływy w Europie

Brytyjskie i bułgarskie służby specjalne ściśle współpracują w sprawie Gebrewa, na razie jednak trwa dochodzenie i nie możemy podać konkretów - oświadczyła po spotkaniu z Borisowem ambasador Hopkins. - Wszystkie europejskie partnerskie służby poważnie podchodzą do wszelkich przypuszczeń o wpływach rosyjskich służb w Europie - zaznaczyła. 

W spotkaniu z bułgarskiej strony oprócz premiera uczestniczyli prokurator generalny Sotir Cacarow, szef MSW Mładen Marinow oraz szef służb operacyjnych resortu Iwajło Iwanow. Po spotkaniu Cacarow podkreślił, że w sprawie próby otrucia Gebrewa, jego syna i dyrektora jednego z jego zakładów nie wykryto "substancji znajdujących się na liście Konwencji o zakazie broni chemicznej". Gebrewa usiłowano otruć na przełomie kwietnia i maja 2015 r. 

Jak poinformował prokurator, agent GRU zamieszany w sprawę Skripala w 2015 r. trzykrotnie - w lutym, kwietniu i maju - przebywał w Bułgarii pod nazwiskiem Sergiej Fedotow. Według brytyjskich służb ten sam agent pomagał dwóm bezpośrednim wykonawcom zamachu na Skripala, którego próbowano otruć toksyczną substancją chemiczną o nazwie Nowiczok. 

REKLAMA

Jak podał prokurator, 28 kwietnia 2015 r. po kolacji biznesowej Gebrew poczuł się źle i został odwieziony do szpitala, a później do innych szpitali trafili jego syn i współpracownik. 1 maja w sprawie wszczęto dochodzenie, przesłuchano wielu świadków, przeprowadzono rewizje w domach ofiar i restauracjach.

Sprawę nagłośnił Bellingcat

Dochodzenie ustaliło obecność toksycznego insektycydu w sałacie oraz w maszynie do kawy w domu Gebrewa. Według śledczych nie mógł on jednak spowodować tak ciężkich następstw u osób, które go spożyły. W kwietniu 2016 r. dochodzenie umorzono, ponieważ nie wykryto sprawców - przekazał Cacarow. 

Dochodzenie wznowiono w październiku 2018 r. po otrzymaniu przezprokuratora listu od Gebrewa, w którym biznesmen utrzymywał, że „ma podstawy uważać, iż (w 2015 r.- przyp.red.) został otruty środkiem z rodziny Nowiczoka".

REKLAMA

Prokuratura, MSW oraz Państwowa Agencja Bezpieczeństwa Narodowego stworzyły wspólną ekipę do wyjaśnienia sprawy. Powtórne badanie przeprowadzone przez fińskie laboratorium Verifin potwierdziło obecność pestycydu, lecz nie "środków z listy konwencji o zakazie broni chemicznej" - przekazał Cacarow.

Prokurator podkreślił, że o sprawie informowano służby wszystkich krajów europejskich, w tym Wielkiej Brytanii. 

Sprawę nagłośniły brytyjski portal śledczy Bellingcat oraz jego rosyjski partner Insider. Według dziennika "The Times" MI 5 i Scotland Yard badają ją od 2015 r. 

REKLAMA

Na pytanie, czym mógł wzbudzić zainteresowanie GRU, Gebrew powiedział, że widzi dwie potencjalne przyczyny: prowadzone przez niego dostawy broni dla Ukrainy lub zamiar przejęcia kontroli nad jego zakładami. Możliwości „prywatnej ingerencji" nie wykluczył także dawny szef kontrwywiadu i MSW w 2009-2014 Cwetlin Jowczew.  

dcz