"Norwidowskie Theatrum Mundi". Gliński: sztuka jest pokornym poszukiwaniem prawdy i oryginalnej formy

W warszawskim Teatrze Wielkim-Operze Narodowej rozpoczął się koncert z okazji 200. rocznicy urodzin Cypriana Kamila Norwida pt. "Norwidowskie Theatrum Mundi". Wydarzenie zorganizowano we współpracy z Teatrem Narodowym.

- Przywożę Państwu pozdrowienia od polskich norwidologów, z którymi razem i z przedstawicielami społeczności lokalnej środkowego Mazowsza dzisiaj właśnie w urodziny Cypriana Kamila Norwida powołaliśmy pierwsze w Polsce Muzeum Norwida w pałacu w Dębinkach, gdzie młody Norwid wychowywał się po śmierci matki - powiedział do zebranych na widowni TW-ON wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu.

Powiązany Artykuł

IV Kongres Archiwów Społecznych. Gliński: ważna w tej dziedzinie jest współpraca i synergia

Zwrócił uwagę, że "dwieście lat od urodzin czwartego wieszcza to moment jednak szczególny". - Doprawdy trudno byłoby sobie wyobrazić lepsze miejsce do świętowania urodzin Cypriana Kamila Norwida niż Teatr Wielki - Opera Narodowa. Ten gmach, jak wiele innych w naszej ojczyźnie, poświęcony jest artystom - mówił wicepremier.

REKLAMA

Przypomniał, że Norwidowska "wizja sztuki jako sumienia narodu, ale też samego artysty, spotkała się ze zdecydowanym oporem, a nawet oburzeniem wielu dyskutantów, ponieważ nakładała ona na sztukę obowiązki społeczne i moralne". - Współcześnie też często ignorowana jest potrzeba namysłu nad narodową kulturą - ocenił.

• Waldemar Dąbrowski: Norwid był człowiekiem talentu renesansowego
• Gliński: Norwid był nie tylko wybitny, ale także niepowtarzalny, uniwersalny

Czym jest piękno?

- Powtórzmy jeszcze raz poważne pytanie, jakie on postawił: czym jest piękno?, czym jest narodowa sztuka i po co ona jest? Kim jest artysta, pisarz, intelektualista, uczony - i w ogóle, jaka jest rola warstwy wykształconej w społeczeństwie? To są ważne pytania, a Norwid na wszystkie te kwestie miał przemyślaną odpowiedź - podkreślił wicepremier.

Gliński przypomniał też, że według Norwida piękno związane jest z dobrem, a jego funkcją jest "łączenie, a nie dzielenie ludzi". - Sztuka niesłużąca dobru nie prowadzi do porozumieniu między ludźmi, ale przeciwnie: rodzi podziały, nienawiść, a nawet może skutkować krwawymi konfliktami i rzezią, bo - jak pisze Norwid - »wnet za ciasnym będzie glob dla ludzi (…), aż jakie fale zatętnią czerwone« - ocenił.

REKLAMA

Czemu służy sztuka?

- Sztuka, aby służyć dobru, aby być formą porozumienia między ludźmi, aby posiadać konieczny sens i godność (…) musi, zdaniem Norwida, związać się z ludzką pracą, musi nadawać sens ludzkiej pracy - mówił. - Sztuka jest pokornym poszukiwaniem prawdy i oryginalnej formy. Wielka sztuka związana jest z pięknem i miłością, bo wtedy w całej pełni ukazuje się jej doniosłość - wyjaśnił szef resortu kultury.

Dodał, że "zdaniem Norwida zagrożeniem sztuki nie jest służba społeczeństwu, lecz brak oryginalności oraz oderwanie się od rodzimego podłoża". - Zmorą sztuki jest naśladownictwo i ujednolicenie - podkreślił.

• "Krakus" Norwida w radiowej adaptacji
• Po raz 20. przyznano Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida. Znamy laureatów

Gliński powiedział, że - Norwid twierdził, że prawdziwy artysta zawsze jest skądś (…), że niezbywalnym elementem jego osobowości jest rodzima kultura. A za wspólnotę narodową odpowiedzialne są elity - zaznaczył.

- Etos inteligenckiej służby ocalił naród polski w XIX wieku i doprowadził do odrodzenia Polski w wieku XX. Nie była to koncepcja sztuki zaściankowej, sztuki narodowej zamkniętej we własnym sosie, ale sztuki i nauki otwartej na świat. Sztuki, która jest dialogiem elit pielęgnujących więzy ze swoim społeczeństwem - wyjaśnił szef resortu kultury.

Zwrócił uwagę, że "tylko na fundamencie własnej kultury, dialogującej z innymi kulturami, można budować swoją tożsamość i wyjątkowość". - Żaden naród nie może być wielki, jeśli najpierw sam sobie nie wypowie swojej wielkości w sztuce i nauce. Taka jest nauka z Norwida - podkreślił.

Powiązany Artykuł

200. rocznica urodzin C.K. Norwida. Jarosław Sellin złożył wieniec na grobie w Montmorency

Dwa wieki

- Dokładnie dziś mijają dwa wieki od chwili, w której przyszedł na świat Cyprian Kamil Norwid. Widzimy, że duchowa spuścizna wybitnego poety i przenikliwego myśliciela nie przeminęła. Niech wiersze Norwida spełnią rolę sumienia, skoro o to Poecie chodziło, aby być sumienia budzicielem - podsumował Piotr Gliński.

REKLAMA

- Podróż, którą proponujemy, to próba równoczesnej obecności w dwóch światach - w świecie lirycznym - zamówiliśmy aranżacje właściwe dla teatru operowego, czyli na głos solowy, chór i orkiestrę symfoniczną, tych wspaniałych dzieł, które ofiarowała nam kiedyś plejada znakomitości polskiej sceny rozrywkowej Czesław Niemen, Krzysztof Cugowski, Stan Borys, Wanda Warska, Natalia Sikora - ze światem poezji i refleksji intelektualnej, którego bohaterami będą wybitni aktorzy Teatru Narodowego - Danuta Stenka, Jan Englert, Jerzy Radziwiłowicz i Piotr Kramer - mówił o programie koncertu dyrektor TW-ON Waldemar Dąbrowski.

Norwid inspiracją

Utwory napisane do tekstów Norwida w swoim repertuarze mieli i mają: Czesław Niemen ("Marionetki", "Moja piosnka", "Bema pamięci żałobny rapsod"), Wanda Warska ("W Weronie"), Stan Borys ("Coraz to z ciebie jako z drzazgi smolnej"), Krzysztof Cugowski ("Noc nad Norwidem") i Natalia Sikora ("Ty mnie do pieśni pokornej nie wołaj").

Podczas koncertu "Norwidowskie Theatrum Mundi" zabrzmią one w nowych aranżacjach na głos solowy, chór i orkiestrę symfoniczną, a wykonają je artyści polskiej i międzynarodowej sceny operowej: Małgorzata Walewska, Olga Pasiecznik, Szymon Mechliński, Maciej Kwaśnikowski i Łukasz Goliński.

Na scenie Teatru Wielkiego - Opery Narodowej wystąpią gościnnie aktorzy Teatru Narodowego w Warszawie: Danuta Stenka, Jan Englert, Jerzy Radziwiłowicz oraz Piotr Kramer, którzy przedstawią fragmenty prozy Norwida, m.in. "Białych kwiatów" i "Czarnych kwiatów", jego dramatów i korespondencji. Zaprezentują też k słynne wiersze jak "Modlitwa" czy "Fortepian Szopena", oraz mniej znane teksty zawierające treści biograficzne.

REKLAMA

nj